Jeff Sessions, de Amerikaanse minister van Justitie, heeft zich in nesten gewerkt door te liegen over zijn contacten met de Russen. Dat Amerikaans-Russische netwerk verklaart ook de reislust van zijn Belgische vriend Filip Dewinter. Richard T. Hines, de man die de Vlaams Belang-politicus met Sessions in contact bracht, introduceerde hem ook bij Assad.
Na de jongste uitstap van Filip Dewinter naar Syrië vroegen de Vlaamse media zich af: waarom reist de bekendste Vlaams Belanger keer op keer af naar ‘foute’ vrienden, zoals (in november 2016) ook de Griekse fascisten van Gouden Dageraad? Het voor de hand liggende antwoord luidt: Dewinter doet alles om aandacht te zoeken. De waarheid is een stuk complexer, zo vernam Knack tijdens zijn reis naar Syrië.
De politieke bewustwording van Filip Dewinter (°1962) situeert zich in het laatste decennium van de Koude Oorlog. Als lid van de Nationalistische Studentenvereniging (NSV) ijverde hij voor de Vlaamse zaak en tegen de aanwezigheid van migranten. Tegelijkertijd had hij een sterke internationale focus. Niet toevallig was een van de eerste gelegenheden waarop hij en zijn partijgenoot Gerolf Annemans elkaar zagen een actie voor het consulaat van de Sovjet-Unie in Antwerpen. Ze kieperden er een hoop stenen op de oprit, uit protest tegen de Muur.
Dewinter is trots op dat verleden, zei hij tegen Knack: ‘Mijn generatie is opgegroeid in de Koude Oorlog. De Berlijnse Muur stond er nog. Ik vond het mijn plicht om me te engageren in de strijd tegen Moskou. Ten tijde van het rakettendebat verdeelden we stickers met de slogan “Liever een raket in de tuin dan een Rus in de keuken”. We waren overtuigde anticommunisten, en de Amerikaanse president Ronald Reagan was onze held.’
Vandaar Dewinters lidmaatschap van de Belgische Atlantische Jeugd. ‘Die organisatie, waarvan Peter De Roover (huidig N-VA-Kamerlid, nvdr.) voorzitter was, werd gefinancierd en gesponsord door de Amerikaanse ambassade’, zei Dewinter. ‘Sinds die tijd al heb ik goede contacten met conservatieve kringen in de Verenigde Staten. Ik ben in mijn jonge dagen een paar keer aanwezig geweest op vergaderingen van de World Anti-Communist League (WACL).’
De WACL was een invloedrijk maar discreet netwerk; het hield zijn ledenlijsten en activiteiten liefst zo geheim mogelijk. Dewinter wilde er nog altijd weinig over kwijt. Behalve dit: ‘Ik herinner me een bijeenkomst in Managua, de hoofdstad van Nicaragua, kort nadat de linkse sandinisten er plaats hadden moeten maken voor de VS-gezinde presidente Violeta Chamorro. Ze waren er allemaal, de kopstukken van de Koude Oorlog, om afscheid te nemen van een periode die wij als winnaars hadden afgesloten, en om te bespreken wat ons in de de toekomst te doen stond.’
Dewinter liet ook verstaan dat hij in contact met de WACL was gekomen via de Amerikaanse ambassade.
Staatsvijand nummer één
Het sandinistische regime viel in februari 1990. In die tijd werd Filip Dewinter door de Belgische regering ongeveer als staatsvijand nummer één beschouwd. Een rapport van Comité I bevestigde dat de Staatsveiligheid hem volgde, maar ‘niet overdreven en eerder schroomvallig’. Net toen benaderden Amerikaanse geheim agenten diezelfde Dewinter. Ze vroegen of hij een rol in hun netwerken wilde spelen.
Op een van de reizen die uit dat aanbod volgden, leerde Dewinter een Republikeinse senator uit Alabama kennen, een politicus die naam maakte met zijn strijd tegen migratie en migranten: Jeff Sessions, de huidige attorney general van president Donald Trump. Dewinter werd bij Sessions geïntroduceerd door Richard T. Hines. Hines, die net zoals Sessions is beschuldigd van racisme, werkt volgens Amerikaanse media samen met de CIA, zonder dat hij daarom zelf een agent is.
