Tom Vandyck

Orkaan Sandy: Dit is hoe klimaatverandering eruit ziet

Tom Vandyck Tot 2014 correspondent in de VS voor Knack.be

Orkaan Sandy geeft aan waarom het van criminele nalatigheid getuigt dat de Amerikaanse presidentskandidaten hardnekkig weigeren om over global warming te praten.

Laten we er niet flauw over doen: orkaan Sandy is een schoolvoorbeeld van het soort onheil dat ons volgens klimaatwetenschappers te wachten staat door de opwarming van de aarde.

Een orkaan die Manhattan overstroomt en de metrotunnels van New York onder water zet, het is één van de klassieke global warming-rampscenario’s. Mocht je het in een film zien, dan zou je het misschien vergezocht vinden, maar dit is echt, het is precies waarvoor we al jaren gewaarschuwd zijn, en het is nog maar het begin.

Voor wie er nog aan twijfelde: dit is hoe klimaatverandering eruit ziet.

De nieuwe realiteit
Jaja, we weten het wel: je mag nooit één weerfenomeen rechtreeks aan klimaatverandering linken. Maar het gaat al lang niet meer over één weerfenomeen. Klimatologen zijn het erover eens dat we dat station gepasseerd zijn.

NASA-wetenschapper James Hansen, de vader van de moderne klimaatstudiën, waarschuwde afgelopen zomer nog in de krant The Washington Post dat het global warming nog sneller en harder op ons af komt dan hij en zijn collega’s eerst gedacht hadden. “De extremen worden over de hele wereld intenser en frequenter”, schreef hij. “De toekomst is hier en ze is heet.”

We hebben het hier al eens eerder aangehaald, maar ook Munich Re, de grootste herverzekeraar ter wereld, hoeft niet meer overtuigd te worden van de nieuwe realiteit. “Het groeiende aantal weergerelateerde catastrofes alleen uitgelegd kan worden aan de hand van klimaatverandering”, stelt men daar.

Een herverzekeraar is de verzekering van de verzekeringsmaatschappijen. Als die moeten opdraaien voor klimaatrampen, komen ze bij Munich Re aankloppen. Dat de zaak hoe langer hoe nijpender wordt, kunnen ze daar aflezen aan hun boekhouding.

Het is ook niet één orkaan die toevallig de Amerikaanse oostkust treft. New York ontsnapte vorig jaar met orkaan Irene als eens op een haartje na aan dit scenario. Irene richtte voor 15,6 miljard dollar schade aan. In de staat Vermont, waar zowat elke rivier overstroomde, zijn ze nog steeds bruggen aan het herbouwen.

Hoe klimaatverandering zich wreekt op één bepaalde plek is onberekenbaar, maar Sandy is niet zomaar toeval, merken heel wat meteorologen op.

Dat de noordelijke Atlatische Oceaan deze tijd van het jaar warm genoeg is überthaupt een orkaan aan de gang te houden, is al opmerkelijk. De temperatuur in de Oceaan voor de oostkust van de Verenigde Staten is meer dan een graad hoger dan gemiddeld. De storm werd nog een graadje sterker omdat de Arctische ijskap dit jaar zo hard is gaan smelten dat er een stuk meer vocht in de lucht zit.

Het bos en de bomen

Je kan blijven discussiëren over allerlei individuele weerrampen en redenen zoeken waarom ze niét door klimaatverandering veroorzaakt worden, maar dat is je zo blindstaren op de bomen dat je het bos niet ziet.

Orkanen die wereldsteden onder water zetten, het ene klimatologische recordjaar na het andere, hittegolven in Rusland, epische overstromingen in Pakistan, Bijbelse droogtes in Australië en de VS, tornado-epidemies in de Amerikaanse Midwest, dodelijke stormen op Pukkelpop – met hoeveel meer onheil moet je eigenlijk nog om de oren geslagen worden?

De voorspellingen waren er en ze kloppen. Het empirische bewijsmateriaal stapelt zich op. Het plaatje neemt klaar en duidelijk vorm aan. Zoals ze in Amerika zeggen: ‘Wake up and smell the coffee.’

Alarmbel

Wat zien we daarentegen bij de Amerikaanse presidentsverkiezingen? Eén kandidaat die weigert te geloven dat het klimaat opwarmt door toedoen van de mens en een andere die het wel weet, maar er niet over wil praten, omdat het electoraal slecht ligt.

Barack Obama heeft de koffie natuurlijk al lang geroken. Vier jaar geleden kon hij nauwelijks zwijgen over het klimaat. Maar vandaag geloven merkwaardig genoeg minder Amerikanen daarin dan toen, dus houdt hij wijselijk zijn mond.

En Mitt Rormney? Diens overtuiging is het momenteel dat de wereld wel degelijk warmer wordt, maar dat er geen bewijs is dat de mens daar voor iets tussen zit. Ik zeg ‘momenteel’, want zoals bekend verandert Romney sneller dan zijn schaduw van standpunt. Geen tien jaar geleden, toen hij gouverneur was van Massachusetts, geloofde hij er wel in.

Je kan niet waterdicht uitsluiten dat Romney alsnog bijdraait, mocht er zich in de publieke opinie de komende dagen een consensus vormen dat de alarmbel nu wel luid en klaar genoeg weerklonken heeft. Als er iets is dat Romney uitstekend weet, dan is het wel van waar de wind waait. En dat het hard gewaaid heeft in de VS, is wel het minste wat je kan zeggen.

Criminele struisvogelpolitiek

Maar dat is dus onwaarschijnlijk. Romney zit in de greep van een partij van Tea Party-schreeuwlelijkerds en christelijke fanatici die heilig geloven dat dat hele klimaatgedoe een socialistische samenzwering is om hen hun SUV’s af te pakken, net zoals ze geloven dat een vrouw niet zwanger kan worden van een verkrachting.

Niet toevallig worden die types gesponsord door lui als de energiemagnaten Charles en David Koch, die er alle belang bij hebben om klimaatwetgeving te saboteren. Die zijn er met de hulp van de Republikeinse partij, die er terecht een electoraal breekijzer in zag, in geslaagd om klimaatverandering in het rijtje ‘God, guns & gays’ te schuiven: ideologisch halszaken waar geen discussie over mogelijk is.

Zo krijg je de waanzinnige situatie dat klimaatverandering – volgens het Amerikaanse leger nochtans een veiligheidsprobleem van de eerste orde – dit jaar in geen enkel presidentiële debat aan bod kwam. Dat was de eerste keer sinds 1988 en het duurde tot een interview met DJ Sway – een plaatjesdraaier, geen journalist – op MTV voor Obama ernaar gevraagd werd.

De stand van zaken in New York en omstreken toont aan wat een crimineel staaltje struisvogelpolitiek dat is.

Die stad heeft trouwens met hoge spoed Deltawerken nodig om in de toekomst erger te voorkomen. Anders zou het best wel eens kunnen dat onze achterkleinkinderen in de geschiedenisboeken lezen dat wij deze week het begin hebben meegemaakt van de ondergang van de grootste stad van het Vrije Westen.

Overdreven? Dat dachten ze in het oude Rome wellicht ook. De klimatologen zeggen alvast dat het tot de mogelijkheden behoort. We lachen het weg op eigen risico.

Tom Vandyck

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content