Nobelprijs Vrede voor strijdsters voor vrouwenrechten

De Nobelprijs 2011 voor de Vrede gaat naar drie vrouwen, die allen bekroond worden voor hun strijd voor vrouwenrechten.

De bekendste onder de laureaten is de Liberiaanse presidente Ellen Johnson-Sirleaf. Ook haar landgenote Leymah Gbowee behoort tot de laureaten. Zij is uitvoerend directeur van het in Accra, Ghana, gevestigde Women Peace and Security Network Africa. De derde winnares, Tawakkul Karman, komt uit Jemen. De 32-jarige moeder van drie is er voorzitster van de Women Journalists without Chains.

IJzeren Dame van Liberia
De 72-jarige Sirleaf-Johnson werd, in 2005, de eerste vrouw die democratisch verkozen werd tot staatshoofd van een Afrikaans land. Zij verwezenlijkte de krachttoer door ex-voetballer George Wéah te verslaan. Zij werd presidente van Liberia op het moment dat het West-Afrikaanse land na 14 jaar van burgeroorlog snakte naar verzoening en wederopbouw. Voorafgaand aan haar terugkeer naar Liberia -in 1985 was zij de dictatuur van Samuel Doe ontvlucht – had Johnson, een econoom, diverse functies bij de Verenigde Naties. Haar economische heropbouwconcepten als presidente hadden, geïnspireerd door haar verleden bij onder andere de Wereldbank en Citibank, een neoliberale inslag. Haar bijnaam: de IJzeren Dame van Liberia.

Seksstaking
Voor haar verkiezing had Johnson (Sirleaf is de naam van haar inmiddels ex-man) veel te danken aan Leyman Gbowee, de “strijdster voor de vrede”. In 2002 richtte zij als maatschappelijk werkster de Women of Liberia Mass Action for Peace op. Met onder andere een “seksstaking” bereikte die in 2003 dat een einde kwam aan de tweede burgeroorlog in Liberia.

Arabische Lente
Karman is het bekendste gezicht van de oppositiebeweging in Jemen tegen dictator Ali Abdullah Saleh. Haar activisme voor vrouwenrechten, democratie en vrede in Jemen dateert al van voor de Arabische Lente. Zij staat aan het hoofd van de Vrouwelijke Journalisten zonder Ketenen, een organisatie die opkomt voor mensenrechten en vrijheid van meningsuiting. Inspiratiebronnen voor haar strijd tegen de dictatuur zijn Martin Luther King, Gandhi en Nelson Mandela. Zij droeg haar Nobelprijs prompt op aan de Arabische Lente.

Nog maar 12 vrouwen
Tot dusver waren in de 110-jarige geschiedenis van de Nobelprijs slechts twaalf vrouwen met de bekroning vereerd. Voor 2011 was de laatste in de rij de Keniaanse milieuactiviste Wangari Maathai, die onlangs is overleden.

Voor editie 2011 was een recordaantal van 241 personen en organisaties voorgedragen. (Belga/TE)