In De Wereldverbeteraars op Kanaal Z proberen denkende Vlamingen de mens een mooiere toekomst te geven. In Knack krijgt u telkens een voorsmaakje.

‘Vandaag genieten veel meer mensen vrijheid dan kort na de Tweede Wereldoorlog, toen de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens er is gekomen’, zegt Eva Brems. ‘Er is op heel wat vlakken duidelijk vooruitgang.’ Maar als ze een verlicht despoot was, die het helemaal voor het zeggen had op deze planeet, zou ze toch nog weten wat gedaan. ‘Het internationaal recht is een instrument dat bedoeld is om de wereld te verbeteren, dus daar zou ik natuurlijk mee beginnen. Ik ben er alle dagen mee bezig en ken er de tekortkomingen van. Als verlicht despoot zou ik daar een mouw aan passen. Ik zou ervoor zorgen dat er bij de totstandkoming van het internationaal recht minder toegevingen moeten worden gedaan, zoals dat nu vaak gebeurt om machtige landen mee aan boord te trekken. En ik zou er ook voor zorgen dat het internationale recht meer tanden krijgt. Als je een regel van internationaal recht overtreedt, kunnen daar in principe sancties tegenover staan, maar dat komt er zelden van. Omdat de mechanismen, zoals de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties, gewoon niet krachtig genoeg zijn, onder meer door het vetorecht.’

Eva Brems is hoofddocent mensenrechten aan de Universiteit Gent en voorzitter van Amnesty International Vlaanderen. Op dinsdag 12 januari is zij te gast in De Wereldverbeteraars, het interviewprogramma dat nog tot begin februari loopt op Kanaal Z. Een van de meest onrustwekkende tendensen van het afgelopen decennium vindt ze de legitimering van foltering in de Verenigde Staten onder oud-president George W. Bush. ‘Toen president Barack Obama daar meteen een einde aan maakte, was dat een hele opluchting voor mij. Hij moet het nog grotendeels waarmaken, maar in de eerste maanden van zijn ambtstermijn heeft hij zijn Nobelprijs voor de Vrede al verdiend. Er wordt in de Verenigde Staten gediscussieerd over de mogelijkheid om Bush en een aantal anderen ter verantwoording te roepen voor wat ze hebben gedaan, maar het ziet er niet naar uit dat het ervan zal komen.’

Brems is de vijfde van de in totaal acht gasten die in De Wereldverbeteraars de revue zullen passeren. Maar ze is de enige vrouw. ‘Dat vind ik jammer’, zegt ze. ‘Mocht u voor de openbare omroep hebben gewerkt, dan zou ik zeggen dat u aan positieve dis-criminatie had moeten doen. Als je de emancipatie wilt bevorderen van groepen die het moeilijker hebben in de samenleving, zijn zulke regels nodig. (lacht) Je kunt je afvragen of vrouwen daar nog bij horen, bij die groepen die het moeilijker hebben. Wel, ik denk dat je op z’n minst kunt zeggen dat vrouwen in het recente verleden nog structureel gediscrimineerd werden.’

Mede daarom is Brems voorstander van quota voor vrouwen in raden van bestuur, bijvoorbeeld. ‘We zijn ver gekomen met gelijke rechten. Maar we zijn er nog niet. Ik denk dat we op een moment in de geschiedenis gekomen zijn dat we nog nét dat stapje verder moeten gaan, met drastische maatregelen zoals quota.’ Voor allochtonen op de arbeidsmarkt vindt Brems quota geen goed idee. ‘Het is een extreme maatregel die je pas neemt als minder verregaande maatregelen gefaald hebben. Bij allochtonen heb je nog altijd te maken met pure discriminatie. En voor je quota invoert, moet je de strijd tegen die discriminatie opvoeren, vind ik. Pas als dat allemaal faalt, denk ik dat het debat over quota inderdaad gevoerd moet worden. En uiteraard is de overheid als werkgever dan de eerste partij die in beeld komt.’

Brems heeft het voorts onder meer nog over de spanningen tussen godsdienst en mensenrechten. Is het islamitisch recht te verzoenen met die mensenrechten? ‘Het is geen kwestie van niet kúnnen, maar van niet wíllen’, zegt ze. ‘Een regime dat lijfstraffen wil opleggen, zal daarvoor de islam of iets anders gebruiken. En een regime dat dat niet wil doen, of een regime dat vrouwen bepaalde rechten wil geven, zal zich niet door de islam laten tegenhouden, of zal een islamitische redenering vinden om de regels te veranderen.’

‘DE WERELDVERBETERAARS’, MET EVA BREMS, DINSDAG 12 JANUARI OM 22 UUR OP KANAAL Z. HERHALINGEN OP ZATERDAG 16 EN ZONDAG 17 JANUARI.

door joël de ceulaer

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content