Het leven in de diepzee is nog excentrieker dan eerst gedacht

De slangster leeft op de zeebodem. © Nature

Het landschap wordt er verhuld door een eeuwige, ondoordringbare duisternis en voedsel is er schaars. Lang heeft de mens dan ook gedacht dat de vijandige diepzee een levenloze omgeving was. Niets is minder waar.

Voor de allereerste keer hebben wetenschappers een grootschalig onderzoek uitgevoerd naar het leven in de diepzee. Ze deden dat aan de hand van de verspreiding van slangsterren op de bodem van de oceaan die als indicator voor leven dienden, zo meldt de Washington Post. Uit de studie blijkt dat er een verbazende biodiversiteit heerst in de donkere zone op een diepte van meer dan 2.000 meter, meer zelfs dan in sommige ondiepe wateren. De onderzoekers ontdekten dat de wezens van de diepte kunnen overleven ondanks de regels die verantwoordelijk zijn voor het leven op alle andere plaatsen op aarde, maar dat wil nog niet zeggen dat ze niet kwetsbaar zijn voor de verschillende dreigingen die de planeet teisteren, waarschuwen de onderzoekers.

Regen van voedsel

Volgens Derek Tittensor van de Canadese Dalhousie University, een van de auteurs van de studie die in het vakblad Nature verscheen, zijn de regels voor leven op en rond het land relatief bekend. De weelderigheid van de soorten in die regio’s hangen af van licht, warmte en toegang tot water. Maar in de diepe oceaan gelden heel andere regels. Niet licht of warmte, maar voedsel is daar de meest krachtige indicator voor diversiteit.

Het meeste eten komt van zogenaamd ‘mariene sneeuw’, een stofwolk van organisch afval van wezens die in de bovenste wateren leven. Amper zo’n 1 procent van al het materiaal in de bovenste oceaan bereikt de 2.000 tot 6.500 meter diepte van de diepzee, aldus Tittensor. Maar het materiaal dat de bodem bereikt, is wel verantwoordelijk voor bijna al het leven in de diepte.

Diepzee cruciaal voor de mens

De studie biedt ook inzicht in hoe het diepzeeleven zichzelf aanpast om zoveel mogelijk voordeel te halen uit de schaarse middelen die de oceaan biedt. Zo kan een karkas van een walvis decennialang een voedingsbron zijn voor tientallen en zelfs honderden soorten. Ook hydrothermale bronnen ondersteunen honderden soorten die nergens anders ter wereld voorkomen.

Ondanks de onbereikbaarheid is het diepste deel van de oceaan ook cruciaal voor de mens. Het is een van de meest essentiële opslagplaatsen voor koolstof op aarde. Het absorbeert meer koolstof uit de atmosfeer dan dat het vrijgeeft. Er is daarnaast meer leven dan eender waar, zoals mogelijke bronnen voor medicijnen. En het leert ons hoe levende wezens zich op verschillende manieren kunnen aanpassen en floreren, wat een les kan zijn voor de exploratie van de aarde en buitenaardse planeten.

Toch waarschuwt Tittensor dat de diepzee, net zoals de rest van de planeet, bedreigd is door onder andere de visvangst, de verzuring van de oceanen en de ontginning van de diepzee. ‘Dit is een buitengewoon deel van de planeet waar we op leven’, aldus Tittensor. ‘Ondanks de duisternis en de afstand, mogen we dit deel niet vergeten.’ (TE)

Partner Content