Zijn journalisten de beste romanciers?
Kent u Chris Ceustermans? Hij is een Vlaamse romancier die af en toe een mening pleegt op de Vlaams-nationalistische site Doorbraak. Hij is daarmee, samen met dichter Dirk van Bastelaere, in het Vlaamse cultuurlandschap een zeldzaam exemplaar dat gekoesterd moet worden. Zij kunnen dienen als bewijs dat niet de héle cultuursector zich ter linkerzijde van het politieke centrum ophoudt. Hulde.
Vorige week wond Ceustermans, die Donald Trump de wind in de zeilen heeft gegeven, zich op Doorbraak op over de media. Wij hebben de boze burger onderschat, en zijn blind voor zijn reële angsten. Een voorbeeld? Criminologen zoals Marion Van San, die een verband zag tussen de criminaliteitscijfers en de afkomst van misdadigers, werden in de media ‘doodgezwegen’. Dat stond er zo.
Het geval wil dat ik mij de berichtgeving over Van San precies andersom herinner. De aandacht die ze kreeg, stond niet in verhouding met het niveau van haar onderzoek. Heel wat mensen – niet het minst uit de linkerhoek – waren verbolgen over de gretigheid waarmee journalisten haar aan het woord lieten.
Waarom maken wij ons druk over nepnieuws dat het internet overspoelt, als we het zelfs niet eens raken over wat er in de kranten staat? Ceustermans vindt dat het gevaar van de islam door journalisten wordt verzwegen, terwijl de meesten van zijn schrijfbroeders vinden dat de angst voor die godsdienst door het journaille net wordt aangejaagd. Ceustermans heeft het zelfs over de psychologische terreur tegen de bange, blanke man, en vergelijkt de journalisten van vandaag met de schrijvers die onder het regime van Jozef Stalin in de Sovjet-Unie werden geduld. Het zijn allemaal ingenieurs van de ziel, die de mensen het beeld opdringen dat ook het regime graag ophangt.
De krant? Magisch-realisme. Journalisten? Kunstenaars.
Maar waarom zouden we de bange, blanke man nog moeten opzoeken als ons werk wordt beoordeeld op dezelfde manier als de romans van fictieauteurs? Mensen geloven, of onthouden in ieder geval, toch alleen maar wat hen bevalt. En de verbeelding van de schrijver/journalist wordt niet per se het meest geprikkeld als hij zich onder het gewone volk begeeft. Nee, hij moet de bibliotheek in. Journalisten moeten eenvoudigweg nog betere literatoren worden dan ze in het diepst van hun gedachten altijd al waren. Maar ere wie ere toekomt. Na een muzikant in 2016 wordt het volgend jaar de hoogste tijd dat een journalist weer met de Nobelprijs voor de Literatuur wordt bekroond. Of Chris Ceustermans, natuurlijk.
Peter Casteels
Waarom maken we ons druk over nepnieuws als we het zelfs niet eens raken over wat er in de kranten staat?
