Noordpool overleg: ‘Van symbolische praatbarak naar reële politiek’

Annelies Van Erp
Annelies Van Erp Medewerker van ngo Memisa

De belangrijkste landen rond de Noordpool kwamen bijeen in Kiruna, Noord-Zweden, onder andere om te bepalen of buitenstaanders als China en de Europese Unie mogen aanschuiven als waarnemer bij de Arctische Raad.

Door het smeltende ijs van de Noordpool worden nieuwe scheepvaartroutes mogelijk en worden gas- en oliereserves plots wel bereikbaar. Maar daardoor neemt de druk op het milieu toe. De leden van de Arctische Raad bespreken hoe ze daar mee zullen omgaan.

In Zweden heeft China de status ontvangen als permanente waarnemer van de raad. Daarnaast aanvaardden de leden India, Italië, Japan, Zuid-Korea en Singapore. De aanvraag van de Europese Unie werd uitgesteld. Canada zou erg gekant zijn tegen hun lidmaatschap.

Het Arctische overleg bestaat al sinds 1996, tussen inheemse volkeren en Canada, de VS, Rusland, Finland, Noorwegen, Zweden, IJsland en Denemarken (waar Groenland en de Faeröer-eilanden bij horen). In eerste instantie is het bedoeld om het milieu en bewoners van het Arctisch gebied te beschermen. Maar het overleg krijgt een steeds politieker gehalte. Als het ijs rond de Noordpool verder smelt en de waterwegen zich openen, ligt Europa 6.000 kilometer dichter bij China. Schepen hoeven dan niet meer via het Suezkanaal.

Zitje is begeerd

Dat het orgaan internationaal steeds belangrijker wordt, bewijst de toetreding van opkomende economieën zoals China. De nieuwe landen die er bijkomen hebben geen stemrecht en moeten erkennen dat ze de Noordpool als ‘eigendom’ van vijf landen (Rusland, de Verenigde Staten, Canada, Denemarken en Noorwegen) niet in twijfel zullen trekken.

Een zitje in het Arctische overleg is zeer begeerd, wie mag meepraten in de Arctische Raad heeft namelijk invloed op de nieuwe doorgangsroute van de wereldeconomie. Onder het ijs liggen bovendien olie- en gasvoorraden en het Groenlandse ijs verbergt nog een schat aan ertsen en aardmetalen.

Tijdens het overleg keurden de deelnemers een ‘olielek-plan’ goed. Volgends de raad moet deze bindende overeenkomt de procedures verbeteren, moest er olie gelekt worden in het Noordpoolgebied.

Ramp Golf van Mexico

De minister van Buitenlandse Zaken van de Verenigde Staten, John Kerry, is het idee zeer genegen. “De olieramp die plaatsvond in de Golf van Mexico zit nog vers in ons geheugen. We hebben een gemeenschappelijke aanpak nodig voor zulke rampen. Maar in de eerste plaats moeten we natuurrampen vermijden”, zei hij.

De raad publiceerde ook een nieuw wetenschappelijk rapport waaruit nog maar eens blijkt dat de klimaatsverandering bijdraagt tot de verhoging van de globale zeespiegel en diersoorten als de ijsbeer bedreigt. “Dit zijn geen loze bedreigingen. Het is een realiteit die een concrete aanpak verreist. Onze raad evolueert van een symbolische praatbarak, naar reële politiek”, klinkt het.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content