Over virtuele koren en kruidenierswinkelmusicals.
Misschien hebt u wel gehoord van Rupert Sheldrake: een stevig opgeleide wetenschapper (bioloog, biochemicus en filosoof, Harvard en Cambridge) die experimenten opzet rond de theorie van de morfische resonantie. Die houdt ruwweg in dat levende wezens een soort trilling door de kosmos uitsturen die door gelijk-gestemden kan worden opgevangen. Vooral de experimenten die hij eraan koppelt zijn bekend. Zo liet hij proefgroepen op verschillende tijdstippen van de dag het kruiswoordraadsel van The Times oplossen; naarmate de dag vorderde (en steeds meer lezers in de buitenwereld het kruiswoord hadden ingevuld) bleek dat bij nieuwe proefgroepen steeds vlotter te gaan. Morfische resonantie verklaart volgens Sheldrake ook waarom duiven steeds hun weg naar huis terugvinden, zelfs al worden ze van zicht, gehoor en reukvermogen beroofd en volgehangen met magneten.
Zelf vind ik de theorie eerder poëtisch dan realistisch. Maar we hebben intussen wel een systeem ontwikkeld dat, zonder allerlei etherische verklaringen, hetzelfde effect teweegbrengt, alvast toch onder mensen: het internet. Daar vind je vormen van resonantie die heel ver gaan. U kent misschien het YouTube-orkest al, dat volledig werd samengesteld op basis van ingezonden filmpjes. Maar het kan nog verder. Op YouTube moet u eens naar de ijle koorcompositie ‘Lux Aurumque’ van Eric Whitacre luisteren. Geef daarbij ook de term ‘ virtual choir’ in – want daar gaat het precies om. Whitacre zette zo’n jaar geleden een oproepfilmpje op YouTube waarin hij de rol van dirigent speelt, met de vraag aan individuele zangers om de meegeleverde partituur te zingen en het filmpje in te sturen. Al die afzonderlijke inzendingen werden door een technicus samengebracht tot één virtuele meerstemmige opvoering, met inbegrip van beelden van de zangers. Ik weet niet goed wat ik van het stuk zelf moet denken, maar het idee dat je op deze manier mensen kunt samenbrengen en muziek kunt maken die de wereld rondgaat, bezorgt mij in elk geval meer rillingen dan de theorieën van Sheldrake.
En nu we het toch over straffe ervaringen hebben: hebt u zich ook niet al eens afgevraagd hoe het écht zou zijn als, net als in een opera of musical, in een heel alledaagse situatie mensen rondom u plots aan het zingen zouden slaan? Het heeft me altijd een vrij bizar concept geleken. Natuurlijk is het uitgeprobeerd. Zoek op YouTube naar ‘Food Court Musical’, ‘Grocery Store Musical’ en vooral de recente versie van een aria uit La Traviata in ‘ Canton shoppers taste the drinking song’ (die achteloos gegooide appel!). Ik moet bekennen: mijn eigen reactie was een stuk sterker dan ik zelf had verwacht.
Peter Vandeweerdt
