De markten eisten en kregen meer duidelijkheid over de Europese toezeggingen voor Griekenland. Er ligt 30 miljard euro klaar, en Griekenland kan dat bedrag opnemen tegen 5 procent. De speculanten knarsetanden.

Minder rente betalen! Dat was de belangrijkste vraag van de Grieken een paar weken geleden, toen de Europese staatshoofden en regeringsleiders de echte agenda van hun top naar de achtergrond verdrongen om zich over de Griekse kwestie te buigen. Onder druk van speculatie betaalde Griekenland op dat ogenblik al 300 basispunten (3 volle procenten) meer rente dan Duitsland. Daarom beloofden de Europese leiders dat ze ‘indien nodig’ steun zouden verlenen. Maar bang werden de speculanten daar kennelijk niet van; eind vorige week liep de rentevoet voor Grieks staatspapier op tot 7,5 procent, of een ‘spread’ van 400 basispunten. Die superhoge rente maakt het Griekenland uiteraard bijzonder moeilijk om het begrotingstekort dit jaar zoals beloofd terug te brengen tot 8,7 procent van het bruto binnenlands product (bbp).

Dat de markten bleven speculeren op betalingsproblemen bij de Griekse overheid had alles te maken met de onduidelijkheid die de Europese leiders in hun steunakkoord hadden gelaten. Ze hadden wel gezegd dat ze indien nodig met (bilaterale) leningen over de brug zouden komen, maar ze hadden niet gezegd tegen welke rente. Daarover raakten ze het kennelijk niet eens, vooral omdat Duitsland niet te ver wou afwijken van de marktrente. Maar de vraag was natuurlijk, zo herhaalde professor Wim Moesen (K.U.Leuven) net voor het weekend, hoe realistisch die marktrente nog was: ‘Als een aantal lidstaten ronduit zou zeggen: “De obligaties die Griekenland niet kan plaatsen, zullen wij opnemen tegen 4,5 of 5 procent”, dan zou het vertrouwen dat daaruit blijkt wellicht de markten kunnen corrigeren.’

Eind vorige week liep de toestand helemaal uit de hand. De Grieken gaven te verstaan dat ze toch liever niet bij het Internationaal Monetair Fonds (IMF) wilden aankloppen – hoewel het net een verworvenheid was van de EU-top om hen daarvoor groen licht te geven. ‘Homerische hybris’, noemt Moesen dat. ‘De Grieken zijn te trots om hulp te vragen bij een instelling die vooral ontwikkelingslanden helpt. Hoewel ze net daar heel goedkoop kunnen lenen. En wat betreft de strenge maatregelen die het IMF altijd oplegt: die zullen niet strenger zijn dan wat Griekenland nu al aan de EU heeft beloofd. De Hongaren, Roemenen en Litouwers zijn hen al voorgegaan. De Grieken zouden hun hybris dus opzij moeten zetten.’

Dit weekend hebben alvast de Duitsers hun principieel bezwaar tegen een niet-marktconforme rentevoet voor de Grieken opgeborgen. Omdat bleek dat de zaak echt uit de hand liep, kwamen de landen van de eurozone nu toch een duidelijk tarief (5 procent) overeen voor een enorm bedrag (30 miljard euro) dat Griekenland bij hen kan opnemen. Maandag reageerden de markten heel positief: de marktrente voor Griekse obligaties ging naar beneden en de euro sterkte weer aan.

Luc Baltussen

‘Ik heb lege steden en luchthavens gezien. Projecten die gefinancierd zijn met goedkoop geld, maar die niet opbrengen. Dat kan een probleem worden.’

Econoom Nouriel Roubini over China, in Trends.