Vlaanderens toppolitici moeten zich bekeren tot de Bart Maddensdoctrine. Dat betoogt VVB-voorzitter Eric Defoort in de aanloop naar de conventie van de Vlaamse Volksbeweging zaterdag aanstaande.

De Vlaamse Volksbeweging is verwikkeld in een gevecht tegen de eigen overbodigheid. Met een vergrijzend, krimpend ledenbestand en verstarde denkbeelden gaat er nauwelijks nog enige maatschappelijke invloed uit van wat ooit de ruggengraat van de Vlaamse beweging vormde. ‘De VVB moet af van haar oudbakken flamingantisme’, zei VVB-voorzitter Eric Defoort vorig jaar in Knack. ‘De VVB moet op een moderne manier met haar ideeëngoed omgaan en zich niet langer exclusief verlaten op rechtse en extreemrechtse politieke krachten in Vlaanderen.’ Woorden die de atypische voorzitter, een rusteloze intellectueel die al vele watertjes doorzwommen heeft en zich maatschappelijk links van het centrum bevindt, niet in dank zijn afgenomen.

Defoort wordt er liever niet aan herinnerd. ‘In bepaalde kringen was men inderdaad heel boos. Er is geprobeerd met een VVB+ te starten, maar de VVB-leden hebben dat plan met grote meerderheid weggestemd. We tellen vandaag een paar honderd leden minder, dat klopt, en het zou fijn zijn om dat verlies weer goed te maken.’ Maar Defoort vindt ook dat de VVB vandaag dan toch de weg van de modernisering is ingeslagen, zij het met een slakkengangetje.

Zaterdag aanstaande, op 17 mei, organiseert de VVB in Hangar 29 in Antwerpen een grote verkiezingsmeeting of programmaconventie onder de slogan Ik kies voor Vlaanderen. Een van de gastsprekers is Willy De Waele, de opstandige Open VLD-burgemeester uit Lennik. Defoort zelf is van plan om in zijn slotrede een warm pleidooi te houden voor een radicaal andere opstelling van de Vlamingen tegenover de Franstaligen.

Boven aan het stapeltje documentatiemateriaal dat hij ter staving van zijn argumenten heeft meegebracht, ligt een interview uit De Standaard met Vlaams minister-president Kris Peeters (CD&V). Eén passage in het bijzonder heeft de VVB-voorzitter aangenaam getroffen. Defoort: (enthousiast) ‘Kris Peeters zegt daar dat twee politieke projecten zijn belangstelling kunnen wegdragen, het Vlaamse en het Europese. Het federale niveau noemt hij uitdrukkelijk niet. Welnu, ik vind Kris Peeters een honourable man, echt waar. Zijn referentiekader – Vlaanderen en Europa – is hetzelfde als dat van de VVB. Maar zijn tactiek en strategie zijn knudde. Zijn gemeenschapsdialoog is mislukt. Kris Peeters zei na afloop dat hij geen zin meer had om nog langer naar cafépraat te luisteren. Maar wie regelmatig op café gaat, mag naderhand toch niet klagen over cafépraat? In een voortzetting van de gemeenschapsdialoog na 7 juni geloof ik ook niet. Er is geen enkele reden waarom de Franstaligen zich tussen 2009 en 2011 anders zouden opstellen dan tussen 2007 en 2009.

Welke communautaire strategie zou u dan aanbevelen?

Eric Defoort: Er is een alternatief, namelijk dat Vlaanderen, zoals politicoloog Bart Maddens aanprijst, zich spiegelt aan de Franstaligen in het verleden: nous ne sommes demandeurs de rien. Die houding moeten we ons tijdelijk eigen maken als onderdeel van een veel slimmere communautaire strategie. Wij vragen niets, laat de Franstaligen, die alles altijd hebben afgewezen, maar met alternatieve voorstellen op de proppen komen. Het voordeel van die houding is om te beginnen dat ze niet agressief overkomt. We concentreren ons vanaf 8 juni op de eigen bevoegdheden, zo zou het in de Vlaamse regeringsverklaring moeten staan, en we gaan die bevoegdheden maximaal invullen, tot in de grijze zone zelfs, zodat er toch enige maatschap- pelijke discussie ontstaat. Denk aan minister Frank Vandenbroucke (SP.A), die de Vlaamse regering ertoe heeft gedwongen om zich op een belangenconflict te beroepen naar aanleiding van federale plannen om bijkomende lastenverlaging voor 50-plussers te schrappen.Doodgelukkig was ik. Een Vlaamse socia- list die een belangenconflict opent tegen de federale regering in een sociaaleconomisch dossier. Kort en goed: Vlaanderen vraagt niets, maar stelt zich assertief op en komt in actie zodra federale beslissingen de eigen belangen dreigen te schaden. Die strategie, in combinatie met de tijdbom die sinds Lambermont in de Bijzondere Financieringswet vervat zit, kan wél resultaat opleveren. De kwestie-Brussel-Halle-Vilvoorde laat je gewoon haar, toegegeven, ridicule parlementaire weg volgen.

