> 1585

De Gouden Eeuw van Antwerpen komt abrupt tot een einde wanneer de Zuidelijke Nederlanden heroverd worden door Spanje. Antwerpen is op dat moment de grootste haven en de grootste handelsstad van Europa. Na de val van Antwerpen besluiten de Noordelijke Nederlanden, uit economische en militaire overwegingen, om de Schelde te sluiten. Meer dan de helft van de Antwerpse bevolking, de elite van de stad, vlucht en lanceert niet veel later de Nederlandse Gouden Eeuw.

> 1648

De Vrede van Münster beëindigt de Tachtigjarige Oorlog en erkent de onafhankelijkheid van de Nederlandse republiek. Artikel 14 bepaalt dat de Schelde gesloten moest blijven. Dat werd gezien als een essentiële voorwaarde om de levensvatbaarheid van de pas erkende staat te verzekeren.

> 1792

De heropening van de Schelde onder de Franse heerschappij, als uiting van de principes van de Franse Revolutie. Napoleon maakt van Antwerpen een marinebasis, een bruggenhoofd om de verovering van Engeland te starten.

> 1814-1815

Napoleon valt en wordt definitief verslagen bij Waterloo. De Zuidelijke en Noordelijke Nederlanden worden tijdelijk herenigd. Antwerpen profiteert van de kolo-niale handel van de Nederlanders en kent opnieuw een enorme bloei. In de slotakte van het Congres van Wenen worden oeverstaten van de grote Europese rivieren verplicht om in de bedding steeds de nodige werken uit te voeren zodat de scheepvaart nooit enige hinder ondervindt.

> 1830

In Brussel wordt de Belgische onafhankelijkheid uitgeroepen. De Nederlandse koning Willem I tracht daarop de Schelde opnieuw af te sluiten.

> 1839

De onafhankelijkheid van België wordt geofficialiseerd door het Scheidingsverdrag. Dit verdrag, dat tot op vandaag rechtsgeldig is, verklaart de slotakte van Wenen van toepassing op de Schelde. Dat compenseert het laten varen van de Belgische aanspraken op Zeeuws-Vlaanderen. Het akkoord garandeert bovendien vrije Belgische doortocht door Nederland naar de Duitse industriegebieden, in ruil voor het afzien van de Belgische aanspraak op Nederlands-Limburg. Op basis van dat artikel wordt vanaf 1873 de IJzeren Rijn aangelegd.

> 1863

De Belgische diplomaat Auguste Lambermont verkrijgt de steun van meer dan 25 maritieme naties om Nederland met een eenmalige som van meer dan 17 miljoen gulden de Scheldetol af te kopen. Tot dan had de Belgische regering deze tol, die was ingevoerd door het Scheidingsverdrag, steeds terugbetaald aan de rederijen.

> 1925

België maakt gebruik van zijn gestegen status na de Eerste Wereldoorlog om met Nederland een verdrag te sluiten dat de Belgische rechten op de Schelde versterkt, en uitdrukkelijk de aanpassing van de rivier aan de vooruitgang van de scheepsbouw oplegt. Op de valreep wordt dit ‘Belgisch verdrag’ door de Nederlandse Eerste Kamer verworpen, na een lobbycampagne van de haven van Rotterdam en Anton Mussert, de leider van de Nationaal-Socialistische Beweging (NSB) die later zou collaboreren met nazi-Duitsland.

> 1975

België en Nederland sluiten drie Waterverdragen. Ze voorzien in de rechttrekking van de bocht van Bath en de aanleg van het Baalhoekkanaal naar de nieuwe haven op de linkeroever. De verdragen worden nooit uitgevoerd.

> 1995

Vlaanderen en Nederland tekenen het eerste Verdiepingsverdrag waarin men een tijongebonden diepgang van 11,58 meter garandeert. De Nederlandse Raad van State verbiedt de werken tot Nederland in 1997 reageert met een noodwet.

> 2005

Al in 1998 stelt de Belgische regering een nieuwe vraag tot verdieping van de Schelde, wat in 2005 tot het tweede Verdiepingsverdrag leidt. Het baggeren had moeten beginnen in 2007 en had moeten zijn voltooid in 2009, maar in Nederland zijn de werken door een uitspraak van de Raad van State vooralsnog niet gestart.

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content