Met de ontmoeting tussen Sessions en Dewinter begonnen de puzzelstukken in elkaar te passen. Wijlen Patricia Mayes, de echtgenote van Richard T. Hines, was onder Ronald Reagan kabinetschef van Binnenlandse Zaken. Hines zelf is al lang een onvermoeibare lobbyist voor tabaksfabrikant Philip Morris. In de VS staat hij ook bekend als een financier van de extreme rechterzijde, inclusief een aantal zuidelijke organisaties die voor raciale segregatie blijven ijveren. En hij staat op de loonlijst van Atlas Network, een Amerikaans netwerk van denktanks die wereldwijd ‘vrijheid’ en ‘vrije markt’ promoten en waarvan vicepresident Mike Pence een vast politiek contact is. Sinds de val van de Muur is Atlas erg actief in Europa en het voormalige Oostblok. Het netwerk vroeg Hines om de Europese contacten te verzorgen. Vanaf 1995 zocht hij daarom ook in België en Luxemburg naar geïnteresseerde politici.
Volgens Amerikaanse media had Hines zich intussen nog op een andere niche toegelegd: hij legde contacten met ‘foute’ dictators en regimes, en zette vervolgens campagnes op, in de westerse pers, om hun reputatie te zuiveren. Toen Dewinter in 2015 voor het eerst de Syrische president Bashar Al-Assad sprak, was dat in aanwezigheid van de man die dat contact had vergemakkelijkt: Richard T. Hines.
Syrië is geen vaste bondgenoot van de VS, maar behoort al sinds de jaren zestig tot de (Sovjet-)Russische invloedssfeer. Tijdens zijn recente reis naar Syrië viel op hoe nauw Dewinters contacten zijn met diplomaten uit dat netwerk. Hij telefoneert naar de ambassadeurs van Rusland en Syrië alsof het zijn vaste contactpersonen zijn.
Mickey Mouse
Enter Frank Creyelman, de man die tussen 2009 en 2014 namens Vlaams Belang de Commissie voor Buitenlands Beleid in het Vlaams Parlement voorzat. Creyelman, die zich tegenwoordig ere-Vlaams volksvertegenwoordiger mag noemen, vervulde die functie nog het liefst uit het zicht van de Wetstraatpers. Hij onderhoudt namelijk de allerbeste contacten in wat hijzelf ‘de Russische hemisfeer’ noemt: Rusland en alle landen en organisaties die het tot zijn bondgenoten rekent. Om zijn adresboek zou menig beroepsdiplomaat Creyelman benijden. Hij heeft topcontacten bij de druzen in Libanon en in de leiding van Hezbollah. Bij een bezoek aan het Russische leger in Syrië dromden officieren rond hem samen. In de hotels in Damascus sprak men hem spontaan aan als ‘mister Frank’.
De Russen maken graag gebruik van Creyelmans diensten. In maart 2014 was hij een van de (onofficiële) waarnemers bij het referendum in de Krim. Hij kwam in opspraak door berichten over zijn drankmisbruik. Creyelman was er anders niet aan zijn proefstuk toe: een maand eerder had hij Rusland al goede diensten bewezen in Gagaoezië, een autonome regio binnen Moldavië.
De Gagaoëzische bestuurders worden marionetten van Moskou genoemd. Moldavië zelf is diep verdeeld tussen pro- en anti-Europeanen. Nadat de Moldavische regering in november 2013 een associatieverdrag met de Europese Unie had afgesloten, hield Gagaoezië in februari 2014 een referendum over de vraag of de regio zich moest aansluiten bij de EU of bij de tolunie tussen Rusland, Wit-Rusland en Kazachstan. Niet minder dan 98 procent stemde voor de tolunie. Moldavië sprak van een gemanipuleerde volksraadpleging, Rusland weerlegde dat. Het Russische persbureau Itar-Tass citeerde daartoe de belangrijkste buitenlandse waarnemer, ‘Belgian MP Frank Creyelman’. Hij had bevestigd dat alles was verlopen ‘in accordance with international standards’.
Met zijn netwerk is Creyelman de gedroomde reisgezel voor Filip Dewinter. Ook de risico’s van diens veelbesproken bezoek aan Griekenland waren vooraf met Creyelman doorgesproken. Creyelman: ‘Dewinter wilde de burgercomités bezoeken die op de Griekse eilanden tegen de vluchtelingen protesteren. Met de extreemrechtse partij Gouden Dageraad wilde hij liever geen contact. Ik zei tegen hem: “Filip, dat is als naar Disneyland reizen zonder Mickey Mouse te willen zien.”‘
Dewinter besliste het risico alsnog te nemen. Het leverde hem een berisping van zijn eigen partij op. En het trok de aandacht op zijn buitenlandse contacten.
Door WALTER PAULI
In 1990 benaderden Amerikaanse geheim agenten Filip Dewinter. Ze vroegen of hij een rol in hun netwerken wilde spelen.
