Omfloerst electoralisme

“Het is interessant om vast te stellen hoe het gedrag en het discours van Siegfried Bracke, Rik Torfs en Eva Brems snel overgaat in omfloerst electoralisme.”

Frank Thevissen

Er is een onheilspellende lucht samengetrokken boven de kiesplichtigen in dit land. Een aswolk, zwanger van politieke moedeloosheid, groeiend wantrouwen en frustratie, die op 13 juni onverbiddelijk dreigt neer te komen op de revers van het politiek establishment.

Stijn Meuris mocht aan de monding van de electorale campagne als mondige BV het ongenoegen en de moedeloosheid van de kiezer uitgebreid in de media komen verklanken. Normaal wordt zo’n discours door redacties meteen naar de prullenmand verwezen, wegens de hoge verzuringsgraad. Maar dankzij het broneffect, kreeg deze oprisping van politiek degout prompt de status van een belangwekkende mening.

In tegenstelling tot de pertinentie van enkele van zijn nuchtere vaststellingen, vergaloppeerde de zanger zich dan weer weergaloos in de daaraan gekoppelde lichtzinnige remedie: verzaken aan zijn kiesplicht. Daarmee was de toon voor de campagne evenwel gezet en ontlokte Meuris een resem analyses en commentaren over de kiemen van de ontsporing van de politieke geloofwaardigheid.

Dat hijgerige geratel over politieke inkeer vermengde zich evenwel onverkort met kiezersbedrog (de schijnkandidaten Lieten, Bourgeois, De Gucht op kop), ongeïnspireerde verkiezingsslogans, valse beloften (sp.a belooft 200 euro bijkomend pensioen) en een trio witte konijnen.

Siegfried Bracke, Rik Torfs en Eva Brems mochten, in talloze idoolachtige formats, als nieuwbakken politieke merken, de hang naar politieke verandering geel, oranje en groen komen inkleuren, al blijft het opvallend dat politieke roepingen bij BV’s steeds overlappen met vip-plaatsen op de lijsten.

Tekenend is ook dat te midden van het gedazel over de politieke impasse en de hang naar verandering en oplossingen, geen enkele redacteur of columnist het woord ‘particratie’ in de mond nam, Hugo Camps in De Morgen uitgezonderd. Nochtans vormt de almacht van de particratie dé kiem van de politieke geloofwaardigheidscrisis.

Media houden die almacht van de partijapparaten voor de kiezer doorgaans licht verteerbaar met sterk gepersonaliseerd, showbizzachtig reportagewerk. In die context offeren heel wat politici beleid maar wat graag op aan de schijnbaar onverzadigbare zoektocht naar media-aandacht. Daarmee wordt niet alleen een onwaarachtig beeld over de politiek gecultiveerd, maar ook een naïef beeld opgehangen over de epicentra van de macht. Media tekenen dan ook in belangrijke mate voor het aanhoudend politiek wantrouwen. In de analyse van de situatie bleven ze evenwel opvallend buiten schot.

Na hun verkiezing zullen ook het tomeloze engagement en dadendrang van dit BV-trio snel worden gesmoord en ingelijfd in de machtscultuur van de particratie en de partijtucht. Het is trouwens interessant om nu al vast te stellen hoe het gedrag en het discours van deze nieuwkomers in snel tempo metamorfoseert en overgaat in omfloerst electoralisme. Terwijl de kiezer hunkert naar beleid, gaan de particratie en de mediacratie dus onverdroten op hetzelfde elan verder. Dat laatste zou ook de grootste optimisten wantrouwig moeten stemmen voor straks.

Frank Thevissen

(oorspronkelijke bron: Doorbraak, juni 2010, pp. 24 – 25.)