In de rampenfilm ‘The Day After Tomorrow’ uit 2004 leiden de gevolgen van klimaatverandering tot de blokkering van een gigantische golfstroom in de Atlantische Oceaan. Dat veroorzaakt enorme natuurrampen en doet Noord-Amerika en Europa in amper enkele weken tijd veranderen in ijs. Nogal ver gezocht? Wetenschappers zeggen van niet.
Onderzoekers van het Scripps Institution of Oceanography aan de universiteit van Californië in San Diego hebben aangetoond dat bestaande klimaatmodellen de mogelijkheid dat de oceaanstromen stilvallen zwaar onderschatten. Die modellen gaan er steevast van uit dat de oceaanstromen niet zullen aangetast worden bij een stijging van de CO2. Maar de zogenaamde thermohaliene circulatie of Warme Golfstroom, het wereldwijde systeem van de zeestromen dat warm water transporteert en het klimaat op aarde reguleert, is helemaal niet zo stabiel als wetenschappers denken, zo blijkt uit eerdere studies. Of dat te te maken heeft met de door de mens veroorzaakte klimaatverandering, is niet duidelijk.
De Warme Golfstroom fungeert als een monumentale transportband. In de dieptes van de Atlantische Oceaan, wordt koud water naar het zuiden vervoerd, richting evenaar. Tegelijkertijd, dichter bij het wateroppervlak, vervoert de stroom warmte van de tropen naar het noorden waar het in de atmosfeer terecht komt en de lucht opwarmt. Deze uitwisseling van warmte is wat de wereldwijde klimaatpatronen drijft en stabiliseert.
Theoretisch kan het wel
Onder invloed van een hypothetische dubbele hoeveelheid CO2 in de atmosfeer in 2100 ten opzichte van de concentratie in 1990, zou dit systeem weleens volledig kunnen stilvallen tegen het jaar 2400 als we rekening houden met de reeds eerder vastgestelde vertraging van de golfstroom, wat resulteert in een kouder noordelijk halfrond en een nattere Atlantische regio, zo blijkt uit een studie in Science Advances.. De hoge hoeveelheid CO2 zou ervoor zorgen dat ijskappen smelten en dus de hoeveelheid zoetwater in de oceaan doet toenemen. De Noord-Atlantische Oceaan zou daardoor aanzienlijk kouder worden met een daling van de oppervlaktetemperatuur van 2,4 °C, de luchttemperatuur boven het noordwesten van Europa zou zelfs 7 °C kunnen zakken.
‘Dit scenario zal zeker niet gebeuren in de eerstvolgende 100 jaar, en al zeker niet van de orde als de film ‘The Day After Tomorrow’, als het al gebeurt’, zo benadrukt geofysicus Wei Liu van de universiteit van Yale en hoofdauteur van de studie. Zijn klimaatmodel gaat immers uit van een plotse verdubbeling van de CO2, wat weinig waarschijnlijk is, maar theoretisch kan het wel. De hoeveelheid CO2 verdubbelt doorgaans traag. Bovendien moeten wereldwijde politieke klimaatakkoorden dat net verhinderen. Liu wil met zijn studie vooral het belang van het gebruik van juiste klimaatmodellen aantonen.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier