Wat Ons Kookboek is voor de gastronomie is het Groot Verzenboek voor de poëzie: een standaardwerk dat op gezette tijden wordt geactualiseerd en aldus moeiteloos als boegbeeld overeind blijft.

Net als Komrijs Nederlandse poëzie van de 19e t/m de 21e eeuw in 2000 en enige gedichten, en de Spiegel van de moderne Nederlandse en Vlaamse dichtkunst bevat het Groot Verzenboek van Jozef Deleu een selecte verzameling gedichten uit de Vlaamse en Nederlandse letteren. Maar van de drie anthologieën is het de enige thematische: de subtitel luidt: ‘555 gedichten over leven, liefde en dood’. Het boek is onderverdeeld in zeven afdelingen: van de wieg gaat het langs geijkte paden naar het graf. Nu is een bloemlezing over leven, liefde en dood qua thematiek veel ruimer dan een bloemlezing over pakweg de kastanje of de mannelijke geslachtsdelen. (Lach niet: Kastanjegedichten en Klotengedichten, ze bestaan.) Zowat iedere dichter schrijft of heeft weleens geschreven over de liefde, de dood of het leven, en is daardoor een potentiële kandidaat voor dit Verzenboek.

In zijn ‘Woord vooraf’ echter bekent Jozef Deleu dat hij een strenge selectie- heer is: ‘Al te hermetische poëzie is niet opgenomen, zelfs als het thema ervan dat zou hebben gerechtvaardigd.’ Dit boek is immers niet bestemd voor de poëtische incrowd, maar voor een zo groot mogelijk publiek. De opgenomen gedichten moeten uitnodigen, niet afschrikken. Noem dit boek gerust een nobele en – dat bewijzen de prima verkoopcijfers – geslaagde poging tot literaire volksverheffing. Voor het eerst verschijnt er, naar analogie met de ‘Dikke Komrij’, een ingebonden boek en een paperbackversie – in tijden van crisis geen misse zet.

Zeventien dichters zijn er in deze veertiende, flink herziene en uitgebreide (van 500 naar 555 gedichten) druk niet meer bij. Onder hen J.L. De Belder, Patrick Conrad, Jan Greshoff, Wies Moens en Eriek Verpaele. Sommige dichters moeten een of meerdere gedichten inleveren: Anton Van Wilderode bijvoorbeeld valt van vijf gedichten terug naar drie.

Met zijn tijdschrift voor hedendaagse Nederlandstalige poëzie, Het Liegend Konijn, houdt Jozef Deleu meer dan ooit tevoren de vinger aan de pols van de dichtkunst. Dat bewijst ook de ingrijpende verjonging van deze editie. Maken hun opwachting: Rodaan Al Galidi, Maria Barnas, Chrétien Breukers, Tsead Bruinja, Eva Cox, Lies van Gasse, Maarten Inghels, Ruth Lasters, Sylvie Marie, Bart Meuleman, Els Moors, Elvis Peeters, Koen Peeters, Ester Naomi Perquin, Alexis de Roode, Willem Thies, David Troch, Vrouwkje Tuinman e.v.a.

Rest ons de vervelende maar onvermijdelijke vraag: wie staat er – om wat voor reden dan ook – niet in? Een met de losse pols bijeengeharkte bloemlezing der afwezigen: Norbert De Beule, Wouter Godijn, Hendrik Carette, Kurt De Boodt, Paul Bogaert, Hedwig Speliers, Bart Chabot, Daniël Dee, Tjitse Hofman, Richard Steegmans, Johan de Boose, Frans Deschoemaeker, Frederik Lucien de Laere, Roel Richelieu van Londersele, Marcel van Maele, Frank Pollet, Hanz Mirck, Hilde Keteleer, Joke van Leeuwen en de twee Roggemannen.

Een overzichtsbloemlezing als het Groot Verzenboek, die een à twee keer per decennium wordt bijgewerkt, heeft een onmiskenbaar historische waarde. Het is een must have – en dankzij de verjonging een poëtische upgrade – voor allen die zich door de Nederlandstalige poëzie laten boeien, én een perfecte initiatie voor hen die zich hebben voorgenomen om daar ooit eens werk van te maken.

JOZEF DELEU, GROOT VERZENBOEK, 555 GEDICHTEN OVER LEVEN, LIEFDE EN DOOD, LANNOO/PODIUM, TIELT/AMSTERDAM, 625 BLZ., 39,95 EURO (GEBONDEN MET STOFOMSLAG) OF 24,95 EURO (PAPERBACK), ISBN GEBONDEN 978 90 209 8489 7/PAPERBACK LANNOO 978 90 209 8456 9/PAPERBACK PODIUM 978 90 575 9339 0.

Philip Hoorne

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content