Ze zijn nog niet goed en wel aan het leven begonnen of ze hebben er al genoeg van. De meesten houden het bij wat puberaal gedweep met de dood, anderen willen er echt uitstappen.
Op vrijdag 12 oktober gaat in het Gentse jeugdtheater de Kopergietery Charlotte in première, een toneelstuk gebaseerd op de gedichten van een tienermeisje dat dood wou. Zoals Charlotte lopen er in Vlaanderen veel jongeren rond. Liefst 49 procent van de meisjes en 35 procent van de jongens heeft al minstens één keer overwogen om zelfmoord te plegen, 4 tot 8 procent zou geregeld met die gedachte spelen. Zelfdoding is na een verkeersongeval zelfs de belangrijkste doodsoorzaak bij Vlaamse jongeren.
‘Als een kind zegt dat het dood wil, moet je altijd nagaan hoe ernstig het dat meent’, zegt Eric Schoentjes, hoofd van de afdeling Kinder- en Jeugdpsychiatrie van het UZ Gent. ‘Vergeet niet dat het haast nooit voorkomt dat iemand compleet out of the blue tot zelfmoord overgaat, en dus is het zeer belangrijk dat de aanwijzingen op tijd door de omgeving worden opgepikt.’
Krijgen getormenteerde jongeren snel de nodige aandacht, hetzij van hun omgeving hetzij van een professionele hulpverlener, dan kan over het algemeen veel onheil worden vermeden. ‘In het gros van de gevallen blijkt aandacht het gouden medicijn te zijn’, zegt kinder- en jeugdpsychiater Peter Adriaenssens. ‘Elk jaar komen in de crisisopvang van Gasthuisberg een honderdtal jongeren terecht met suïcidedreiging of suïcidegedrag. Bijna 70 procent van hen herpakt zich binnen de 24 uur.’
Maar wat met de kleine minderheid die volhardt in de boosheid en na een wake up call in het ziekenhuis nog steeds dood wil? Wat als zelfs doorgedreven therapie niet meer helpt? Wat doe je als zogenaamde deep brain stimulation, een soort elektroshocks, geen uitkomst meer biedt voor een zware depressie?
Volwassen patiënten kunnen in zulke gevallen om euthanasie vragen wegens ‘ondraaglijk psychisch lijden’. Minderjarigen mogen dat op dit moment niet, maar wellicht zal wel over die mogelijkheid worden gesproken als het parlement zich in de toekomst over een eventuele uitbreiding van de euthanasiewet naar minderjarigen zou buigen. ‘Dat ligt natuurlijk zeer moeilijk’, zegt Eric Schoentjes. ‘De psyche van kinderen en jongeren is nog volop in ontwikkeling. Als je dertig of veertig jaar oud bent, heb je al genoeg levenservaring om je voor te stellen hoe het leven verder kan evolueren maar op je veertiende of vijftiende kun je dat nog niet. Als kinderen die ondraaglijk psychisch lijden om levensbeëindiging vragen, moeten we ons ook in de eerste plaats afvragen of het probleem niet eerder een gebrek aan adequaat antwoord op hun problemen is.’ (AP)
Lees het volledige verhaal deze week in Knack.
U kan hier tickets winnen voor Charlotte.
