Volgens Open VLD moeten de miljardentekorten op de begroting uitsluitend met besparingen gedempt worden. Hoe oud kan rechts zijn?
De federale regering staat voor de lastigste begrotingsopmaak sinds de donkere jaren dertig. De staatskas staat 20 miljard euro in het rood en die van de sociale zekerheid 5,3 miljard. Dat zijn 1000 miljard oude Belgische franken, of zo’n zeven keer het Globaal Plan van Dehaene I in 1993.
Er zijn geen duizend manieren om tekorten weg te werken: minder uitgeven of vers geld vinden. Voor minister van Begroting Guy Vanhengel (Open VLD) is het duidelijk. Hij kondigt een ‘absoluut soberheidsbeleid’ aan. Geen belastingverhogingen, alleen maar besparingen.
Vaak wordt de linkerzijde verweten dat ze geen moderne ideeën lanceert. Rechts schiet dan op ‘oud links’ dat enkel heil ziet in lastenverhogingen. Maar hoe oud kan rechts zijn wanneer het de publieke opinie voor durft te houden dat er 25 miljard euro kan worden bespaard zonder te raken aan de fundamenten van de overheid en van de sociale zekerheid? Steeds meer (neo-)liberale economen geven nu zelfs toe dat de sociale zekerheid in Europa een efficiënte dam geweest is tegen de crisis. Dankzij het systeem dat ze vroeger zo vervloekten, bleef de koopkracht van de burgers nog op peil en konden bedrijven hun werknemers op een goedkope manier parkeren in de tijdelijke werkloosheid of het tijdskrediet.
Gelukkig heeft ‘nieuw’ rechts tegenwoordig minder taboes. Neem nu Nicolas Sarkozy, de allesbehalve linkse president van Frankrijk. Hij kondigde het plan aan om vanaf 2012 een (bescheiden) CO2-heffing in te voeren. Die moet niet zozeer het gat in de begroting dichten (de opbrengst is louter symbolisch), maar wel ‘een geleidelijk begin maken met een verandering van onze leefwijze’. De winst is vooral maatschappelijk en ecologisch, en pas onrechtstreeks financieel. Of Barack Obama, die de hogere inkomens wil doen betalen voor een efficiënte, universele (en goedkopere) gezondheidszorg.
Nog zo’n visionaire denker die niet kan worden verdacht van communistische sympathieën is Danny Pieters. Deze medeoprichter van de N-VA pikte in zijn standaardwerk Onze Sociale Zekerheid het idee van de Algemene Sociale Bijdrage (ASB) op. Dat voorstel komt – horresco referens – van de vakbeweging. Om een deel van de so-ciale zekerheid te financieren, stellen ABVV en ACW (gesteund door de PS en de groenen, maar niet door de SP.A) voor om een heffing in te voeren op alle inkomsten (lonen, zelfstandigen, huurinkomsten, hoge uitkeringen, vermogens en ondernemingswinsten). Minister van Financiën Didier Reynders (MR) rangschikt het idee – zeer ‘oud rechts’ – in de categorie ‘lastenverhogingen’. Het is maar hoe je het bekijkt. Loontrekkenden betalen al sinds de besparingen van de regeringen-Dehaene een Bijzondere Bijdrage Sociale Zekerheid. Voor andere inkomens werd die afgeschaft. De ASB komt in feite neer op een ‘jobkorting’ (!) voor hardwerkende Belgen. Een koppel met een bruto-inkomen van 2000 euro per maand betaalt nu 543 euro op jaarbasis en zou dan slechts 82 euro hoeven neer te tellen. Pas vanaf een individueel brutoloon van 5000 euro zouden loontrekkenden meer moeten betalen dan nu het geval is. Bovendien maakt de ASB de sociale zekerheid minder afhankelijk van heffingen op arbeid. En dat is dan weer goed voor de werkgelegenheid.
Volgens Pieters is een ASB niet links of rechts, maar eerlijk. Hij noemt ze zelfs ‘een evidentie’. Een mens zou het stilaan jammer beginnen te vinden dat de N-VA niet in de federale regering zit.
BLOG! Reageer op blogs.knack.be/opinie
door Karl van den Broeck
Vaak wordt de linkerzijde verweten dat ze geen moderne ideeën lanceert. Tja.
