Russische spionnen voor Belgische rechter

Het proces tegen de twee spionnen gaat binnen enkele maanden van start. © BELGA
Kristof Clerix

Dankzij hun illegaal verkregen Belgische nationaliteit konden twee Russische spionnen jarenlang onder de radar van de inlichtingendiensten blijven.

Begin jaren negentig werden de valse identiteiten van twee Russische spionnen – Maurice E. en Irène R. – ingevoerd in het Belgische bevolkingsregister. Dat gebeurde met de hulp van twee Belgische diplomaten op de consulaten in Rome en Casablanca. Om het verhaal van de twee Russen geloofwaardig te maken, had de Russische geheime dienst KGB hun beide stambomen op een uitgekiende manier vervalst. Zo werden ze ‘illegalen’, 007-jargon voor de meest geheime categorie inlichtingenofficieren. Omdat hun dekmantel nauwelijks te kraken viel, konden ze jarenlang ongemerkt hun gang gaan.

Eens ze hun identiteitsdocumenten hadden, bouwden Maurice en Irène hun leven als Belgische burgers uit. Ze begonnen los van elkaar een dubbelleven in België en huwden in de herfst van 2000 in Elsene. Het koppel huurde een appartement in ons land voor ze verhuisden naar Italië, waar ze hun spionageactiviteiten ontplooiden. Enkel om hun identiteitspapieren te vernieuwen, moesten ze af en toe naar België terugkeren.

Het vooronderzoek door het Belgische gerecht naar het Russische spionnenkoppel ging in 2012 van start na een melding van de Staatsveiligheid. ‘Dat vooronderzoek is intussen afgerond’, bevestigt Thierry Werts, woordvoerder van het federaal parket. ‘We hebben rechtshulpverzoeken uitgestuurd naar Italië, het Verenigd Koninkrijk en Uruguay. Die zijn inmiddels uitgevoerd. Momenteel leggen we de laatste hand aan een dagvaarding van meerdere personen die worden verdacht van valsheid in geschrifte en het gebruik van valse paspoorten. Die dagvaarding gaat eerstdaags de deur uit.’ Dat de twee Russen worden vervolgd staat vast, maar bij het ter perse gaan was nog niet duidelijk of ook de hoogbejaarde, voormalige Belgische consul in Casablanca voor de rechtbank moet verschijnen. De voormalige consul in Rome is intussen overleden.

‘Het proces voor de Brusselse rechtbank van eerste aanleg zal binnen enkele maanden van start gaan’, zegt Werts. ‘Ook als de verdachten niet komen opdagen.’ Het is onbekend waar het Russische koppel momenteel verblijft. Vast staat dat ze in Italië de benen namen toen elders in de wereld netwerken van Russische illegalen werden opgerold.

Naast het strafrechtelijke luik moet de zaak ook administratief worden uitgeklaard. De namen van de twee spionnen moeten uit het Belgische bevolkingsregister worden geschrapt. Intussen heeft het koppel twee kinderen gekregen. Hen kan de Belgische nationaliteit niet ontnomen worden.

De Staatsveiligheid wenst niet te reageren op het gerechtelijk onderzoek maar laat weten dat Russische spionage een aandachtspunt blijft. ‘Net als cyberveiligheid en de strijd tegen terrorisme, extremisme en radicalisme blijft spionage een van onze prioriteiten.’

Kristof Clerix

De Russische spionnen kregen hun valse identiteit via Belgische diplomaten.

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content