Begrijp ik het goed dat u de Franstaligen wilt uitroken?

Defoort: Dat is weer te agressief uitgedrukt. Maar de Vlaamse beweging heeft, zonder denigrerend te willen zijn, nog altijd Tijl Uilenspiegel als patroonheilige of mythisch voorbeeld. Maar ik zou een nieuwe patroonheilige willen: Reynaert de Vos. Vlamingen moeten eindelijk sluw leren worden.

Organisaties als het VVB hebben Vlaamse politici altijd proberen op te jagen richting brede gebaren en straffe verklaringen. En nu zegt u dat het slimmer zou zijn op het vlak van staatshervorming niets meer te vragen?

Defoort: Je gaat niet jagen met de fanfare op kop, daar ben ik het mee eens. Dat betekent niet dat je, zoals sommigen voorstaan, je eisen moet laten vallen omdat het toch niets oplevert. Nee, je mag niet opgeven. Maar je moet je wel anders organiseren. Kris Peeters verwijt ons dat het gemakkelijk praten is voor wie aan wal staat. Ik zou hem willen antwoorden: ‘Beste Kris, je strategie raakt kant noch wal.’

Wat is de bedoeling van jullie conventie op 17 mei?

Defoort: De VVB kan en mag niet aan partijpolitiek doen. Maar als lobbygroep mogen we wel zeggen wat voor ons belangrijk is, namelijk werk, welvaart en welzijn voor de inwoners van Vlaanderen. Alle partijen hengelen naar macht, en dat is een gezond parlementair gebeuren. Mij interesseert of ze die macht ook voor Vlaanderen zullen gebruiken. Moet dat dan tegen het federale niveau gericht zijn? Nee, want wij vragen niets. De vraag is of de politieke partijen die straks in Vlaanderen aan de macht komen, bereid zijn die macht onaantastbaar prio- ritair en zonder remmingen in te zetten in het belang van de Vlaamse burgers. Die boodschap wil ik meegeven. Daarnaast zal ik een aantal dingen zeggen over CD&V.

Zoals?

Defoort: Op grond van een enquête die de VVB destijds heeft gedaan, weten we dat de basis van CD&V sterk geradi- caliseerd is. Daar leeft vandaag groot onbehagen over de gebroken communautaire beloftes van de partijleiding. Ik ken er zelfs die ermee dreigen voor LDD te zullen stemmen. En toch blijft CD&V voor ons de centrale partij, zowel door haar omvang als door haar inhoud. Open VLD-lijsttrekker Bart Tommelein, de Kennedy van Oostende, zegt dat het hoofdstuk staatshervorming voor hem niet ter sprake hoeft te komen bij de regeringsvorming – het interesseert hem niet. Voor SP.A-voorzitter Caroline Gennez heeft Vlaanderen al genoeg bevoegdheden. Vanuit VVB-standpunt zetten Open VLD en SP.A zich daarmee buitenspel. CD&V doet dat niet. CD&V blijft hameren op het belang van een staatshervorming. Dus hun plan is goed, maar hun instrumentarium niet.

Heeft CD&V in de ogen van uw beweging op communautair vlak dan niet alle geloofwaardigheid verloren?

Defoort: Hun geloofwaardigheid is helemaal weg, zoveel is zeker. Maar ik ben CD&V wel dankbaar om één ding. De partij heeft aangetoond dat je in dit Belgische kader en met deze strategie zelfs met 800.000 stemmen niets bereikt. Daar kan Kris Peeters toch ook niet naast kijken? De geloofwaardigheid van CD&V is dus volledig zoek, tenzij de partij zich bereid toont om vanaf 8 juni een andere koers te varen.

Maar de VVB wil uitdrukkelijk niet de achterban en de basis van CD&V voor het hoofd stoten. Wij willen hen net vragen met ons mee te werken om hun partijtop duidelijk te maken dat de tot nu toe gevolgde strategie niet deugt.

Weet u wat voor mij het grote voorbeeld is? De hele Leuvense story. De K.U.Leuven en de UCL zijn gesplitst, maar vandaag is er tussen die twee een veel betere en meer volwassen samenwerking gegroeid.

MEER OVER DE CONVENTIE OP www.ikkiesvoorvlaanderen.be

DOOR HAN RENARD

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content