Een Amerikaanse organisatie wil dat het gerecht twee chimpansees van een universiteit hun vrijheid teruggeeft. Dat de dieren opgesloten zijn in naam van de wetenschap staat gelijk aan slavernij en gevangenschap van mensen.
Twee uur lang vertelde Steven Wise, advocaat en oprichter van de non-profitorganisatie Nonhuman Rights Project, in het hooggerechtshof van Manhattan in New York dat chimpansees Hercules en Leo zelfstandig zijn en zelfbeschikking bezitten.
Het hof moet volgens Wise het habeas corpus-principe respecteren. Dat ‘bevelschrift tot voorleiding’ biedt bescherming aan wie onwettig gearresteerd wordt. Leo en Hercules moeten worden overgeplaatst van Stony Brook University in New York naar een natuurreservaat in Florida.
‘Chimpansees genieten geen rechtspersoonlijkheid’
Volgens Wise onderwerpt de universiteit de twee apen aan ‘eenzame opsluiting’. ‘Dat is wat we de zwaarste menselijke criminelen aandoen’, zei Steven Wise daarover in de rechtszaal. De Stone Brook University voert onderzoek naar ‘locomotie’, een tak in de biologie die nagaat hoe Leo en Hercules zich met hun ledematen voortbewegen. De twee apen zelf waren afwezig.
Christopher Coulston, de advocaat van de universiteit, maakte brandhout van de Steven Wises argumentatie. Volgens hem is de zaak onontvankelijk omdat het hof geen jurisdictie zou hebben en de chimpansees geen rechtspersoonlijkheid genieten.
Verwijzing naar Indianen en Afro-Amerikanen
Beide partijen haalden eeuwenoude juridische en filosofische beginselen zoals het bevelschrift tot voorleiding, het sociaal contract en de gelijke becherming door de wet. Wise haalde rechtspraak aan dat het bevelschrift tot voorleiding garandeerde voor bevolkingsgroepen die daar net als dieren vroeger evenmin recht op hadden, zoals de Indianen en Afro-Amerikanen in de negentiende eeuw.
Maar dat was volgens Christopher Coulston irrelevant omdat het niet aan het hof is om habeas corpus op dieren toe te passen. Alleen de wetgever kan volgens Coulston omschrijven wat rechtspersoonlijkheid is in deze zaak. ‘Er bestaat eenvoudigweg geen precedent waarbij een dier dezelfde rechten krijgt als een mens’, besloot Coulston.
‘Chimpansees zijn cognitief sterk ontwikkelde wezens’
Bovendien zou de overplaatsing van de universiteit naar een natuurreservaat alleen maar neerkomen op het inruilen van de ene soort gevangenschap voor een andere, volgens Coulston.
Steven Wise haalde er ten slotte nog honderden pagina’s beëdigde verklaringen bij van juristen en wetenschappers. Die zouden volgens hem aantonen dat chimpansees cognitief sterk ontwikkelde wezens zijn die recht hebben op rechtspersoonlijkheid. Voor olifanten, dolfijnen, bonobo’s en orang-oetangs zou dat dan weer niet gelden.
Rechter Barbara Jaffe beloofde ’te gepasten tijde’ uitspraak te doen en bedankte beide partijen voor hun ‘ontzettend interessant en goed onderbouwd’ optreden. Het Nonhuman Rights Project was dan ook niet aan zijn proefstuk toe. In oktober ving de organisatie bot toen ze de 26-jarige chimpansee Tommy verdedigde en het hof zich tegen de non-profitorganisatie uitsprak. Twee andere zaken zijn nog in behandeling.
(NC)
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier