‘Onverantwoord gedrag’, zo kreeg Open VLD te horen nadat de partij het vertrouwen in de regering-Leterme II had opgezegd. België zou investeringen mislopen en extra rente moeten betalen. Wat is daar van aan?
‘Shame on you’, twitterde professor economie Paul De Grauwe naar Open VLD-ondervoorzitter Vincent Van Quickenborne, toen duidelijk werd dat de liberalen geen vertrouwen meer hadden in de regering-Leterme II. ‘Je brengt onze welvaart in gevaar om politieke spelletjes te spelen.’ En voor de duidelijkheid voegde De Grauwe, zelf ooit parlementslid voor de liberalen, er wat later nog aan toe: ‘De nieuwe VLD. Een troep kleine kinderen die met stekjes spelen naast een kruitvat.’
De werkgevers waren al weken aan het roepen dat er een onderhandelde oplossing voor B-H-V moest komen. Anders zou het imago van België een klap krijgen. Buitenlandse ondernemers zouden door de nieuwe problemen ontmoedigd worden om nog in ons land te investeren. In het televisieprogramma De zevende dag zei VBO-voorzitter Thomas Leysen zelfs weet te hebben van twee concrete gevallen, waarbij de beslissing om in België te investeren door de politieke impasse op de helling kwam. Hij sprak van een Amerikaans en een Aziatisch bedrijf – dat laatste uit de hoogtechnologische sector en goed voor 250 nieuwe werkplaatsen. Door ons gevraagd naar concretere gegevens zegt VBO-topman Thomas Leysen dat hij ‘niet gemachtigd is om die te geven, maar we hebben duidelijke signalen gekregen en je weet hoe dat gaat: voor elke naam die je hoort, staan nog tien andere bedrijven. Natuurlijk is het zo dat een investeringsbeslissing afhangt van veel criteria, maar de dreigende politieke instabiliteit is een factor waarnaar gekeken wordt.’ Het blijft dus onduidelijk over welke bedrijven het gaat en in hoeverre de politieke situatie echt meespeelt.
Mark Eyskens, die in 1981 zelf zes maanden lang premier was en samen met toenmalig minister van Begroting Guy Mathot (PS) mede verantwoordelijk is voor de ontsporing van onze overheidsfinanciën, wees er in Phara dan weer op dat België nu al extra rente moest betalen: ‘En dat is uw fout’, priemde hij met zijn wijsvinger richting Open VLD-voorzitter Alexander De Croo, die wat beduusd en hakkelend reageerde. Het antwoord was nochtans eenvoudig: de rente die België extra zou moeten betalen, in het jargon ‘de spread met Duitsland’, was nauwelijks gestegen. De uitspraak van Eyskens, ook professor economie, moet dan ook met een paar kilo’s zout worden genomen. Het stabiele en relatief lage renteverschil tussen Belgische en Duitse staatsobligaties toont aan dat buitenlandse investeerders nog steeds het vertrouwen behouden in de kredietwaardigheid van ons land. De spread, de extra rente die België moet betalen, liep wél op tijdens de pijnlijk lange regeringsvorming na de verkiezingen van 10 juni 2007. Toen kreeg ze zelfs een naam: de Leterme-spread, omdat de man die sprak van ‘vijf minuten politieke moed’ om B-H-V op te lossen, er zelfs na 194 dagen niet in was geslaagd een regering op de been te brengen.
Natuurlijk bestaat het gevaar dat die spread in de nabije toekomst zal stijgen, maar voorlopig gaat alle aandacht van de financiële markten nog naar de problemen in Griekenland. En daarna komen wellicht eerder Portugal en misschien Spanje in het vizier. Maar niettemin: als de financiële markten een teken van zwakte in België zien en winst ruiken, is het best mogelijk dat ze zich op ons land richten. Een regeringscrisis en nieuwe verkiezingen kunnen zo’n teken van zwakte zijn, net zoals onze hoge staatsschuld en het uitblijven van een krachtdadig beleid om onze finan-cieel-economische problemen op te lossen. En laat dat laatste nu net de reden zijn waarom Open VLD het vertrouwen in Leterme II heeft opgezegd.
Het is dus zeer de vraag wie met lucifers speelt naast het kruitvat en onze welvaart in gevaar brengt: zij die een oplossing van onze communautaire problemen telkens op de lange baan schuiven en zo ook de aanpak van onze sociaaleconomische problemen blokkeren. Of zij die zeggen dat het B-H-V-probleem maar eens vlug moet worden opgelost, zodat onze sociaaleconomische problemen eindelijk kunnen worden aangepakt.
DOOR EWALD PIRONET
