Honkvaste mussen zijn genetisch ongezond

© Science Photo Library

Onze huismussen vliegen niet ver genoeg om genetisch gezond te zijn.

Onze mussen doen het niet goed. Ringmussen zijn bijna volledig uit ons landschap verdwenen, en zelfs huismussen hebben de voorbije decennia zware klappen gekregen. Een halve eeuw geleden was een huis zonder huismussen ondenkbaar, nu ben je al blij als je meer dan enkele vogeltjes in een groep te zien krijgt.

Het is al lang bekend dat populaties die in aantal afnemen het extra moeilijk kunnen krijgen, omdat de diertjes geïsoleerd raken en er onvoldoende genetische uitwisseling mogelijk is. Daardoor treedt er genetische verarming op, wat de neerwaartse spiraal weer kan versterken. Er werd aangenomen dat vogels minder gevoelig zouden zijn voor dit euvel dan andere diergroepen, omdat ze zich al vliegend over grotere afstanden kunnen verplaatsen, maar tot dusver was er weinig onderzoek naar die kwestie gedaan.

Bioloog Carl Vangestel van de Universiteit Gent beschrijft met een aantal collega’s in het vakblad Molecular Ecology het wedervaren van mussenpopulaties in de buurt van Gent. De mussen hadden de hoogste genetische diversiteit in stedelijke woonwijken met veel groen, en de laagste in het centrum van de stad – in het centrum werd ook vrij veel inteelt vastgesteld. De situatie op het platteland lag tussen beide extremen in.

Zelfs op het platteland vlogen mussen zelden of nooit meer dan 1,5 kilometer ver om zich bij een ander groepje aan te sluiten, ondanks het feit dat ze grotere afstanden aankunnen. Ze blijken uiterst plaatstrouw te zijn, wat de negatieve effecten van isolatie kan versterken.

Andere onderzoekers tonen in hetzelfde vakblad aan dat de Italiaanse mus een leefbare hybride is tussen onze huismus en de Spaanse mus. De Italiaanse en de Spaanse mus gedragen zich echt als aparte soorten, zelfs in zones waarin ze samen voorkomen. Onze mus en de Italiaanse mus zouden wel regelmatig onderling kruisen. De specifieke manier waarop hybridisatie in dit geval tot soortvorming leidde, zou relatief zeldzaam zijn in de natuur. Ze illustreert nogmaals hoe flexibel alles kan zijn als het om voortplanting en evolutie gaat. Rigiditeit loont zelden in de natuur. Misschien moeten onze mussen wel leren wat minder honkvast te zijn – het zal hun toekomst ten goede komen. (DD)

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content