Karl Marx: ‘Ik stem op de N-VA’

‘Er waart een spook door Europa’, schreef hij 155 jaar geleden in Brussel. Vandaag is hij weer populair. En hij heeft woord gehouden – wat betreft die zin toch. Knack sprak met Karl Marx.

Zijn naam was jarenlang een scheldwoord, werd bijna uitgespuwd. Maar zie, ’t kan verkeren. Op de borden van de Occupybeweging in Wall Street stond met grote letters ‘MARX HAD GELIJK’ geschilderd. En ook in de rest van de wereld wordt hij weer gelezen – hoe zou dat nu komen?

Ik heb met hem afgesproken in Brussel, een stad die hij maar al te goed kent. 155 jaar geleden kwam hij hier aan met de postkoets. Door de ramen van de koets zag hij de klassenmaatschappij, scherper afgelijnd dan ooit.

Zoveel jaar later is het nog altijd crisis. Toch is Marx goed geluimd. ‘Het doet me plezier dat vandaag iedereen ziet dat het kapitalistische systeem niet deugt. Pas op, nooit heb ik geschreven dat kapitalisten dikke sigarenrokende vetzakken waren die ze aan de hoogste boom moesten ophangen. Nee, er schortte iets aan het systeem. Zowel kapitalisten als arbeiders zaten daarin gevangen. Ik heb altijd gevonden dat iedereen recht had op een goed leven. Mijn leuze was: armoede is onaanvaardbaar als ze niet nodig is.’

We hebben allemaal gezien waartoe uw remedies geleid hebben: totalitaire regimes die miljoenen doden hebben geëist. Marx: (zucht) Het probleem is dat mijn werk niet af was. Op het einde van de negentiende eeuw heb ik een samenvatting van 800 bladzijden uitgegeven van wat ik allemaal nog wou doen. Neem nu die drie delen van Das Kapital: dat was maar een zesde van het geheel. Maar omdat ik dus over veel dingen niet geschreven heb, deden anderen dat in mijn naam. Maoïstisten, leninisten, trotskisten, sociaaldemocraten… Allemaal zagen ze zichzelf als mijn ware erfgenamen. Terwijl ik nooit iets geschreven heb over een eenpartijstaat, het monddood maken van oppositie, het opheffen van de scheiding der machten… Mijn uiteindelijke doel was een samenleving waarin iedereen zich ten volle kon ontplooien. Bijna het tegenovergestelde van wat er in Rusland is gebeurd: dat was een soort staatskapitalisme. Of neem het huidige regime in China, wat heeft dat te maken met marxisme?

Destijds bestudeerde u in Brussel de Belgische revolutie. U had contacten met Vlaamse agitatoren zoals Jacob Kats en Belgische radicalen. Volgt u de Belgische politiek vandaag eigenlijk nog? Marx: Ja.

Dan kan het u niet ontgaan zijn dat de N-VA ontzettend populair blijft. Ondanks het feit dat er nu een regering is. Marx: Ik begrijp ook waarom. In tijden van crisis gaan mensen intuïtief op zoek naar iets wat hen bindt. Vlaanderen is kwetsbaar voor de retoriek van de N-VA omdat die de illusie wekt van lotsverbondenheid onder Vlamingen. Terwijl die partij de belangen van de elite vertegenwoordigt. Bart De Wever zegt zelf dat VOKA zijn baas is! De Vlaamse sociaaldemocraten kunnen al evenmin een tegenwicht bieden. Ze vertegenwoordigen de werkende mensen niet meer op een geloofwaardige manier, ze zijn zelf dooraderd met corruptie en machtsmisbruik.

Op welke partij zou u vandaag stemmen? Marx: Op de N-VA.

Dat is wel verrassend, meneer Marx. Het staat ook haaks op wat u net allemaal zei. Marx: Hebt u het economische programma van de N-VA gelezen?

Net daarom, ze hebben zowat het meest rechtse van alle partijprogramma’s. Marx: Voilà. Het kapitalisme ten top! Rijken worden rijker, armen armer en steeds talrijker: dat is de voorwaarde voor een revolte. En dan, als de macht op straat ligt, staan wij klaar om in te grijpen. We werpen ons masker af en nemen de leiding van de revolutie.

Maar intussen hebt u wel aangepapt met uw erfvijand. Marx: Communisten kunnen zich pragmatisch met alle mogelijke partijen verbinden, zolang dat de loop van de geschiedenis maar de juiste richting uit duwt.

Het hele interview met Karl Marx is deze week in Knack te lezen. Voor de goede orde: natuurlijk is dit interview fictie, maar eigenlijk ook helemaal niet. De antwoorden zijn gebaseerd op die van een paar eminente Marxkenners, waarvoor veel dank. (STO)

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content