Er bestaat geen binnenland meer zonder buitenland. Dat is de belangrijkste erfenis van het voorbije jaar. Van de Syriëgangers en de jihadterreur in Parijs tot de vluchtelingenstromen vanuit Afrika en de opwarming van het klimaat: voortaan bepaalt de internationale context het nationale beleid.

Dat besef is nog niet helemaal tot in de Wetstraat doorgedrongen: de vertegenwoordigers des volks in parlement en regering lijken er nog steeds van uit te gaan dat hun West-Vlaamse, Antwerpse of Waals-Brabantse kiezers pas voor hen zullen stemmen als zij een West-Vlaams, Antwerps of Waals-Brabants dossier hebben aangepakt en opgelost. Ondertussen maakt heel Europa zich zorgen over de gruweldaden van de Islamitische Staat en de stroom vluchtelingen die ze veroorzaken.

Er rijzen veel vragen bij de recente internationale ontwikkelingen, en ze verdienen allemaal een antwoord. Heeft onze politieke elite er al behoorlijk over nagedacht welke rol ons land kan en moet spelen in de strijd tegen die verschrikkelijke IS? Blijven we ons beperken tot logistieke hulp en verdedigende taken? Heeft minister van Buitenlandse Zaken Didier Reynders de bevoegdheid om mee te denken over een militair ingrijpen? Blijft zo’n aanval op de IS, na de desastreuze NAVO-operatie in Libië, per definitie beperkt tot steun op zee en in de lucht? Is de inzet van grondtroepen taboe? Wat willen wij Belgen eigenlijk met de IS? Blijven we praten over het indijken van de vluchtelingenstroom uit Syrië? Zetten we daarvoor almaar meer geld en middelen in, zonder te durven spreken over de uitschakeling van de IS?

Moeten we niet dringend het debat ten gronde voeren – en dat geldt zowel voor de centrumrechtse regering als voor de linkse oppositie: vinden wij de IS een permanente bedreiging voor de vrede? Een gruwelstaat die een ontoelaatbare aanslag pleegt op de individuele rechten van vrouwen, homo’s, christenen, Koerden, jezidi’s, én honderden miljoenen gematigde moslims? Zo ja, hoelang kunnen we het dan voor onszelf moreel en ethisch verantwoorden om al die mensen aan hun lot over te laten?

Hoelang kunnen we dat debat nog uit de weg gaan? En zijn we het niet aan onszelf verplicht om er een ‘geïntegreerd’ debat van te maken: kan een fundamentele discussie over Buitenlandse Zaken nog zonder te spreken over asiel en ontwikkelingssamenwerking? Hoe raakt Syrië ooit heropgebouwd als het rijke Westen niet meebetaalt? Als de wereldgemeenschap niet meebouwt aan de huizen en de infrastructuur, maar ook aan het sociale weefsel, de gezondheidszorg en het onderwijs?

En is het verboden om na te gaan of een deel van de Belgische ontwikkelingshulp niet geheroriënteerd kan worden naar sub-Sahel-Afrika? Een regio die hard getroffen wordt door droogte, armoede, honger en moslimterreur – alle mogelijke plagen tegelijk? Heeft België het morele recht afwezig te blijven in een regio die smeekt om economische en humanitaire hulp?

Dit land heeft dit jaar op een grootse manier de Eerste Wereldoorlog en ‘de verwoeste gewesten’ van Vlaanderen herdacht. Moeten we ons nu niet dringend concentreren op de verwoeste gewesten van vandaag?

WALTER PAULI is redacteur van Knack.

‘Heeft België het morele recht afwezig te blijven in een regio die smeekt om humanitaire hulp?