Een decennium lang al spoelen dode en verminkte bruinvissen op de Nederlandse kusten aan. De oorzaak bleef tot vandaag een mysterie. Nu blijkt dat moordlustige zeehonden de schuldigen zijn en ook mensen misschien risico lopen.
De reden waarom grote aantallen verminkte, dode bruinvissen al gedurende een decennium op Nederlandse kusten aanspoelen, bleef net zo lang een groot mysterie. Een acht jaar lange studie heeft echter grijze zeehonden als de schuldige moordenaars aangewezen.
‘Waarom zou de mens geen risico lopen?’
De grijze zeehonden zijn duidelijk van dieet veranderd en jagen dankzij ‘een nieuwe truc’ op zoogdieren in plaats van op vissen. De auteur van de paper, die in het magazine Proceedings of the Royal Society B gepubliceerd werd, beweert bovendien dat het hem niet zou verbazen mochten de beestjes ook mensen aanvallen.
‘Vele dode bruinvissen werden gevonden op stranden die vooral door zwemmers en surfers gebruikt worden’, verklaart Mardisk F. Leopold in The Guardian. ‘In onze studie stuitten we ook niet op bewijs dat kon aantonen waarom mensen geen risico zouden lopen door grijze zeehonden aangevallen te worden.’
In Noord-Europa kwamen volgens de wetenschapper reeds incidenten voor tussen zeehonden en mensen, maar er was nog geen sprake van sterfgevallen. ‘Die berichten gaan allicht niet over echte aanvallen, veeleer over mensen die gebeten werden tijdens het zwemmen, waarschijnlijk een reactie op hun provocatie.’
Wat wel buiten kijf staat, is dat de bruinvissen hun dood niet provoceren. Een Nederlands team analyseerde het DNA uit de bijtwonden van 721 van de 1.081 bruinvissen die tussen 2003 en 2013 aanspoelden. Daaruit besloten de wetenschappers dat bijna een op de vijf door zeehonden gedood werd. Wat zoveel wil zeggen als dat zeehonden de belangrijkste doodoorzaak vormen bij de bruinvissen in Nederland, naast de ongelukkige dood als bijvangst bij het vissen.
‘Nieuw gedrag wordt overgenomen’
‘Dit is een nieuw soort gedrag’, zegt researchleider Leopold in de Britse krant. ‘Normaal gezien zijn de grijze zeehonden viseters. Ze kunnen vissen van tot een halve meter groot verorberen. Maar nu zien we een verschuiving van vis naar zoogdieren als prooi. Ik denk niet dat het wijst op een lagere vispopulatie, maar op het feit dat ze een nieuw trucje geleerd hebben.’
Leopold voegt er nog een vreemde observatie aan toe: ‘Zeehonden zijn sociale dieren, maar als ze jagen, doen ze dat alleen. Het is dus verrassend dat ze het nieuwe gedrag aan elkaar hebben overgedragen. Het gaat namelijk niet enkel om één zeehond. Het komt overal langs de Nederlandse kust voor.’
Daarom vermoedt de wetenschapper, dat het gedrag van de ‘Nederlandse’ zeehonden – dat vanaf 2006 piekte – ook wel eens door zeehonden in Noord-Europa kan worden opgepikt. ‘We weten dat er contact is tussen ‘Nederlandse’ en ‘Engelse’ of ‘Schotse’ zeehonden, dus er zijn genoeg mogelijkheden om het gedrag over te brengen’, luidt het in The Guardian.
Vooral het spek van de bruinvissen, gezond en vet, trekt de hongerige zeehonden aan. De onderzoekers zijn nu vooral benieuwd naar de verdere evolutie van de bruinvissen, gezien de nieuwe bedreiging: zullen ze zich aanpassen en magerdere, snellere zwemmers worden? Een moeilijke kwestie, aangezien magerte evengoed een belangrijke doodsoorzaak binnen de soort is.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier