De vakbonden bij het spoor hebben weinig vertrouwen in de plannen om B-Cargo te herstructureren. De directie overweegt nu van de vrachtdivisie een apart filiaal te maken. Een verharding van de posities is in de maak.
NMBS-baas Marc Descheemaecker onderhandelt sinds november 2008 met de vakbonden om B-Cargo financieel uit het slop te halen. Veel vooruitgang boekte hij niet. In april grepen de vakbonden zelfs naar het stakingswapen.
Marc Van Laethem, voorzitter van ACV Transcom: ‘Het plan van Descheemaecker is vaag en ingrijpend tegelijk. Minimaal 500 mensen moeten elders bij de spoorwegen aan het werk, en dat kan nog lukken met de ervaring die we zelf na talloze herstructureringen bij de NMBS hebben. Maar het grootste probleem is dat het personeel niet gelooft dat er met dat plan een toekomst voor het goederenvervoer is. Door de liberalisering halen buitenlandse concurrenten de mooiste stukken van de markt binnen. En zolang de Europese Commissie zich niet heeft uitgesproken over de kapitaalsstructuur van de NMBS en over mogelijk een laatste financiële injectie voor een herstructurering, is het allemaal een oefening in het luchtledige die het wegsmelten van het eigen vermogen niet stopt.’
Jos Digneffe, voorzitter van ACOD Spoor, is nog scherper: ‘Descheemaecker heeft in 2003 niet naar ons willen luisteren en heeft de zaken veel te groots opgevat. Personeel kreeg speciale graden, die nu een belemmering vormen. Diensten, materieel en infrastructuur werden bij B-Cargo ingebracht, terwijl dat niet hoefde. Dat leidt voortdurend tot ongerijmdheden. In de zomer bleven soms splinternieuwe locomotieven van B-Cargo werkloos aan de kant staan, terwijl het reizigersvervoer met defecte locomotieven kampte. Nog in de zomer werd de vakantieplanning van treinbestuurders van het goederenvervoer overhoop gehaald, toen ze plots voor het reizigersverkeer werden ingezet. Nog een voorbeeld: de NMBS-ateliers, die geen onderhoudscontracten met concurrerende vervoersoperatoren sluiten en daarmee dus werk weigeren. Dat is behoorlijk absurd.’
‘In het plan van Descheemaecker zijn alleen de inspanningen van het personeel concreet: het schrappen van 900 functies; een nieuwe dienstregeling waardoor mensen dertien uur per dag onderweg zijn voor een loon van 1400 euro; het inleveren van dertien kredietdagen; nieuwe regels die het personeelsstatuut uithollen, zodat contractuelen de plaats kunnen innemen van vast personeel. Wij zeggen niet dat er niets moet veranderen. Integendeel, B-Cargo moet terugkeren naar zijn kernactiviteit: de organisatie van goederenvervoer. Eigen goederenstations, werkplaatsen, locomotieven en bestuurders heeft B-Cargo daarvoor niet nodig. Die diensten kunnen worden gehuurd bij andere delen van het spoorbedrijf.’
Intussen lijkt Descheemaecker het geweer van schouder te veranderen. Omdat de onderhandelingen niet vlotten en Europa snel een nieuw plan voor het goederenvervoer wil zien, stelde hij eind vorige week aan de raad van bestuur van de spoorwegen een alternatief voor. Concreet: met uitzondering van het onderhoud van het treinmaterieel en de opleiding van de lijnbestuurders, worden alle activiteiten en activa van het goederenvervoer in een apart NMBS-filiaal ondergebracht met 1800 voltijdse functies (onder meer 1075 van B-Cargo en 650 van de directie Trein en Productie). Die worden voor een deel ingevuld door nieuwe aanwervingen met een gewoon arbeidscontract (‘aan marktvoorwaarden’). Voor 500 mensen van B-Cargo moet ander werk gevonden worden, zodat de kosten (260 à 300 miljoen in twintig jaar) verschuiven naar andere delen van de spooronderneming.
Volgens sommige bronnen is dit alternatief tot stand gekomen met medeweten van federaal minister van Overheids-bedrijven Steven Vanackere (CD&V). De spoorbonden hebben deze week een onderhoud met hem. Het belooft een hard gesprek te worden.
