‘Motilium doodt niet alleen mensen, het werkt helemaal niet’

Luc Hondeghem, de farmacoloog die een klacht indiende tegen Janssen Pharmaceutica legde de hand op vier grote wetenschappelijke studies, die aantonen dat Motilium niet beter werkt dan een placebo.

“Ik heb al veel Motilium geslikt in mijn leven, en ik kan u verzekeren, het is een veilig middel.” De uitspraak komt van Ajit Shetty, de voormalige topman van Janssen Pharmaceutica, die net de fakkel heeft doorgegeven aan zijn opvolger. Hij verweert zich als ik de beschuldigingen van de farmacoloog Luc Hondeghem opdis. In oktober zei die in Knack dat het geneesmiddel Motilium in ons land jaarlijks honderden doden veroorzaakt door een plotse hartstilstand. Motilium is een geneesmiddel van Janssen Pharmaceutica, destijds uit het brein is ontsproten van dokter Paul Janssen. Het middel kan, volgens de reclamecampagne, wonderen doen bij een zware maag.

Bijsluiter aangepast

Dat het veilig is, verzekert ook het Federaal Agentschap voor de Geneesmiddelen en Gezondheidsproducten. Maar niet voor iedereen. Wie meer dan 3 pilletjes slikt of wie ouder dan 60 kan hartritmestoornissen krijgen en zelfs doodgaan. Daarom werd intussen besloten om de bijsluiter te laten aanpassen door Janssen Pharmaceutica.

Toch vindt Ajit Shetty dat de slinger te ver begint door te slaan als het over veiligheid van geneesmiddelen gaat. “Neveneffecten heb je altijd. Zelfs water is giftig als je er te veel van drinkt.” Neveneffecten zoals hartfalen lijken me nochtans niet iets om lichtzinnig over te doen.

‘Te strenge controles’

Toch vindt Ajit Shetty dat de autoriteiten, die nieuwe geneesmiddelen goedkeuren, teveel op veilig spelen. “Je zal maar die ambtenaar zijn die een geneesmiddel goedkeurt waar achteraf doden bij vallen.” Shetty kent deze ambtenaren maar al te goed. Destijds stuurde dokter Paul Janssen hem naar de Verenigde Staten om ervoor te zorgen dat de uitvindingen uit Beerse ook op de Amerikaanse markt aan de man konden worden gebracht. Voor elk geneesmiddel moet je het fiat krijgen van de Food & Drug Administration FDA. Bij die FDA heeft Shetty de goedkeuring voor Motilium er nooit doorgekregen. Bij ons is Motilium vrij te verkrijgen.

Met grote ergernis heeft Shetty vastgesteld hoe de FDA jaar na jaar strenger werd. Vijftien jaar geleden kregen jaarlijks nog 50 geneesmiddelen de goedkeuring. Nu is dat nog maar ruim de helft, knort Shetty. Bij de FDA zit de schrik er dan ook goed in na het Vioxx-schandaal, dat pas eind vorig jaar finaal werd beslecht. De farmaceutische gigant Merck pleitte toen schuldig voor foutieve marketing van het geneesmiddel. Merck vertelde aan dokters dat de pijnstiller kon worden voorgeschreven tegen reuma, hoewel het daarvoor niet was goedgekeurd. En het verzweeg een verhoogd risico op hartfalen. Tienduizenden mensen kregen een hartaanval na het gebruik van dit middel. Vioxx werd intussen van de markt gehaald. En de FDA schroefde de duimschroeven aan.

Onterecht klaagt Ajit Shetty in zijn pas verschenen boek aan. “Zo’n drama is erg zichtbaar, terwijl overlijdens die veroorzaakt worden doordat een mogelijk medicijn niet goedgekeurd is geraakt, dat veel minder zijn. Het gevaar dreigt dat we mensen een remedie ontzeggen omdat we de geringste kans op een neveneffect willen uitsluiten.”

Zo kan je het natuurlijk ook bekijken. Hoewel ik daar lichtjes ongemakkelijk van wordt.

‘Een geneesmiddel is geen snoepje’

Zeker na een telefoontje met Luc Hondeghem, de farmacoloog die de kat de bel aanbond en ook een klacht indiende tegen Janssen Pharmaceutica bij het gerecht, wegens fraude en criminele activiteit. Hondeghem legde intussen de hand op vier grote wetenschappelijke studies, die aantonen dat Motilium niet beter werkt dan een placebo. “Je kan dus maar beter een snoepje eten, als je maag samenknijpt,” voegt hij er cynisch aan toe.

Want een geneesmiddel is geen snoepje, zo informeerde het geneesmiddelagentschap. Het kan uw leven redden. Het kan uw leven kosten.

Ajit Shetty is dit weekend te gast in Z-Talk Goossens op Kanaal Z