Reacties uit de sector

IVAN DE WITTE: 'De Ghelamco Arena is nog geen fort.' © ID

‘Club Brugge geniet het meest van thuisvoordeel’ Ivan De Witte

Ivan De Witte (voorzitter AA Gent): Kompany’s vaststelling dat een enthousiast publiek wedstrijden wint, doet me terugdenken aan de eerste twee seizoenen in de Ghelamco Arena. In het begin voelde ons nieuwe stadion allerminst als ‘een fort’, om het in Kompany’s woorden te zeggen. De supporters voelden zich er niet thuis, spelers reageerden onwennig, en er kroop inderdaad een soort angst in de ploeg. Prestatiedruk is des mensen. Voetballers zijn daar niet immuun voor, maar uitbundige fans kunnen je over het dode punt heen helpen. Door goed te luisteren naar wat onze supporters verwachtten en voelden bij ons stadion hebben we finaal een thuisgevoel weten te creëren. De Ghelamco Arena is vandaag nog geen fort, vind ik, dat kan beter. Club Brugge is in onze competitie de ploeg die het meest van zijn thuisvoordeel geniet.

Elk stadion in de Bundesliga voorziet in duizenden plaatsen van minder dan 20 euro.’ Raf Willems

Zijn voetbaltickets ook in België te duur?

De Witte: Die problematiek speelt minder dan in Engeland, waar men de werkmansfan inderdaad uit de stadions prijst. Als ik de cijfers van Kompany zie, vraag ik me af waarom. Bij AA Gent zijn de opbrengsten uit tickets goed voor 25 à 30 procent van ons budget. In Engeland ligt dat cijfer een stuk lager. Men vervreemdt zijn traditionele fanbase, en dat gevaar is in de Premier League sowieso aanwezig met al die buitenlandse eigenaars, waarvan sommigen bovendien een warrig beleid voeren. Ik snap dat supporters zich afvragen: is dit nog wel mijn club?

Wat is de clubidentiteit van AA Gent?

De Witte: We dragen enkele waarden aan. Dat zijn meer dan mooie woorden. Respect hebben voor de scheidsrechter en voor de tegenstander. Niet overdreven triomferen wanneer je wint, en nederlagen waardig aanvaarden. Integer blijven en een club zijn waar ieder welkom is, ongeacht de achtergrond. Die identiteit leeft ook buiten het stadion, onder andere via een community-werking met projecten voor daklozen en andersvaliden. FC Barcelona noemt zich ‘més que un club’: meer dan enkel een voetbalclub. Gent streeft daar ook naar.

‘Kompany mist zelfreflectie’ Raf Willems

Raf Willems (voetbalschrijver): Het topvoetbal moet zichzelf herdemocratiseren. Duitsland, met zijn geïnstitutionaliseerde inspraak voor supporters, is daarbij het lichtend voorbeeld. Geldschieters kunnen er hoogstens 49 procent van de aandelen kopen, wat tot een transparantere en meer verantwoorde bedrijfsvoering leidt. De Duitsers zijn niet alleen Weltmeister op het veld maar ook ernaast: het voetbal neemt er zijn socio-culturele verantwoordelijkheid op. Elk stadion voorziet in ettelijke duizenden goedkope plaatsen waar je voor minder dan 20 euro van Bundesliga-voetbal kunt genieten. Niet omdat het – wat Kompany blijkbaar vermoedt – de thuisploeg beter doet spelen maar omdat Duitsers vinden dat het zo hoort in een volkssport.

Francky Dury: 'Uiteraard hebben we de harde kern gevraagd hoe we de nieuwe tribune moeten inrichten.'
Francky Dury: ‘Uiteraard hebben we de harde kern gevraagd hoe we de nieuwe tribune moeten inrichten.’© Belga Image

Hoe volks is het topvoetbal nog?

Willems: Een terechte vraag. Ik mis zeker zelfreflectie in de redenering van Kompany. In de Bundesliga zijn de lonen van spelers en trainers gemiddeld goed voor een derde van de clubbegroting. In Engeland mag je dat aantal bijna verdubbelen. Wat Kompany en zijn collega’s verdienen valt al lang niet meer normaal te noemen. Het maakt zijn pleidooien voor meer lokale binding en sociale initiatieven net iets te vrijblijvend. Doe dan zoals Mats Hummels van Bayern München of Juan Mata van Manchester United, die één procent van hun royale inkomen aan goede doelen schenken.

Zorgen goedkopere tickets echt voor meer sfeer?

Willems: Dat betwijfel ik. Een vurig publiek hangt samen met de clubidentiteit en de spelstijl. Antwerp en Club Brugge zijn van oudsher volkse, enthousiaste ploegen die met volgasvoetbal de tegenstander naar de keel grijpen. Anderlecht trekt dan weer een liefhebberspubliek dat technische hoogstandjes wil. Zulke fans zijn minder geneigd om het stadion in brand te steken, zowel letterlijk als figuurlijk. Clubs die op zoek zijn naar sfeer raad ik aan opnieuw staanplaatsen in te richten. Die werden uitgefaseerd na het Hillsborough-drama (stormloop in het stadion van Sheffield Wednesday in 1989, waarbij 96 doden vielen, nvdr.), maar ondertussen liggen de ergste uitwassen van het hooliganisme achter ons.

