Californië bant verkoop haaienvinnen

In Californië is een wet gestemd die de verkoop, het bezit en de verspreiding van haaienvinnen verbiedt. Aangezien zowel San Francisco als Los Angeles tot de grootste markten voor haaienvinnen buiten China behoren, is dit een belangrijke stap in de wereldwijde strijd tegen de jacht op haaien.

“Jaarlijks wordt nog steeds 8000 ton aan vinnen verhandeld. Dat staat gelijk aan 200.000 ton haaien van verschillende soorten”, stelt Anne Van Ingelgem, die sinds oktober 2010 de kersverse Belgische afdeling van Sea Shepherd leidt.

Van de 100 miljoen gevangen haaien worden er 73 miljoen puur voor hun vinnen gevangen. Meestal worden die vinnen afgesneden en wordt de rest van het dier terug in zee gegooid. Aangezien de haaien zonder vinnen niet meer kunnen zwemmen, sterven ze een langzame dood en zakken ze naar de bodem van de zee. “De prijs van de vinnen ligt 20 keer zo hoog dan de prijs van het vlees. Om dus zoveel mogelijk vinnen mee te kunnen nemen aan boord, gooien de vissers de rest van het dier terug in zee”, vertelt Katrien Vandevelde, specialiste rond de haaienvangst en bescherming van de haaien bij Sea First Foundation.

“Sea Shepherd is actief op de Galapagos-eilanden, waar we samen met de overheid de strijd aangaan. Zo zetten we bijvoorbeeld speciale hondenbrigades, die gespecialiseerd zijn in het vinden van vinnen, in. Ook voeren we campagnes en processen tegen restaurants die haaienvinnensoep op het menu zetten. Of nemen we zogenaamde longlines, een soort vislijn met haken die tussen 1,6 en 100 kilometer lang kan zijn, in beslag. Die lijnen zijn illegaal en heel wat dieren sterven eraan. Tot slot hebben we binnen Sea Shepherd de groep Shark Angels Alliance, die bijvoorbeeld illegale haaienvinnen in beslag neemt”, stelt Van Ingelgem.

Cruciaal belang
Omdat ze als een delicatesse beschouwd worden, zijn de haaienvinnen bijzonder duur én dus gegeerd goed. “In Azië, en vooral in China, is het gerecht sinds de laatste dertig jaar erg populair. Je betaalt al snel 50 tot 400 dollar voor een kommetje soep. Hoewel het culinair hoog aangeschreven staat, smaakt het blijkbaar naar niets. Want zelf heb ik het natuurlijk nog niet geproefd”, vertelt Van Ingelgem. “De haaienvin heeft geen enkele nutritionele waarde, ze wordt – zoals vermicelli – enkel toegevoegd voor de textuur. Bovendien is het consumeren van een haai eigenlijk erg ongezond. Omdat ze lang leven en bovenaan de voedselpiramide staan, zitten er doorgaans heel wat PCB’s en zwarte metalen in hun lichaam”, vult Vandevelde aan.

Hoewel de beestjes hun reputatie door films à la ‘Jaws’ van Steven Spielberg niet echt mee hebben, zijn ze eigenlijk niet zo gevaarlijk. “Per jaar sterven amper 7 mensen door een haai, eigenlijk zijn ze erg schuw. Van de 430 soorten zijn er momenteel een derde tot de helft bedreigd. Dat brengt het voortbestaan van de oceanen in gevaar. Omdat ze aan de top van het ecosysteem staan, regelen ze het aantal van de soorten onder hen. Daarnaast planten haaien zich bijzonder traag voort, waardoor hun prooien zich exponentieel vermeerderen. Tot slot zorgen haaien ervoor dat de genen van hun prooien gezond blijven, doordat ze het vooral op oude en zieke dieren gemunt hebben”, stelt Vandevelde.

Toekomstmuziek
Hoewel met de wet in Californië een belangrijke stap gezet is, is er toch nog heel wat werk aan de winkel. “De Europese Unie is verantwoordelijk voor een derde van de globale haaienvangst. Tot voor kort was Spanje zelfs wereldleider voor de levering van haaienvinnen aan Hong Kong. En ook Portugal, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk staan in de top 20 van landen met de grootste haaienvinnenexport”, vertelt Vandevelde.

“Voorlopig behoort een degelijke wetgeving nog tot de verre toekomst. Officieel is het afsnijden van de vinnen verboden, maar er zijn nog te veel achterpoortjes. Momenteel houdt de Europese Commissie zich wel bezig met het verwijderen van die achterpoortjes. Zo zouden haaien enkel nog in hun geheel in de havens mogen worden gebracht”, besluit Vandevelde.

Elien Haentjens