Nieuwe hemels

Nadia Naveau, 'Centurion City'. © ©PARADISE LOST PARADISE/GF
Jan Braet
Jan Braet Jan Braet is redacteur cultuur bij Knack.

Paradise Lost Paradise, een expo in de publieke ruimte in Kortrijk.

Het thema werd hen in de schoot geworpen door de Kortrijkzaan die in Praag voor zijn keizer een aards paradijs van bloemen en planten schilderde, vooral bestemd voor dieren. Met Roelandt Savery (1576-1639) nog de hele zomer soeverein geëxposeerd in het Broelmuseum, hoefde Kortrijk slechts de gevoelige plekken in zijn binnenstad met elkaar te verbinden tot een pad waarlangs hedendaagse voorstellingen van het paradijs in de kunst zich zouden ontvouwen. De lokale kunstenares Nathalie Vanheule (°1980) werd aangesteld als curator, en haar jeugd trok andere jeugd aan om Paradise Lost Paradise gestalte te geven.

Haar eigen bijdrage zit als een gifspin in een web, klimmend naar het paradijs via de keerzijde: Les fleurs de l’enfer, haar aankleding van het salon van het Erfgoedhuis bewijst eer aan de romantisch-decadente traditie met haar kunstmatige paradijzen en verdorven bloemen. De tekeningen die ze erbij gooit, lijken goedkope stroop uit sprookjes te distilleren, maar leiden het gewillige oog dieper, langs dichtbegroeide paden, in een bos van perverse geneugten en pijn. Vanheule mist alsnog een krachtig vormgevoel om echt mee te slepen. Ze heeft spirit, en bracht die over op de hele tentoonstelling (enkele onbegrijpelijke keuzes daargelaten).

Wil een virtuoze beheersing van de vorm nu juist de sterkte zijn van Nadia Naveau. Steunend op een rijke sculpturale verbeelding en kunsthistorische kennis, maakt ze beeldengroepen in een turbobarokke stijl. De evidente monumentaliteit ondermijnt ze doelbewust: ze maakt de uitgebeelde taferelen een maatje kleiner dan het onderwerp zou verlangen, indien het door Naveau helemaal au sérieux was genomen. In werkelijkheid maakt ze er een fantasialand van, met passend materiaal als ceramiek of rubber. Soms best met een dramatisch accent, zoals het koppel stervende paarden in de kooromgang van de Onze-Lieve-Vrouwekerk. In Naveaus beeldopbouw spelen cilinders een sleutelrol – om de sculpturen te beletten in elkaar te zakken, om ze door hun onverklaarbaar groot aantal een scifi-aspect te geven.

In het paradijs van Honoré d’O figureren tere, wattige en geestige duplicaten van alledaagse objecten als waren het stukjes wolken, naast een zweefkussentuig dat alleen in de hemel wordt gebruikt. In hun videowerk maken Janneke Raaphorst en Athena Llewelyn een Eden van het heden, door het middels langzame, soms erotische aanrakingsrituelen van vlees en stoffen intenser te beleven. Kan een koppel samen een langdurig Eden beleven, zonder fataal aan elkaar te klitten, vraagt Barbara Amelie Skovmand in een video in de linker Broeltoren. Op het Sint-Maartenskerkhof, gewoon een pleintje, is het uitkijken, want Jonas Vansteenkiste heeft zijn huisje hoog in de bomen genesteld. Een beetje paradijselijk, een beetje verwaaid.

Jan Braet

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content