Energieminister Bart Tommelein (Open VLD) wil het liefst ook nog een tweede biomassacentrale schrappen. Maar een verlaging van de Turteltaks zit er voorlopig niet in.

Na de biomassacentrale van Gent wilt u ook de geplande centrale in Langerlo schrappen. Is dat realistisch?

BART TOMMELEIN: De vraag is of het juridisch kan. Wij kunnen het contract met de eigenaar van de centrale (het in financiële nood verkerende German Pellets, nvdr.) pas verbreken als de afspraken over investeringen niet worden nagekomen.

Hoopt u daarop?

TOMMELEIN: Als ik de kans krijg om dit project te schrappen, dan zal ik dat meer dan waarschijnlijk ook doen.

Kunt u zonder de twee nieuwe biomassacentrales de Europese doelstellingen voor hernieuwbare energie wel halen?

TOMMELEIN: Mét de twee biomassacentrales hadden we de doelstellingen ruim overschreden. Er was dus wel enige marge, al geef ik toe: als ook de plannen in Langerlo worden geschrapt, staan we voor een geweldige uitdaging. Daarom is het van groot belang om iedereen – overheid, bedrijfsleiders en burgers – van de noodzaak van deze energieomslag te overtuigen. Dat wordt misschien wel mijn belangrijkste taak als minister.

De cijfers van de windenergiesector geven weinig hoop. Het aantal aanvragen voor nieuwe turbines daalt, samen met het aantal geschikte plekken.

TOMMELEIN: Er is nog een groot potentieel voor nieuwe turbines rond onze luchthavens, en ik hoop dat we dat snel kunnen aanboren. Daarom heb ik vorige week een brief geschreven aan zowel de minister van Mobiliteit, François Bellot (MR), als aan die van Defensie, Steven Vandeput (N-VA). Ik kan alleen maar hopen dat zij hun verantwoordelijkheid zullen nemen. Als iedereen zegt: dit is mijn probleem niet, dan zullen we er natuurlijk niet geraken.

De problemen in de windenergiesector zijn symptomatisch voor het ruimere probleem van hernieuwbare energie in Vlaanderen. Uit enquetes blijkt dat zowat elke Vlaming van de noodzaak van een energiewende overtuigd is. Alleen lijkt niet iedereen bereid om de consequenties daarvan te aanvaarden. En dan heb ik het niet alleen over die fameuze nimby-mentaliteit. Mensen moeten ook beseffen dat groene stroom niet gratis is. De Duitsers betalen een forse taks voor hun energiewende, en toch wordt die nauwelijks gecontesteerd. Ik vraag me af waarom dat bij ons zo veel moeilijker ligt.

Pleit u nu voor een taks op groene energie?

TOMMELEIN: Nee, uiteraard niet. Ik heb het al vaker gezegd: ik ben een groene liberaal. Mensen mogen van mij zelf beslissen of ze hun verantwoordelijkheid nemen. Je kunt hen ook om een vrijwillige bijdrage vragen. Waarom niet, eigenlijk?

Mensen willen vooral af van de energieheffing, de vermaledijde Turteltaks. Kan die omlaag, nu de twee miljard voor de biomassacentrale wegvalt?

TOMMELEIN: Ik beloof niets. Als liberaal zal ik geen kans missen om een taks te verlagen. Maar de kans moet zich wel aandienen. Ik zal er niet op blijven terugkomen, maar in het verleden zijn grote schulden opgebouwd. Tegelijk moeten we een energieomslag bekostigen. Dat kost veel geld, tenzij heel Vlaanderen vandaag, spontaan en zonder incentive van de overheid, massaal zonnepanelen bestelt. In dat geval ontstaat er ongetwijfeld wel enige ruimte om de energieheffing te laten zakken.

Om de Europese doelstellingen te halen, moeten zonnepanelen weer even populair worden als in de tijden van (over)subsidiëring.

TOMMELEIN: Daarvoor ben ik een plan aan het uitwerken. Ik wil de andere ministers aansporen om het goeie voorbeeld te geven. In samenspraak met mijn onderwijscollega Hilde Crevits (CD&V) wil ik onderzoeken wat mogelijk is op schooldaken. Hetzelfde wil ik doen met mevrouw Homans (N-VA), die bevoegd is voor sociale woningbouw en openbare gebouwen. Misschien hebben die bedrijven wel het grootste potentieel.

Bedrijven blijken doorgaans matig geïnteresseerd in investeringen op langere termijn.

TOMMELEIN: Dat klopt.Maar waarom zouden die bedrijven hun daken niet ter beschikking stellen aan burgers, of, misschien nog mooier, aan de eigen werknemers?

U kunt in geval van nood ook nog altijd groene stroom kopen in onze buurlanden.

TOMMELEIN: Voorlopig is dat niet de bedoeling, maar op termijn sluit ik het niet uit. Na 2020 zullen we alweer voor nieuwe uitdagingen staan. Waarom niet praten met Europese landen waar er veel meer groene stroom voorhanden is? Ik koop liever groene energie in Noorwegen dan vervuilende fossiele brandstof uit Saudi-Arabië.

(J.D.P.)

‘Mensen moeten beseffen dat groene stroom niet gratis is.’