Barack Obama riep de olieramp in de Golf van Mexico snel uit tot ‘misschien wel de grootste milieucatastrofe in de geschiedenis’. De ervaring leert dat de natuur altijd geneest, maar dat het herstel tijd kost.
Anderhalve week na de ontploffing die het olieboorplatform Deepwater Horizon in de Golf van Mexico deed kapseizen en zinken, blijven elf arbeiders vermist. De Amerikaanse kustwacht stelde al snel vast dat er tot 5000 vaten olie per dag in zee lekken, maar dat cijfer is niet meer dan een weloverwogen gok. Het lek bevindt zich op grote diepte, en dat maakt het dichten ervan een technisch meesterstuk. De techniek om met olielekken van deze omvang om te gaan, is recent fel verbeterd. Maar het is onvermijdelijk dat de olie voor grote schade zorgt, zowel aan de natuur als aan de menselijke omgeving.
Het ongeluk is politiek vervelend voor Republikeinse politici, die al langer aandringen op meer boorplatformen voor de Amerikaanse kust. Ze willen hun land op die manier minder afhankelijk maken van import uit de Arabische wereld. Het is ook vervelend voor president Barack Obama. Hij zegde niet zo lang geleden toe dat er voor de kust meer naar olie mag worden geboord, in ruil voor parlementaire steun bij het behandelen van wetten die de klimaatverandering moeten tegengaan. Het Witte Huis schortte die toezegging eind vorige week weer op, zolang niet duidelijk is wat er precies met Deepwater Horizon is gebeurd. De president wees ook BP, de Britse exploitant van het boorplatform, met de vinger. Die zal voor de schade moeten opdraaien.
De belangrijkste olieramp tot nog toe was die met de tanker Exxon Valdez. Die sloeg in 1989 lek in de Prince William Sound, voor de kust van Alaska. Het duurt nog wel enkele weken voordat er evenveel olie in de Golf van Mexico is gelekt als er toen uit de buik van de tanker is gestroomd. Een les uit de ramp met de Exxon Valdez is dat niet de hoeveelheid olie van belang is, maar wel waar die terechtkomt. Aangespoelde olie vervuilde toen bijna 2000 kilometer kwetsbare kustlijn. Hoe groot de ramp nu is, wordt maar duidelijk als blijkt in welke mate natuur-gebieden langs de kust van (vooral) de staten Louisiana en Mississippi zijn aangetast. Afgezien daarvan maakt de ramp hoe dan ook een groot aantal vissers in Louisia-na werkloos. Zij voorzien de VS van garnalen en oesters.
Veel heeft ook te maken met de concentratie van de olie wanneer ze op de kust landt. Milieugroepen vestigen al langer de aandacht op de hoeveelheden smeerolie die wordt gebruikt om scheepsmotoren te laten draaien, en die voortdurend en bijna achteloos in zee lekt. Op die manier komt er volgens experts elk jaar 4,5 keer zoveel olie in het water terecht als bij de ramp met de Exxon Valdez. Oceanoloog Simon Boxall van de universiteit van Southampton is er ook van overtuigd dat er meer olie op natuurlijke wijze uit de zeebodem opwelt dan er door rampen of menselijke laksheid in het water terechtkomt. Olie is schadelijk voor de natuur. Maar als ze wordt verdund, wordt ze in het water sneller afgebroken en is de schade ook beperkter.
Het grootste gevaar voor de natuur ontstaat als een massa olie op één plaats terechtkomt. Kwetsbare gebieden worden dan het best beschermd met drijvende dammen – maar dat is in dit geval zo goed als onmogelijk door de omvang van de oliezee die op de kust afkomt. De hele regio kan dan alleen hopen dat de wind de smurrie van de kust wegblaast. De olielaag met chemische middelen versneld afbreken of verdunnen, wat de Amerikaanse kustwacht wil doen, kan meer schade veroorzaken dan het voorkomt.
Ruwe olie is een natuurlijk product dat zich in de oceaan behoorlijk snel verspreidt en afbreekt. Toevallig stelde een studie eerder dit jaar vast dat de natuur zich 21 jaar na de ramp met de Exxon Valdez in de Prince William Sound toch nog bij lange niet helemaal heeft hersteld. Ook in de natuur heelt de tijd alle wonden. Dat gebeurt alleen niet van vandaag op morgen.
©The Economist
