Is voltijds werk slecht voor je hersenen?

© iStock

Als je ouder bent dan 40, kan meer dan 25 uur per week werken nefast zijn voor je hersenactiviteit. Dat ontdekten Australische onderzoekers. Belgische vakgenoten zijn kritisch over de onderzoeksmethode en nemen de stelling niet zomaar aan.

Als je ouder bent dan 40, kan meer dan 25 uur per week werken nefast zijn voor je intelligentie. Dat ontdekten onderzoekers van het Melbourne Institute of Applied Economic and Social Research. Zij namen lees- en geheugentests af bij meer dan 6.000 werknemers boven de 40.

Die 25 uren is geen toevallig cijfer. Te weinig werken is namelijk ook nefast voor de hersencapaciteit. ‘Werk kan de hersenactiviteit stimuleren en kan voor oudere werknemers een goede hulp zijn in het onderhouden van cognitieve functies’, zegt hoofdonderzoeker Colin McKenzie. ‘Dat staat bekend als het gebruik-het-of-verlies-hetprincipe.’

Tegelijkertijd zorgen uitzonderlijk lange werkuren voor vermoeidheid, fysieke en psychologische stress, zaken die de werking van de hersenen kunnen aantasten. Die vaststelling is niet nieuw. Zo ontdekten Amerikaanse onderzoekers in 1996 al dat overuren ongunstige gevolgen hadden op de mentale gezondheid van werknemers in de automobielindustrie. Nieuw in het onderzoek van McKenzie en zijn team is dat die gevolgen ook al merkbaar zijn in een klassieke werkweek.

De grens van 40 jaar heeft te maken met de achteruitgang van onze hersencapaciteit. Onze ‘vloeibare intelligentie’, hoe snel we informatie kunnen verwerken, begint af te zwakken rond je twintigste. De ‘gekristalliseerde intelligentie’, hoe je je vaardigheden, kennis en ervaring benut, gaat achteruit vanaf 30 jaar. Rond het veertigste levensjaar scoren de meeste mensen bijgevolg slechter op geheugentests, patronenherkening en andere mentale proeven.

Belgische onderzoekers: ‘Foute vergelijking’

Belangrijke bevindingen, zeker omdat de meeste landen recent hun pensioenleeftijd hebben verhoogd. McKenzies bevindingen suggereren dat onze geesten op lange termijn niet ontworpen zijn voor de stress en de herhaling van een klassieke vijfdaagse werkweek.

Vijf Vlaamse academici nemen het onderzoek in Knack met een korrel zout. ‘Reduceer het aantal uren, en iedereen zou slimmer worden? Zo werkt he tniet natuurlijk. Dit is slecht onderzoek’, zegt Bart Cambré, onderzoeksdirecteur van de Antwerp Management School. ‘De auteurs van de studie hebben de geheugentestresultaten vergeleken met mensen die veel werken en die van mensen die weinig werken. Je zou de resultaten moeten vergelijken van dezelfde personen op twee momenten, na een periode waarin die (1) veel en (2) weinig hebben gewerkt.’

Arbeidspsycholoog Jeroen Stouten (KU Leuven) is milder: ‘Wat wel klopt, is dat wie veel uren draait op een bepaald moment verzadigd is. Hoe voller je hoofd, hoe moeilijker het is om je rustig te concentreren. Maar met de jaren win je wel ervaring en expertise. Daardoor leg je sneller verbanden. En ook dát is cognitief vermogen.’

De academici wijzen de conclusie tot slot niet af, maar noemen ze wel ‘veel te simplistisch.’(JVL)

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content