Het als een massa bewegen kan een gevolg van eenvoudige regels zijn.
Het blijft het in de natuur geïnteresseerde deel van de wereld verbazen: het gegeven dat vissen in grote scholen of vogels in reuzenzwermen in staat zijn hun bewegingen zo te synchroniseren dat het lijkt alsof ze zich als één geheel verplaatsen. Er zijn al tal van ideeën ontwikkeld om het bestaan van dit soort ‘superorganismen’ te verklaren, het een al wilder dan het andere. Zelfs telepathie dook in de wetenschappelijke vakliteratuur op. Maar een recente publicatie in het vakblad Public Library of Science ONE presenteert een veel prozaïscher uitleg. Wetenschappers lieten computersimulaties los op opnames van de wonderlijke vormen die spreeuwenwolken kunnen aannemen. Daaruit leidden ze af dat complex collectief gedrag het resultaat kan zijn van enkele eenvoudige regels.
Zo is er het feit dat individuele vogels in een zwerm in bepaalde omstandigheden een lichtjes verschillende draaisnelheid hanteren, zodat ze niet altijd in dezelfde positie ten opzichte van elkaar blijven. Een belangrijk element daarbij is dat sommige diertjes een beetje moeten remmen om niet op een voorganger te botsen, maar dat het zo vrijgekomen gat meteen wordt opgevuld door buren die niet in hun beweging geremd werden. Zulke kleine individuele variaties in snelheid kunnen een grote invloed hebben op de vorm van een zwerm. (DD)
