Mens maakt te veel lawaai, vindt walvis

Walvissen gaan anders praten wanneer de mens te veel lawaai maakt. Nieuw Amerikaans onderzoek toont aan dat de blauwe vinvis, een bedreigde soort, vaker zwijgt met een sonar in de buurt en vaker praat als schepen naderen.

De blauwe vinvis is minder geneigd om geluidssignalen uit te zenden naar soortgenoten wanneer hij sonargolven van schepen waarneemt. Onderzoekers van de Universiteit van Californië (San Diego) stelden dat vast voor de kust van Californië (Stille Oceaan), waar ze twee jaar lang blauwe vinvissen observeerden.

Naarmate de sonarbron dichter bij de walvis kwam, groeide de kans dat het dier zweeg, merkten ze. De observaties vonden plaats in de buurt van een trainingsgebied van de Amerikaanse marine.

Buiten frequentiebereik

Dat menselijke sonargolven de communicatie van walvissen beïnvloeden is niet nieuw. Dat dit ook geldt voor sonargolven die buiten het frequentiebereik van de walvis vallen, is dat wel.

De onderzoekers stelden ook vast dat de blauwe vinvis vlugger geneigd is signalen uit te zenden wanneer schepen in de buurt komen, schepen met motorgeluid dat wel binnen hun frequentiebereik valt. Het is alsof in een café de muziek plots harder gaat en iedereen daardoor harder begint te praten, zegt Mariana Melcón, die het onderzoek leidde.

Basgeluid

De blauwe vinvis, die tot 33 meter lang kan worden, brengt diepe basgeluiden, soms 180 decibel luid, voort die tientallen kilometer ver te horen kunnen zijn. De signalen die de blauwe vinvis naar zijn soortgenoten uitzendt, zijn onder meer belangrijk voor de zoektocht naar voedsel, voor de voortplanting en voor het vermijden van het gevaar.

De wetenschappers besluiten dat de mens de communicatie van de blauwe vinvis zeer waarschijnlijk beïnvloedt. Maar wat daarvan de gevolgen op lange termijn zijn, daarover kunnen ze zich niet uitspreken, zeggen ze.

De blauwe vinvis was lange tijd met uitsterven bedreigd als gevolg van de walvisjacht. Volgens het Wereldnatuurfonds heeft de soort zich sinds het verbod in 1966 enigszins hersteld.

9/11

Vorige maand werd een ander belangrijk onderzoek gepubliceerd over de impact van de mens op de walvis. Onderzoekers van het New England Aquarium in Boston hebben het peil van de stresshormonen bij de Noord-Atlantische noordkaper onderzocht in de nasleep van de terreuraanslagen van 11 september 2001.

De dagen na 9/11 viel het internationale scheepsverkeer stil, ook in de Canadese Fundybaai. Het onderwaterlawaai daalde daar met 6 decibel.

Walviswetenschappers waren daar toen net routineonderzoek aan het doen: ze verzamelden uitwerpselen om meer te weten te komen over de stresshormonen bij de noordkaper. Het bleek dat het stresshormoonniveau in de dagen na 9/11 lager lag dan tijdens de septembermaanden in de vier jaren sindsdien.

De nieuwe studie over de blauwe vinvis werd deze week gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Plos One. (IPS)