Horrorwinter doet dan toch zijn intrede

In het oosten van het land daalt het kwik vannacht tot min 20 graden. Ook de rest van Europa kraakt onder een extreme koudegolf waarvan het einde nog niet in zicht is. De horrorwinter lijkt dan toch gearriveerd.

Voor de achtste opeenvolgende dag komt het kwik in ons land niet boven nul. De koudegolf houdt nog zeker een week aan. Zowel ’s nachts als overdag blijft het vriezen. Het kwik daalt ’s nachts op vele plaatsen tot min 15. In het oosten van het land wordt het min 20. In Elsenborn is al min 19,5 gemeten.

We beleven daarmee ook een extreem lange periode van uitzonderlijke koude. ‘Een koudefront laat zich niet snel verstoren,’ zegt weerman Eddy De Mey in Het Laatste Nieuws. ‘Ik verwacht donderdag een aanvalletje van een hogedrukgebied, maar dat zal niet veel effect hebben, want het is niet sterk genoeg.’

Koudegolf

Weermannen spreken van een koudegolf als het vijf opeenvolgende dagen zowel overdag als ’s nachts vriest en als de temperatuur in die periode minstens drie dagen lager ligt dan min 10 graden. In ons land is de koudegolf sinds dit weekend een feit. De laatste koudegolf dateert van 1997. Toen vroor het 12 dagen aan een stuk, zowel overdag als ’s nachts. In de winters van 1956 en 1963 hielden koudegolven liefst 21 dagen aan.

Steenkoud en toch verdwijnt de sneeuw

Ondanks de extreme vriestemperaturen verdwijnt de sneeuw langzaamaan. ‘Dat heeft te maken met een fenomeen dat sublimatie heet, zegt weerman Michel Nulens in Het Belang van Limburg. ‘De zon zorgt ervoor dat de sneeuw beetje bij beetje verdampt. Voor echte sneeuwpret is de kwaliteit van de sneeuw ondermaats. Door de koude zijn de randen van de sneeuwdeeltjes bevroren, waardoor de sneeuw niet plakt.’

In ons land heeft de koudegolf vooral een impact op het verkeer. Nadat vrijdag de avondspits op een nooit eerder geziene manier in de knoop liep, met op de autosnelwegen meer dan 1.200 kilometer file, ondervond het treinverkeer dit weekend in heel het land hinder van de vriestemperaturen met afgelaste treinen en grote vertragingen tot gevolg.

Elfstedentocht

In Nederland zijn voor het eerst in 15 jaar de zogenaamde rayoncommissarissen van de vereniging Friesche Elfsteden samengekomen om te vergaderen over de organisatie van de legendarische Elfstedentocht. Om de tocht met duizenden mensen tegelijkertijd te kunnen schaatsen, moet het ijs over het hele parcours minstens 15 centimeter dik zijn. Dat is tot nu toe nog niet het geval, maar het blijft nog zeker een week vriezen in Friesland. De commissarissen volgen de toestand van het ijs uur per uur op en komen snel opnieuw samen.

In heel Nederland bonden mensen dit weekend toch hun schaatsen aan. Tientallen schaatsers zakten door het ijs. Daarbij kwamen een 55-jarige man en een kind van 10 om het leven.

In Flevoland is dit weekend min 22,8 graden gemeten. Ook op andere plaatsen in Nederland daalde het kwik tot min 20 graden.

Op de autosnelwegen in Nederland is de maximumsnelheid verlaagd. Het effect van strooizout is bij deze extreem lage temperaturen niet voldoende om de gladheid op de wegen te bestrijden.

Horrorwinter eist bijna 300 doden in Europa

Elders in Europa heeft de horrorwinter intussen wel degelijk zijn intrede gedaan. Door aanhoudende extreme vrieskoude kwamen tot en met zondag 297 mensen om. Vooral Oost-Europa kraakt onder een extreme koudegolf. In Oekraïne is het al dagenlang min 30 graden. Dit weekend is min 38 graden gemeten. De autoriteiten melden 131 overlijdens als gevolg van de winterprik. In Polen kwamen 53 mensen om het leven, in Roemenië 34.

Noodtoestand in Servië

In Servië is de noodtoestand afgekondigd na dagenlang zeer zware sneeuwval. De maatregel kan zeven tot tien dagen duren. Minstens 70.000 mensen zijn door de sneeuw afgesloten van de buitenwereld. Negen mensen kwamen om het leven door extreem lage temperaturen. Scholen en universiteiten blijven de hele week gesloten.

Ook in de midden-Italiaanse regio de Abruzzen is de noodtoestand uitgeroepen. In Italië zijn sinds de intrede van de koudegolf vier mensen omgekomen.

Min 42 graden in Lapland

De koudste plek in Europa was dit weekend het dorp Kvikkjokk-Arrenjarka in Lapland. Daar daalde het kwik tot min 42 graden. In Finland en Zweden, waar ze toch wel extreme temperaturen gewoon zijn, ondervond zowel het verkeer op de weg als het treinverkeer dit weekend zware hinder van de winter. (EE)