Wetenschappers krijgen meer inzicht in het sterven van sterren.

Ongeveer twintig keer per jaar ontploft er een ster in onze Melkweg. Hoe dat in zijn werk gaat, is nog niet helemaal duidelijk. Astronomen gaan ervan uit dat ontploffingen vooral gebeuren bij dubbelsterren: een systeem waarbij twee sterren, een rode reus en een witte dwerg, aan elkaar gekoppeld zijn. Materie van de rode reus komt daarbij op de witte dwerg terecht, die letterlijk oververhit en uit elkaar spat.

Met dit proces gaan chemische reacties gepaard, die bestudeerd kunnen worden aan de hand van stralen van de ontploffing die de aarde bereiken. Carmen Angulo van de Univer-sité Catholique de Louvain beschrijft met een aantal collega’s in het vakblad Physical Review Letters vaststellingen inzake het element fluor-18, die niet helemaal overeenstemmen met de verwachtingen. Fluor-18 komt namelijk veel minder dan voorspeld voor in de spectra van ontploffingen die de aarde bereiken.

Experimenten wijzen uit dat dit alleen verklaard kan worden door de stelling dat de ontploffingen nog vernietigender zijn voor de ster dan in eerdere modellen werd aangenomen.

Een ploeg rond Joris De Ridder van het Instituut voor Sterrenkunde aan de Katholieke Universiteit Leuven heeft in het topvakblad Nature nieuwe gegevens bekendgemaakt over rode reuzen. Dat zijn in feite bejaarde sterren, die zo groot worden dat hun buitenste laag afkoelt, waardoor ze rood gaan gloeien. Tegelijk neemt de dichtheid van materie in hun hart zo sterk toe dat ze duizend keer groter wordt dan die van goud.

Er is grote interesse in de studie van dit soort sterren, omdat onze zon op weg is er een te worden – ze heeft gelukkig nog een lange weg te gaan.

De studie werd bemoeilijkt door het feit dat er geen goede methode voorhanden was om in het binnenste van zo’n ster te kijken. Die mogelijkheid is er nu wel. Een satelliet is er voor het eerst in geslaagd zogenaamde niet-radiale trillingen van een rode reus op te pikken. Die geven informatie over wat er onder het oppervlak van een ster gebeurt.

Het succes steunde op uiterst precieze metingen van variaties in de helderheid van de ster.

‘Routines en rituelen vereenvoudigen ons leven. Ze laten toe onze aandacht op belangrijkere dingen te richten en geven een gevoel van veiligheid en voorspelbaarheid.’

Psychiater Loes Gabriëls van de K.U.Leuven, in het blad ‘Karakter’.