Hebt u een ‘open’ persoonlijkheid? Dan houdt u vast niet van country en folk. Als u extravert bent, net wél. Het is wetenschappelijk bewezen: uw karakter bepaalt uw muzikale voorkeuren.
You’re beautiful van James Blunt. Blijkbaar vat dat nummer mijn persoonlijkheid het beste samen. De redenen: mijn favoriete snack is een salade (niet helemaal waar, maar de andere opties waren pizza of spaghetti), mijn favoriete sport is joggen, en de eerste keer waarop ik me het meeste verheugde, was mijn eerste kus (de andere opties: ‘mijn eerste auto’ en ‘mijn eerste telefoon’). U raadt het al: ik heb een van de talloze online quizzen ingevuld. Pure onzin natuurlijk: ik kan die hele Blunt niet uitstaan.
En toch valt er iets te zeggen voor het concept. In het wetenschappelijke magazine Psychological Science hebben onderzoekers van Cambridge University en de University of Pennsylvania zwart op wit bewezen dat onze persoonlijkheid voor een deel onze muzieksmaak kan voorspellen. Dat dit niet veel te maken heeft met favoriete snacks, is niet helemaal een verrassing. Tenzij die salade en dat joggen mijn ‘plichtsgetrouwheid’ symboliseren. Want dat is een van de vijf persoonlijkheidsdimensies. De andere vier zijn ‘extraversie’, ‘bereidheid om anderen te helpen’, ‘emotionele stabiliteit (of het gebrek daaraan)’ en ‘openheid voor nieuwe ervaringen’. De big five, zoals psychologen ze noemen.
Die werden in dit onderzoek gekoppeld aan muzikale dimensies, legt professor muziekpsychologie Mark Reybrouck (KU Leuven) uit. ‘Als je mensen naar hun favoriete muziek vraagt, krijg je antwoorden zoals softrock, country of klassiek. Maar zulke genres dekken niet het hele spectrum. Het “vijffactorenmuziekmodel” wel. Die factoren zijn ‘mellow’ (romantisch, ontspannend en traag), ‘pretentieloos’ (akoestisch en ongecompliceerd), ‘gesofisticeerd’ (complex, inspirerend en dynamisch), ‘intens’ (luid en agressief) en ‘hedendaags’ (percussief en elektronisch). Wat deze studie zo interessant maakt, is dat ruim 22.000 deelnemers uit 153 landen een reeks onbekende muziekfragmenten kregen voorgeschoteld. Op basis van persoonlijkheidstests werden hun muzikale voorkeuren gekoppeld aan hun karakter. Dat is uitzonderlijk, want tot voor kort kreeg muziek weinig aandacht in de psychologie. Vreemd eigenlijk, als je bekijkt hoeveel uren mensen eraan spenderen. Maar ik denk dat bedrijven zoals Spotify die interesse mee hebben opgewekt: zij hebben er alle baat bij te weten welke klanten houden van welke muziek.’
Identiteit op scherp
Uit de studie kwamen twee belangrijke conclusies naar voren. Mensen die openstaan voor nieuwe ervaringen (‘open’ persoonlijkheden) houden van gesofisticeerde muziek. Dat vertaalt zich in genres als klassiek, opera, wereldmuziek en jazz. Extraverte mensen houden dan weer van pretentieloze muziek: eenvoudige country, folk en singer-songwriters, bijvoorbeeld. En dat is vrij logisch, zegt professor Reybrouck. ‘Onze muzieksmaak wordt grotendeels gevormd door wat we horen in de populaire media. Die werken conditionerend. Zeker voor kinderen en adolescenten is muziek een manier om hun identiteit scherp te stellen. Maar net op die leeftijd zijn we ook heel kwetsbaar voor groepsdruk. Extraverte mensen vinden het heel belangrijk om goed in de groep te liggen, en kiezen dus snel voor muziek die ze op mainstream radiozenders en grote festivals horen. Terwijl open persoonlijkheden net wél bereid zijn om tegen de stroom in te gaan. Zij hebben vaak zelfs een soort minachting voor de mainstream, en zoeken meer alternatieve genres op.’ Al maakt Reybrouck meteen een kanttekening: niet alleen onze persoonlijkheid, maar ook onze sociale klasse, etniciteit, het land waar we wonen en de cultuur waarin we opgroeien spelen een belangrijke rol. Als u zich daar weinig bij kunt voorstellen, moet u maar eens een Chinese opera (proberen te) beluisteren.
Niet alleen streamingdiensten zoals Spotify maar ook marketingdiensten van radiozenders zullen het allemaal graag lezen. En daarin schuilt meteen ook het grootste gevaar, meent Reybrouck. ‘Als je mensen alleen nog geeft wat ze kennen en willen, dan is dat een bedreiging. Zelfs Studio Brussel zendt tegenwoordig bijna alleen nog nummers in de maat van vier uit: het lijkt nieuw, maar je leert er niets van bij.’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
