Het Vlaamse onderwijs gaat slecht om met diversiteit. Daarom pleit pedagoge Griet Vandeburie ervoor om meer docenten uit de lerarenopleiding naar ontwikkelingslanden te sturen.
Hoe geef je het efficiëntst wiskundeles? Hoe wordt het kleuteronderwijs georganiseerd? En wat kun je doen om het beroepsonderwijs beter op de arbeidsmarkt af te stemmen? Sinds een paar jaar gaan tientallen Vlaamse docenten uit de lerarenopleiding dat uitleggen in landen als Ecuador, Suriname, Congo en Vietnam. Ze worden uitgestuurd door de Vlaamse Vereniging voor Ontwikkelingssamenwerking en Technische Bijstand (VVOB). Die hoopt dat de expertise van het Vlaamse onderwijs landen in het Zuiden vooruit kan helpen.
Maar de Vlaamse lerarenopleidingen kunnen daar zelf ook iets bij winnen. Of dat zouden ze toch moeten doen. In de praktijk blijken de meeste deelnemers veel uit hun reis te leren, maar geven ze die knowhow amper aan hun collega’s door. Dat blijkt uit de masterproef van pedagoge Griet Vandeburie (Universiteit Gent).
Heeft het zin om docenten zo ver weg te sturen? Kunnen ze niet evenveel leren in pakweg Spanje of Portugal?
GRIET VANDEBURIE: Belangrijk is dat ze ervaren hoe het voelt om ‘de andere’ te zijn en niets te begrijpen van de taal die om hen heen wordt gesproken. Daarnaast is het heel leerzaam om geconfronteerd te worden met compleet andere normen en waarden, en daarvoor moet je echt wel buiten Europa gaan.
Wat leren ze concreet van zo’n reis naar het Zuiden?
VANDEBURIE: Ze zien bijvoorbeeld dat het in sommige landen niet uitzonderlijk is om voor een klas met zestig leerlingen te staan, terwijl we in Vlaanderen al in paniek raken als er meer dan 25 kinderen in een klas zitten. Een ander voorbeeld is de taal: wij zweren bij één onderwijstaal, maar in Zuid-Afrika worden er op school wel zeven verschillende talen gesproken. Dat moet lerarenopleiders tot nadenken aanzetten en het doet hen ook kritischer naar het Vlaamse onderwijs kijken. Een goede zaak, want op het vlak van diversiteit en gelijke onderwijskansen scoren we in Vlaanderen nog altijd niet goed.
Bereikt het programma niet vooral docenten die toch al bezig zijn met diversiteit?
VANDEBURIE: Uit de interviews die ik heb gedaan blijkt duidelijk dat niet iedereen met een open ingesteldheid vertrekt. Zo was er iemand die naar haar bestemming verwees als ‘een apenland’. Dat bewijst dat het VVOB ook mensen bereikt die niet meteen overtuigd zijn van de meerwaarde van diversiteit. Op zich is dat positief, al moet erover worden gewaakt dat mensen niet louter meedoen om een snoepreisje te kunnen maken. Het zou goed zijn om de deelnemers nog beter te screenen.
Rendeert het programma genoeg?
VANDEBURIE: Er zou nog veel meer uit gehaald kunnen worden door de deelnemers beter voor te bereiden en hen doelstellingen mee te geven. Daarnaast moeten lerarenopleidingen ervoor zorgen dat hun docenten niet alleen de kans krijgen om wat ze hebben geleerd in hun eigen lessen te verwerken, maar ook aan hun collega’s door te geven. Nu gebeurt dat veel te weinig en meestal heel informeel. Via een diavoorstelling tijdens de middag, bijvoorbeeld. Als daaraan gewerkt wordt, kan ik alleen maar aanraden om nog meer lerarenopleiders naar het Zuiden te sturen.
Ann Peuteman
‘Niet alle deelnemers staan positief tegenover diversiteit. Een van de docenten verwees naar haar bestemming als “een apenland”.’
