Dirk De Ruyver: “Japan blijft een hoofdrol spelen in mijn leven”

Tot vorige week leefde Dirk De Ruyver met zijn gezin in Tokio. “Het wordt even aanpassen maar zodra het kan, keren we terug.”

Tot vorige week leefde Dirk De Ruyver met zijn gezin in Tokio. “Niemand is een eiland”, en dus besloot hij, in overleg met zijn werkgever, vrouw en kinderen, om tijdelijk terug te keren naar België. “De nucleaire dreiging bracht net iets te veel onzekerheid”.

De Ruyver studeerde af in 1990 aan de Leuvense universiteit als econoom en japanoloog. Hij kreeg een beurs en trok daarmee naar Japan. Gedurende anderhalf jaar doorkruiste hij het land en genoot hij van de cultuur, de taal en de mensen. Hier wilde hij graag wonen en werken.

Het lot was hem gunstig gezind en in 1993 kon hij in Osaka aan de slag. Later in 1997 werd hij aangesteld als Vlaams economisch vertegenwoordiger in Tokio. Op 11 maart 2011 kreeg Japan een aardschok met een magnitude van 8.9 te verwerken. Niet de aardschok maar vooral de nucleaire dreiging achteraf deed veel buitenlanders vertrekken. Ook Dirk De Ruyver en zijn gezin.

Hoe onveilig was de situatie in Tokio?

De Ruyver: “De situatie is niet zozeer onveilig maar wel heel onzeker op dit ogenblik. De buitenlanders die hier werken, waaronder mezelf, bouwden hier een leven op. Velen hebben een gezin waar ze rekening mee moeten houden. Je beslist dan ook samen met je partner, je gezin over blijven of vertrekken. Je eigen wensen zet je even opzij.”

“Ik zag in andere buitenlandse gezinnen, maar ook in het mijne, de onzekerheid en de stress groeien. Omdat ons gezin de Japanse taal verstaat, konden we de situatie wel iets beter inschatten dan sommige andere buitenlandse gezinnen. Er was echt paniek bij sommigen, ja. En paniek is zelden een goed raadgever.”

“We hebben onze buitenlandse vrienden en collega’s altijd geholpen. We vertaalden het nieuws en de laatste berichten en stelden hen gerust in zover dat kon. Maar de onzekerheid was voor velen te groot en dus keerden ze terug naar hun eigen land. Mijn werkgever nam uiteindelijk de beslissing voor mij en haalde mij en mijn gezin terug naar België. En, hoewel ik met gemengde gevoelens terugkeerde, ben ik hem daar dankbaar voor. In zijn plaats zou ik net dezelfde beslissing genomen hebben. Want wat als het fout afloopt?”

Is het nu moeilijk voor u om terug in België te zijn?

“Ik ben geen blij man momenteel. Maar om redenen die volledig losstaan van mijn werk of gezin. Ik liet in Japan collega japanologen en vrienden achter. Ik hoor en zie via “skype” hoe zij daar verder werken en mensen helpen. Ik kan hier enkel toekijken en daar heb ik het nu moeilijk mee. Ik zal me de volgende dagen en weken zeker geregeld afzonderen om de situatie in Japan goed te kunnen volgen, om te praten met de mensen die ik daar achterliet, om te kijken of ik ergens mee kan helpen.”

“Japan is een prachtig land en maakt nu een vreselijke periode door. Als mens wil je dan graag meer doen, er zijn. Ik bewonder de werknemers die in Fukushima de kernreactoren trachten te koelen en een nucleaire ramp trachten af te wenden. Die mensen werken onder heel gevaarlijke omstandigheden en staan bloot aan enorme veiligheids- en gezondheidsrisico’s. Ook voor al de reddingswerkers en mensen die de slachtoffers van de tsunami bijstaan, zeg ik ‘châpeau’.”

Wat boeit u eigenlijk zo aan Japan?

“Sommige vrienden vragen het me af en toe. ‘Ben je nu nog niet uitgekeken op Japan?’ Het antwoord is neen. In het leven dat ik nu leef, speelt Japan een hoofdrol. Dat was al zo toen ik nog studeerde en dat zal niet meer veranderen. In een volgend leven mag het dan iets anders zijn.”

“Op mijn twintigste boeide vooral het culturele facet van Japan mij enorm. Maar ook de taal is heel bijzonder. Naargelang je gesprekspartner kan je andere gevoeligheden en beleefdheidsvormen in het gesprek steken. In het Nederlands bestaan er ‘je’ en ‘u’ maar de Japanse taal is veel rijker. Ook de werkwoorden passen zich aan aan de gesprekpartner. Maar naast japanoloog ben ik ook econoom en vanuit die achtergrond is het uitermate verrijkend om in Japan te werken. Japan is echt dat economisch wonderkind waarvoor het in de jaren ’80 al bekend stond. Alleen staat het nu wat meer in de schaduw van Amerika en China en dat is best jammer.”

In het economische ligt dan ook de link met uw huidige job? Kan u daar iets meer over vertellen?

“Ik werk als Vlaams economisch vertegenwoordiger voor Flanders Investment & Trade in Japan. In die functie informeer ik Vlaamse bedrijven die iets willen opstarten in Japan of hier wensen te investeren. Ik zorg voor contacten. Maar ook omgekeerd helpt ons agentschap Japanse bedrijven die in Vlaanderen op zoek zijn naar samenwerking. Op ‘high tech’ vlak staan we Vlaamse bedrijven bij die in Japan op zoek zijn naar ‘product placement’.”

“Japan is een land dat zeer belangrijk is voor de wereldeconomie. Het is economisch het derde belangrijkste land ter wereld. Maar een buitenlands bedrijfsleider die hier wil investeren of hier iets wil opstarten, moet wel weten hoe de Japanners denken en werken en daar durft al een keer iets mis te lopen. ‘Lost in translation’, zeg ik wel een keer.”

“In tegenstelling tot Amerikaanse en Chinese bedrijfsleiders denkt een Japans bedrijfsleider op lange termijn. Zijn bedrijf is belangrijk, de aandeelhouders zijn dat veel minder. Japanse bedrijven plannen onverwachte gebeurtenissen in met dubbele financiële reserves. Dit is ongezien in de rest van de wereld maar dankzij die reserves kunnen Japanse bedrijven wel voor meer dan 4 procent eigen onderzoek realiseren. Die langetermijnvisie heeft trouwens veel Japanse bedrijven heelhuids door de financiële crisis geholpen.”

“De gevolgen van de aardbeving zullen zeer zwaar wegen op Japan. Maar heel misschien, zit er ook wel een heel klein lichtpuntje in de ramp. Het buitenland en buitenlandse investeerders zullen Japan misschien opnieuw weten liggen. Dat hoop ik alvast. Buitenlandse bedrijven zien vaak meer groeipotentieel in een land als China of Amerika. En dat is onterecht. Ook in Japan is er enorm veel ruimte om te groeien als bedrijf. En het land gaat zeker nu hulp nodig hebben met de heropbouw van onder meer haar infrastructuur en daar liggen kansen voor heel wat van onze Vlaamse bedrijven.”

Ziet u zich terugkeren naar Japan?

“Nu werk en woon ik in België met mijn gezin. We pikken de draad van ons leven op. Maar zodra het enigszins mogelijk is, keren we graag terug.”

Ingrid Moriau