De NAVO zoekt de confrontatie met Rusland niet op, zegt haar secretaris-generaal Jens Stoltenberg. ‘Maar als het nodig is, kunnen we erg snel reageren.’

Drie prominente ex-generaals van de NAVO hebben uw Ruslandpolitiek onlangs scherp bekritiseerd. Ze schrijven dat de NAVO zich vaak gedraagt als een huiseigenaar die zijn alarminstallatie pas activeert als de dieven al weg zijn.

JENS STOLTENBERG: De NAVO is het succesrijkste bondgenootschap uit de geschiedenis. Tot nu toe konden we oorlogen voorkomen door een sterke verdediging, waardoor potentiële tegenstanders afgeschrikt werden. Op dit moment stelt Rusland zich alsmaar zelfbewuster op. Daarop reageren we door onze positie in onze oostelijke lidstaten te versterken op een manier die ongezien is sinds het einde van de Koude Oorlog. Zo zenden we een sterk signaal: een aanval op een van onze bondgenoten is een aanval op ons allemaal.

Dezelfde voormalige generaals beweren dat uw acties weinig geloofwaardig zijn. De NAVO kan te weinig soldaten naar de Baltische staten sturen. Bovendien zouden de Russen de ontplooiing van nog meer troepen kunnen verhinderen.

STOLTENBERG: Onze oefeningen bewijzen dat dat niet klopt. Zo hebben we onlangs een succesvol manoeuvre gehouden en een Spaanse brigade naar Polen overgeplaatst. Die zal daar opereren, samen met eenheden uit Duitsland, Groot-Brittannië en veel andere landen.

De Estse premier Taavi Rõivas wil dat er permanent NAVO-troepen in zijn land gestationeerd worden.

STOLTENBERG: We hebben gedetailleerde plannen uitgewerkt om onze Oost-Europese partners te verdedigen. Onze militaire strategen hebben voorgesteld om bataljons naar daar te sturen. In geval van nood kunnen die snel versterkt worden. Daarenboven zullen we onze infrastructuur verbeteren en uitrusting en materiaal ter plekke opslaan. We hebben al acht kleine hoofdkwartieren in het oosten geopend. Ook is onze Response Force (een beperkte maar zeer mobiele en technologisch geavanceerde troepenmacht, nvdr.) verdrievoudigd en tot 40.000 man uitgebreid.

In 1997 sloot de NAVO het basisverdrag met Rusland. Daarin staat dat ze elkaar niet als tegenstanders zullen zien. Maakt dat een verdere militaire ontplooiing in Oost-Europa niet onmogelijk?

STOLTENBERG: We houden ons aan onze internationale verplichtingen, ook aan het basisverdrag. Onze sterkere aanwezigheid in Oost-Europa, met de mogelijkheid om tijdens een crisis versterkingen aan te voeren, is een juiste en evenwichtige strategie. Maar over Rusland wil ik één ding opmerken: we reageren louter defensief op de toegenomen agressie van dat land. We willen de confrontatie vermijden. We willen geen nieuwe Koude Oorlog.

De NAVO bestaat uit 28 lidstaten. Is Rusland, waar president Vladimir Poetin alles op zijn eentje kan beslissen, niet veel daadkrachtiger?

STOLTENBERG: Wij kunnen erg snel reageren als het nodig is. Bovendien leert de geschiedenis ons dat transparante en democratische organisaties veel beter functioneren dan alle alternatieven.

U beklemtoont altijd dat de NAVO een bondgenootschap van democratieën is. Maar past Turkije – een belangrijke lidstaat – nog wel in dat plaatje?

STOLTENBERG: Ik heb er in het publiek en ook op bijeenkomsten met de bondgenoten altijd op gewezen dat de democratie, individuele rechten en rechtsstaatprincipes het fundament van de NAVO zijn.

Dat is een wel heel diplomatisch antwoord.

STOLTENBERG: (lacht) In mijn functie moet ik een diplomaat zijn.

©Der Spiegel

‘We willen geen nieuwe Koude Oorlog.’