Waarom Californië in brand staat

Bosbranden in Californië leggen duizenden hectaren in de as. © REUTERS
Tom Vandyck
Tom Vandyck Tot 2014 correspondent in de VS voor Knack.be

Uit Californië gaan beelden van gigantische bosbranden de wereld rond. De grootste VS-staat stevent wat dat betreft af op een recordseizoen. Volgens de experts heeft dat veel te maken met klimaatverandering.

Vooral in de regio van de stad San Diego, in het zuiden van de staat, brandt het de laatste dagen. Minstens tien vuurhaarden hebben daar 7700 hectaren in de as gelegd. 22 huizen, een appartementsgebouw en een aantal handelszaken zijn afgebrand. Veel andere gebouwen werden beschadigd. Daarbij viel één dode. De schade loopt in de tientallen miljoenen dollars

Duizenden mensen zijn geëvacueerd. Een deel daarvan mocht vrijdag naar huis, nadat de temperaturen ietwat zakten en de wind draaide, zodat vochtige oceaanlucht werd aangevoerd. Dat zorgt ervoor dat de brandweer de bovenhand begint te halen op de vuurhaarden.

Toch is dit maar het begin, waarschuwen de autoriteiten. Californië heeft de voorbije zomers al te maken gehad met historische bosbranden. Dit seizoen kan echter alle records breken, wordt verwacht.

“Wij zijn zeer hete, droge en winderige omstandigheden gewend, maar niet in mei”, zei een woordvoerder van het Californische departement Bosbeheer aan de New York Times. “We kunnen ons geen enkel jaar herinneren met zo vroeg zoveel branden. En alles gaat alleen maar droger en heter worden.”

Geld en mensenlevens

Het bosbrandseizoen duurt in Californië vandaag 75 dagen langer dan tien jaar geleden en het begint steeds vroeger. Voor de huidige golf van bosbranden in de buurt van San Diego, brandden er de afgelopen weken al meer dan 15.000 hectaren bos af elders in de staat, meldt de krant The Los Angeles Times. Meer dan de helft van de grootste bosbranden uit de geschiedenis van Californië vonden de laatste tien jaar plaats, becijferde de staat.

Jerry Brown, de gouverneur, wind er dan ook geen doekjes om: de reden waarom het in Californië zoveel meer brandt dan vroeger, is klimaatverandering. De hoge temperaturen, droogte en krachtige Santa Ana-winden uit het binnenland die de branden in de hand werken “worden absoluut veroorzaakt door klimaatverandering; global warming die het gevolg is van menselijke activiteiten”, zei hij aan CNN.

Feit is: de omstandigheden in Californië komen perfect overeen met wat klimatologen al lang voorspelden voor die staat. Ook recente klimaatrapporten van de VN en de Amerikaanse federale overheid stellen dat Californië naarmate de aarde opwarmt steeds vaker te maken zal krijgen met extreme hitte, droogte en bosbranden.

De regio van San Diego kreeg de laatste dagen temperaturen van meer dan 37 graden te verwerken, minstens zeventien graden hoger dan gemiddeld. De hele staat is al jaren in de greep van de droogte. Op dit moment is er in heel Californië geen enkele plek waar er geen droogte heerst. In het grootste deel van de staat heerst zelfs officieel ‘extreme’ of ‘uitzonderlijke’ droogte.

Die droogte is grotendeels het gevolg van een gebrek aan sneeuw in de Sierra Nevada, het gebergte dat de staat van een groot deel van zijn water voorziet. Hoe warmer het weer, hoe minder het sneeuwt in de bergen. Afgelopen winter was de warmste ooit gemeten in Californië. Begin mei was het sneeuwpak in de Siera Nevada slechts 18 procent van wat het normaal is.

Dat wil zeggen dat de rivieren droog staan. Dat is niet alleen een ramp voor de landbouw, maar het zorgt er ook voor dat de bossen er bijzonder dor bij staan en vol liggen met kurkdroge, afgevallen bladeren. Voeg daarbij de hete, droge Santa Ana-winden die uit het gebergte omlaag gieren en je hebt zowat de perfecte omstandigheden voor bosbranden.

Kwaad opzet

Bijkomend probleem met de aanhoudende droogte, is dat de brandweer het moeilijker krijgt om voldoende water te vinden om de bosbranden te bestrijden. Helikopters en blusvliegtuigen moeten een stuk verder vliegen om hun reservoirs bij te vullen.

De resultaten zijn onrustwekkend: tussen 1984 en 2011 steeg het aantal bosbranden in Californië jaarlijks met zeven, stond te lezen in een in het vakblad Geophysical Research gepubliceerde studie. Het totale verwoeste gebied steeg met 36.500 hectaren per jaar. Sinds 2000 ging er zes keer meer dan 3,2 miljoen hectare verloren op één jaar. Voor 2000 was dat nog nooit gebeurd.

Klimaatverandering is echter niet de enige oorzaak van de branden. Steeds meer mensen gaan verder van de stadskernen en zelfs de traditionele voorstad wonen, in of aan de rand van de bossen. In tijden van droogte is dat niet zonder gevaar, want de meeste branden zijn het gevolg van menselijk handelen, of dat nu opzettelijk is of niet.

Kwaad opzet wordt overigens niet uitgesloten bij een deel van de branden in de buurt van San Diego. Vooral het feit dat acht vuurhaarden afgelopen woensdag op een paar uur tijd ontstonden, doet de politie vermoeden dat ze aangestoken werden. Een fikse bosbrand is blijkbaar een opwindend idee voor sommige mensen: afgelopen week werden nabij San Diego twee tieners gearresteerd omdat ze brandjes gesticht zouden hebben die omstanders als snel konden blussen.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content