Het staat zo goed als vast dat de 250.000 werknemers die vallen onder hetaanvullend Paritair Comité voor de Bedienden (ANPCB) in januari 2010 netto minder zullen verdienen.
De lonen van de meeste werknemers zijn gekoppeld aan de index van de consumptieprijzen. Misschien denkt u dat die indexering u altijd een stijgend loon oplevert, maar dat klopt niet. Hoewel het nog niet vaak is voorgekomen, kan een negatieve index ook voor loondalingen zorgen. Een dergelijke (lichte) loondaling staat binnenkort heel wat werknemers te wachten.
Dat komt omdat we vorig jaar snelle en felle stijgingen van de inflatie en van de index hebben gekend. Op zijn hoogste punt, in juli 2008, bedroeg de index 112,87 punten, een stijging van de prijzen met 5,91 procent vergeleken met juli 2007. Sindsdien is de index echter aan het dalen en in juli 2009 kwam hij uit op 110,97 punten. Door die langdurige daling bedraagt de inflatie nu bijna 1 procent minder dan in oktober 2008. De lonen die gekoppeld zijn aan de index zouden dus ook moeten dalen door die negatieve index, maar daar kan het sociaal overleg tussen de vertegenwoordigers van de werkgevers en de werknemers in een sector wel anders over beslissen. Ze kunnen afspreken dat de loondaling niet doorgaat. ‘Er is recent al een reeks loondalingen gepasseerd, bijvoorbeeld bij de bank- en beursvennootschappen en in de schoonmaaksector, en ik zie dat ongeveer de helft van de sectoren ze ten uitvoer brengt’, zegt Koen Magerman, senior consultant van HR-dienstenleverancierSD Worx.
In januari 2010 is er ook een negatieve index op komst voor het Aanvullend Paritair Comité voor de Bedienden (ANPCB). Een loondaling heeft zich in die sector nog nooit voorgedaan, en toch denkt Magerman dat ook de 250.000 bedienden die onder het ANPCB vallen een lichte loondaling mogen verwachten. ‘Een kwart miljoen is een pak mensen, maar of er commotie rond de loondaling komt in januari, zal toch vooral van de vakbonden afhangen. En die kunnen er niet op reageren, anders schieten ze op hun eigen cao’s. De werkgevers hebben eerder al verschillende keren aangegeven dat ze aan de indexformule willen sleutelen, en de vakbonden wilden er toen in geen geval aan raken. Als ze dan nu de indexering zouden negeren omdat het hen goed uitkomt, dan geven ze extra munitie aan diegenen die de indexformule willen afschaffen.’ Maar Magerman houdt wel nog een slag om de arm over het ANPCB. ‘Er resten nog twee maanden, en het blijft natuurlijk sociaal overleg. Dus er kan tot de laatste nacht nog heel wat gebeuren.’ Ook individuele ondernemingen kunnen trouwens binnen hun bedrijf overeenkomen om de lonen niet te verlagen. Maar volgens SD Worx zal in de meeste bedrijven de loon-daling doorgaan, omdat de vakbonden er met hetzelfde dilemma zitten als op sectorniveau.
Thomas Verbeke