‘Kompany gaat wetenschappelijk uit de bocht’ Wim Lagae

Wim Lagae (sportmarketeer KU Leuven): De interviews met 25 andere Premier League-spelers intrigeren mij. Multimiljonair Vincent Kompany bevraagt andere multimiljonairs en de grootste gemene deler in die gesprekken is: we mogen de werkman niet vergeten. Het bewijst de sociale bewogenheid van Kompany, die vaststelt dat het voetbal de binding met zijn wortels kwijtraakt. Die minder vermogende diehardfans waar Kompany het voor opneemt, stellen met afgrijzen vast hoe voetballers – ooit benaderbare gelijken – superbetaalde huurlingen zijn geworden, die in een ijltempo komen en weer gaan. Hoe overbrug je die kloof? Kompany wil de ticketprijzen verlagen. Weet je wie uitstekend geplaatst is om dat in de praktijk te testen? Marc Coucke.

Zijn de tickets op Anderlecht te duur?

Lagae: Dat weet ik niet, maar trainer Hein Vanhaezebrouck stelt vast dat het Anderlecht-publiek bijzonder stil is en het stadion zit zelden vol. Zijn oude club lijkt dus de ideale proeftuin om Kompany’s stelling te testen – al denk ik niet dat ze opgaat. Dé voetbalfan bestaat niet. Ik heb een abonnement op de familietribune van KV Kortrijk, mijn zoon staat tussen de spionkop en vrienden van me zitten in de business seats. Wie van die drie groepen is verantwoordelijk voor de sfeer? Wij allemaal samen, toch?

Volgens de wetenschappelijke literatuur neemt het thuisvoordeel gestaag af. In de jaren zeventig wonnen Spaanse clubs 62 procent van hun thuismatchen. Vandaag is dat nog amper 50 procent en andere topcompetities bevestigen de trend. Voetbal wordt almaar professioneler. Uitteams zijn beter voorbereid en minder onder de indruk van de omstandigheden.

Hoe wetenschappelijk is deze scriptie?

Lagae: Wanneer Kompany de waarde berekent van punten die Manchester City vermijdbaar verloor, gaat hij voor mij wetenschappelijk uit de bocht. Hoeveel punten heeft Kortrijk dit seizoen ‘vermijdbaar verloren’? Diehardfans zullen zeggen: we hadden alles moeten winnen. De financiële waarde van een verloren punt valt al helemaal niet te becijferen. Goed wetenschappelijk onderzoek is ook: weten wat je niet kunt bewijzen.

‘Elke keer David tegen Goliath’ Francky Dury

Francky Dury (trainer Zulte Waregem): Elke voetbalmatch is David tegen Goliath, en dan heb ik het niet over de kwaliteitsverschillen die er tussen de elftallen bestaan. De ploeg die thuis speelt, en die door duizenden fans naar voren wordt geschreeuwd, staat uiteráárd in het voordeel. Hoe meer het publiek ziet dat hun spelers ertegenaan gaan, hoe vuriger ze worden en hoe meer energie ze weer doorgeven. Dat is bijvoorbeeld de sterkte van Antwerp: typisch een team dat boven zichzelf uitstijgt door zijn supporters.

Vorige week schakelde AS Roma Barcelona uit in de Champions League. Het zuiderse temperament van die 70.000 Italiaanse fans heeft gezegevierd. Zelden heb ik zo’n duidelijk voorbeeld gezien van een publiek dat mee de match won. Zulte Waregem voetbalde dit seizoen ook in het Stadio Olimpico van Rome. Tegen Lazio, dat toen gestraft was, en zijn Europese wedstrijden zonder publiek moest afwerken. De grootsheid, het overdonderende van Lazio, was volstrekt afwezig. De lege tribunes deden je onbewust denken: eigenlijk is dit maar een club als een ander.

Zulte Waregem renoveert momenteel zijn stadion. Denken jullie daarbij na over de impact van de fans?

Dury: We werken aan de tribunes van de south side, een volks en erg vocaal deel van onze fans. Uiteraard hebben we de harde kern gevraagd hoe we die tribune moeten inrichten. Die mensen moeten zich er thuis voelen, we bouwen ze tenslotte voor hen.

Thuisvoordeel is een trein waar je op zit. Ik herinner me een seizoen waarin we in eigen stadion geen enkele match verloren. De fans hingen spandoeken op met de boodschap ‘Invincible’, ‘onoverwinnelijk’, en zo voelde het ook: ‘Niemand komt ons hier kloppen, want dit veld is van ons.’ Als de club weinig wint, komt die trein tot stilstand. Fans ervaren niet meer het bevredigende gevoel dat ze van hun voetbalavond verwachten en zullen sneller thuis blijven.

Kompany pleit voor goedkopere tickets. Hoeveel supporters hebben jullie die graag naar Zulte Waregem zouden komen maar het niet kunnen betalen?

Dury: Ik heb daar geen gegevens over, maar ze zullen zeker bestaan. De tijden zijn moeilijk, de familiebudgetten krap. Ik vind dat erg. Van supporter zijn word je een gelukkiger mens, zelfs wanneer je team verliest.

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content