Door Patrick Vander Weyden

Na twee jaar federaal non-bestuur ligt elke geloofwaardigheid van de politiek aan scherven. De (politieke) uitdagingen zijn nochtans enorm. De werkloosheid in Vlaanderen steeg intussen naar bijna 7 procent, en voor eind 2010 verwacht men geen heropleving. De vraag is: kan de politiek ingrijpen en welke keuzes moeten daarbij gemaakt worden?

In Vlaanderen lijkt zich hier een tweedeling af te tekenen. De stelling van de eerste groep is dat België (Vlaanderen) niets kan ondernemen. Vooral de begroting in evenwicht houden en zorgen dat er geen schulden worden gemaakt, dat is het zo wat. Dat lijkt misschien logisch voor de federale Belgische staat, maar gaat minder op voor de Vlaamse overheid (die schuldenvrij is) en voor Europa (dat geen schulden mag/kan maken). Zeggen dat Vlaanderen en Europa niet kunnen investeren, betekent meteen ook zeggen dat men niet de politieke moed kan opbrengen om bij te sturen en de kansen te benutten die deze crisis biedt. Het zijn vooral CD&V, N-VA en LDD die geen fundamentele aanpassingen en investeringen voor de toekomst willen aangaan. Hun partijprogramma’s worden gekenmerkt door een brave conservatieve status-quo.

De andere groep eist een sterke rol van de staat en de overheid. Het besef bij deze groep groeit dat ons economisch bestel zo niet verder kan. Dat het moment is aangebroken om onze economie-en op fundamenteel andere wijze te organiseren. Investeringen in nieuwe technologieën die uitgaan van het principe van (economische en ecologische) duurzaamheid zijn noodzakelijk. Het is met andere woorden de overheid die nieuwe impulsen kan en moet geven. Het is het verhaal van Barack Obama in de Verenigde Staten, en het is het verhaal van de socialisten in Vlaanderen en Europa.

Het moment is rijp om onze economieën te hervormen. Dat zal niet gaan zonder grote overheidssturing. De overheid en de politiek zullen de richting moeten wijzen. En die wijst onvermijdelijk in de richting van duurzame productiemethoden op basis van onder andere duurzame energie. De economie moet ook veel meer ten dienste staan van het welzijn en de welvaart van alle mensen. Dat moet het uitgangspunt zijn. De vrije markt moet worden gereguleerd tot een sociale markt – de vrije markt doet nu eenmaal niets uit zichzelf.

De overheid moet ingrijpen. Dat geldt niet alleen voor de financiële wereld. Het is duidelijk dat de deregulering onder invloed van het neoliberale discours nefaste gevolgen heeft gehad op de regulering van het bankwezen. Er wordt veel gepraat over de noodzaak van een regulerend kader. Pleiten voor het tegenovergestelde in deze ontregelde tijden zou politieke zelfmoord zijn. Dan kan men nog beter zwijgen. Iets wat sommigen ook daadwerkelijk doen.

PATRICK VANDER WEYDEN IS HOOFDREDACTEUR VAN SAMENLEVING EN POLITIEK EN POLITICOLOOG AAN DE UGENT

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content