Pascal Smet tegen de wind in

Minister Pascal Smet staat naar eigen zeggen voor een cruciaal beleidsjaar. Maar door zijn aanpak tot nu toe moet hij wel zien dat hij finaal niet bezwijkt onder de berg hooi op zijn vork.

De Duracellbatterijen van Pascal Smet (SP.A) zijn tijdens de zomermaanden weer opgeladen. Hij wil in het nieuwe schooljaar landen met enkele belangrijke beslissingen. Tegenwind zal hem dit keer niet afstoppen.

Een minister van Onderwijs in Vlaanderen heeft het nooit onder de markt. Dat is voor Smet niet anders. Op demografische evoluties – een hoger geboortecijfer leidt tot een grotere instroom naar het basisonderwijs en een vergrijzend lerarenkorps resulteert in een aanzienlijke uitstroom naar pensioen – heeft hij niet meteen vat. Ze confronteren hem wél met een tekort aan leraren en met een scherpe nood aan plaats voor kleuters en leerlingen in scholen, die bovendien worstelen met verouderde en versleten gebouwen. Maar beide problemen zijn niet in een handomdraai op te lossen, en al zeker niet voor een minister die deel uitmaakt van een Vlaamse regering die langer de buikriem moet aanhalen dan ze bij haar aantreden in 2009 had verwacht en gehoopt.

Het zijn ook niet de enige uitdagingen van Smet. Zijn bord voor het leerplichtonderwijs is intussen overvol met dossiers zoals de leerzorg voor kinderen met leerstoornissen en andere beperkingen, de uitbouw van een hoger beroepsonderwijs, de implementatie van een nieuw talenbeleid, de digitalisering van het onderwijs en een doeltreffende aanpak voor de scholenbouw (voor alle onderwijsnetten samen is de financiële raming al opgelopen tot bijna 5 miljard euro!). Plannen en ideeën ontbreken niet, maar in al deze dossiers heeft de minister in de voorbije drie jaar maar traag vooruitgang geboekt. In onderwijskringen wordt uitgekeken of hij zijn koudwatervrees om knopen door te hakken kan overwinnen.

Alsof zijn agenda daarmee al niet genoeg gevuld is, wil Smet ‘uiterlijk in het begin van 2013’ al zijn voorgangers het nakijken geven met een resultaat in twee hoofdkwesties. Een loopbaanpact moet leraren naar het onderwijs halen en ze daar ook houden. En het secundair onderwijs zou zo hervormd moeten worden dat het echt aansluit bij de talenten en interesses van leerlingen en hen met succes naar de arbeidsmarkt of het hoger onderwijs loodst.

De maatschappelijke en politieke heisa die voor de zomer vooral rond dat laatste dossier ontstond, heeft er mee gezorgd dat er tot de gemeenteraadsverkiezingen in oktober pas op de plaats gemaakt wordt en dat Smet eerst de violen wil gelijkstemmen in een besloten overleg met zijn administratie en de Vlaamse meerderheidspartijen. Met het zoeken van een consensus met de CD&V (die onder meer een grotere ondersteunende regierol voor steden en gemeenten voor alle scholen wenst) en de N-VA (die over de hervorming van het secundair onderwijs duidelijk andere klemtonen legt en voorts aandringt op het opschonen van de vele tussenstructuren rond de scholen) is op zich niets mis. Maar als minister Smet daar nu eerst al zijn energie in steekt en pas daarna het debat met de vele onderwijspartners zelf durft aan te gaan, zal hij nog heel veel tegen de wind in moeten fietsen om van hen de broodnodige medewerking en steun te krijgen.

Patrick Martens