De Tiendaagse van de Senior in Berchem geeft ouderen het cultuuraanbod waar ze recht op hebben.

De dag dat u op maandag een kaartje legt, op woensdag petanque speelt en op donderdag naar een begrafenis gaat, behoort u officieel tot de Belgische senioren. Meer bepaald: de 70-plussers die zich kranig houden in eigen huis of samen proberen te leven in een van onze overbevolkte rusthuizen, waar het personeel overbelast is en de bewoners het zonder actieve participatie aan het culturele aanbod moeten stellen.

Wablief? Geen culturele activiteiten voor onze senioren? En de bingonamiddagen dan, de liedjesprogramma’s, de walsnamiddagen en de jaarlijkse (of als het goed is maandelijkse) uitstap naar het plaatselijke cultuurcentrum voor de seniorentheatervoorstelling met koffie en gebak toe? Toegegeven, onze senioren worden overstelpt met allerlei luchtig lekkers voor buik en hoofd. Maar een senior die méér wil dan een voorstelling die hem over zijn bol aait, die hem nostalgisch laat kreunen of met de handjes doet draaien, heeft een probleem.

Het gat in de cultuurmarkt is grijs. Zodra een mens grijs kleurt, krimpt niet alleen zijn lichaam maar ook zijn kans om actief aan het culturele leven deel te nemen. Als toeschouwer en als performer.

Als toeschouwer wordt de gemiddelde senior te zelden aangesproken door het culturele aanbod. Precies omdat de vergrijzende mens als performer nauwelijks aanwezig is op de scène. Een (theater/dans)voorstelling is een dialoog met het publiek. Veel dialogen op de hedendaagse theaterpodia richten zich naar de vinnige twintigers, dertigers, veertigers en vijftigers. Er zijn amper voorstellingen – dialogen – die het seniorenleven als uitgangspunt nemen. Op de planken zijn grijzende personages in de minderheid, terwijl ze in de realiteit langzamerhand de meerderheid uitmaken. Kortom, er valt een grijs gat te plamuren in de culturele sector. Daarom trekt cultuurcentrum Berchem deze week voluit de grijze kaart en pakt uit met De Tiendaagse van de Senior. Naast de (blijkbaar onontkoombare) koffie- en taartmomenten, zijn er ook enkele voorstellingen geprogrammeerd die niet alleen een sterke artistieke kwaliteit bezitten, maar zowel voor als door senioren zijn.

Het festival past in het beleid van ccBe-directeur Roel Verniers, die van zijn huis in eerste instantie het huis van de bevolking wil maken. Iedereen moet zich thuisvoelen in een cultuurcentrum, aldus Verniers. Dat leidt in Berchem tot sleutelcontracten (contract met huissleutel) met uiteenlopende verenigingen en initiatieven en tot gesprekken met onder andere het politieke beleid, het OCMW en de lokale seniorenraad.

Die laatste is de sparringpartner in dit tiendaagse festival, dat ontstond vanuit de vraag van de veel gelauwerde choreografe Ann van den Broeck om een voorstelling, Getekende lichamen, met senioren te maken. Zonder de senioren op de planken is er dus geen voorstelling.

Theater- en dansvoorstellingen waar de senior noodzakelijk deel uitmaakt van de artistieke taal en creatie, zijn de sleutel om de dialoog met de senior als toeschouwer aan te gaan. Hopelijk opent die sleutel almaar meer deuren van culturele centra en van (rust)huizen waarin senioren zich te vaak te pletter vervelen.

INFO: www.ccbe.be

door Els Van Steenberghe

Zodra een mens grijs kleurt, krimpt niet alleen zijn lichaam maar ook zijn kans om actief aan het culturele leven deel te nemen.

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content