Storm en windstilte in de betrekkingen tussen China en Taiwan.
‘We hadden sneller en beter moeten reageren. Dat vinden we jammer.’ President Ma Ying-jeou van Taiwan dingt sinds vorige vrijdag mee naar het understatement van het jaar. De orkaan Morakot ( smaragd in het Thais) trok een week eerder over de eilandstaat en bedekte de omgeving van de havenstad Kaohsiung onder een dikke laag modder. Een dorp met 1300 inwoners was van de kaart geveegd. Drie andere kuststadjes stonden blank. De hulpverlening die zowel vanuit Taipei als uit Peking op gang kwam, was ondermaats. Niemand verwachtte dat de achtste orkaan van het seizoen de meest moordende zou worden in 40 jaar. De balans is rampzalig: zeker 500 mensenlevens, 7000 verwoeste huizen én een schade die gemakkelijk één miljard euro beloopt.
Maar Ma had intussen ook laten verstaan dat buitenlandse hulp niet nodig was. En dat bleek een misvatting. De Volksrepubliek bleef opvallend op de achtergrond. China zegde wel 12 miljoen euro noodhulp toe, maar dat was beduidend minder dan wat de VS, Japan, Singapore en 30 andere landen samen vrijmaakten. China moest natuurlijk met dezelfde Marokot afrekenen, maar de terughoudendheid moet toch vooral worden verklaard door de politieke schade die Ma opliep bij de afhandeling van de natuurramp.
Sinds het aantreden van Ma in mei 2008 is de relatie met Peking opgewarmd. De dooi heeft aardig wat resultaten opgeleverd. In oktober treedt een handelsovereenkomst in werking die taksvrijheid voorziet. Sinds mei is Taiwan toegelaten als waarnemer bij de Wereldgezondheidsorganisatie. Zopas hebben twee staalbedrijven aan weerszijden van de Straat van Taiwan een verregaand samenwerkingsakkoord afgesloten. Topmusea bundelen de krachten en van 31 augustus af komen er 217 geregelde lijnvluchten tussen het eiland en het vasteland. En voor het eerst in 60 jaar was er rechtstreeks contact tussen Ma en zijn collega Hu Jintao – zij het niet in hun hoedanigheid van president, maar als de voorzitters van hun partij.
Maar politieke flaters kunnen zich snel tegen Ma keren. En de auguren zijn slecht. Er is de vervolging van dissident Ai Weiwei in China. Er is een zuivering aan de gang in de rijke provincie Guangdong. Er zijn de legermanoeuvres die Peking houdt, officieel om snel te kunnen ingrijpen in noodgevallen. Er is de crackdown van kritische ngo’s en van mensenrechtenactivisten. De aanstaande viering van 60 jaar Volksrepubliek is niet het moment waarop de teugels politiek worden gevierd. Taiwan kan maar beter op zijn hoede zijn.
Lukas De Vos
