Antoon Vandevelde: ‘Armen hebben geen vrije keuze’

© Corbis

Volgens economisch filosoof Antoon Vandevelde (K.U.Leuven) is overbevolking niet het echte probleem. ‘Geef vrouwen toegang tot gezondheidszorg en onderwijs, en het probleem lost zichzelf op.’

Uiteraard is overbevolking een probleem, zegt professor Vandevelde. ‘Maar het is niet het fundamentele probleem. Als je ervoor zorgt dat iedereen toegang heeft tot gezondheidszorg en onderwijs, lost het probleem vanzelf op.’ De autoritaire aanpak van landen als China, met onder andere gedwongen abortussen, vindt hij ethisch moeilijk verdedigbaar. Des te meer omdat de ‘zachte’ aanpak wel degelijk werkt. ‘De kinderaantallen bij de middenklasse in India zijn door de sociale gelijkstelling drastisch geslonken’, aldus Vandevelde.

Het idee om vrouwen in ontwikkelingslanden te subsidiëren in ruil voor sterilisatie vindt Vandevelde gevaarlijk. ‘Zelfs als we zo’n premie aan de mensen zelf geven, heb ik mijn bedenkingen. Het blijft een vorm van dwang. Als je echt arm bent, heb je namelijk geen vrije keuze.’ Want de wereld kan wel degelijk meer mensen voeden. ‘Een hectare graan in België levert gemiddeld 11 ton op’, zegt Vandevelde. ‘In Afrika is dat 1,8 ton. Er is dus nog een reusachtige productiviteitsstijging mogelijk.’ Het echte probleem is de verdeling, die wereldwijd oneerlijk georganiseerd is. ‘Dan gaat het niet alleen om voedsel, maar ook over kansen op inkomen, scholing en gezondheid.’

In Europa moeten we de bevolkingsgroei niet afremmen, vindt Vandevelde. ‘De meeste Europese landen hebben een stabiel bevolkingsaantal’, zegt hij. ‘Kinderen zijn een luxeproduct geworden. Vooral de hogere klassen hebben veel kinderen.’ Die stabiliteit zet onherroepelijk een rem op de economische groei. Niets aan te doen, besluit Vandevelde. ‘We zullen ermee moeten leren leven.’

Jeroen Zuallaert

Partner Content