In Zuid-Afrika is Winnie Mandela, de ex-vrouw van wijlen Nelson Mandela, op 81-jarige leeftijd overleden. Ze stierf in een ziekenhuis in Johannesburg aan de gevolgen ‘van een slepende ziekte’, zo heeft haar woordvoerder laten weten. ‘Het is met grote droefheid dat we het volk melden dat mevrouw Winnie Madikizela Mandela op 2 april in het Milkpark-ziekenhuis van Johannesburg is gestorven’, aldus Victor Dlamini in een communiqué.
Nomzamo Zaniewe Winnifred Madikizela wordt op 26 september 1936 in Bizana geboren. Ze behaalt een universitair diploma maatschappelijk werk en wordt, wanneer ze in 1955 aan de slag gaat in een ziekenhuis in Soweto, de eerste zwarte maatschappelijk werkster van het land.
In 1957 ontmoet ze Nelson Mandela, een jaar later trouwen ze. Het paar wordt in 1962 van elkaar gescheiden door de arrestatie van Nelson en diens veroordeling tot levenslang op Robbeneiland. Winnie, die alleen achterblijft met hun twee dochters, staat vanaf die tijd bijna ononderbroken onder huisarrest. Ze ontpopt zich tijdens de opsluiting van haar man als zijn trouwe woordvoerster en pleitbezorgster. Als echtgenote van Nelson Mandela en activiste is Winnie erg populair bij de aanhang van het ANC, die haar de ‘Moeder des Vaderlands’ noemt.
Maar even vaak wordt ze afgeschilderd als een schandaaldiva en een frauduleuze bedriegster. In haar strijd tegen de apartheid blijkt de activiste bereid te zijn om wel heel ver te gaan. Zo keurt ze in 1986 tijdens een controversiële toespraak de halskettingmoorden goed, een praktijk waarbij vermeende handlangers van de apartheid worden terechtgesteld met een brandende autoband om de nek. Na de vrijlating van Nelson op 11 februari 1990 wordt Winnie benoemd tot hoofd van het departement van welzijn van het ANC.
Haar imago krijgt echter opnieuw een zware deuk wanneer ze in 1991 wordt veroordeeld voor haar aandeel in de foltering en dood van de 14-jarige Stompie Seipei. In april 1992 maakt Nelson Mandela bekend dat hij en Winnie uit elkaar gaan. Vier jaar later wordt de scheiding ook wettelijk bekrachtigd. Een waarheidscommissie verklaart Winnie in 1998 schuldig aan diverse schendingen van de mensenrechten en in 2003 wordt de ooit zo populaire activiste veroordeeld wegens fraude en diefstal.
Nobelprijswinnaar van de Vrede en antiapartheidsstrijder Nelson Mandela zelf overleed in 2013. Hij zat 27 jaar in de cel vanwege zijn activiteiten tegen het apartheidsregime. Na zijn vrijlating in 1990 zette Mandela zich in voor een Zuid-Afrika waar blanken en zwarten met gelijke rechten leven. In 1994 won hij de eerste democratische verkiezingen in het land, nadat het regime na 46 jaar was ineengestort. Hij was de eerste zwarte president van Zuid-Afrika.
