Op de wenskaart van PS-voorzitter Elio Di Rupo staat een jongeman, de rode vaan in de knuist, in de rug gesteund door een al even kordate jongedame. De twee militanten hebben kennelijk net een fitnesstraining achter de rug en blikken vastberaden de toekomst in. Op de achtergrond is de koepel van het Brusselse Justitiepaleis te zien, een plek waar in het recente verleden enkele PS-kopstukken zijn gepasseerd.

Op zijn wenskaart herinnert Di Rupo aan de viering dit jaar van de 125e verjaardag van de oprichting van de Belgische Werkliedenpartij. Het feestjaar werd in de Senaat al passend ingezet met een bubbelrijke toespraak door Di Rupo’s immer vrolijke minister van Pensioenen Michel Daerden. Die nam daar alvast een ferm voorschot op de vele heildronken die in dit feestjaar ongetwijfeld nog volgen.

Daerdens optreden in de Senaat en nu ook de jongste onthullingen over zijn zakelijke belangen herinneren aan wat de dichter en republikein Paul Gérardy in zijn beruchte pamflet Les carnets du roi (1903) koning Leopold II in de mond legde: ‘ Kijk naar de socialisten, steeds de hand op het hart, altijd klaar om te sneven voor het volk. Toch leven ze gulzig. En, als ze uiteindelijk van ouderdom sterven, dan blijft het volk ervan overtuigd dat ze voor hen zijn omgekomen.‘

De 125e verjaardag van de BWP komt voor de PS van Elio Di Rupo nogal ongelegen.

Momenteel loopt op Canvas de driedelige documentaire Arm Wallonië, gedraaid naar het gelijknamige boek van Pascal Verbeken. Dat voortreffelijke werk is ‘een reisverslag door het beloofde land’ – al is dat laatste wellicht ironisch bedoeld – waar duizenden Vlamingen in de loop van de 19e en de 20e eeuw een nieuwe toekomst zochten. Vooral in de 19e eeuw, die voor de Vlaamse provincies de ene landbouwcrisis na de andere bracht.

Tal van West- en Oost-Vlamingen emigreerden in die jaren naar Amerika. Niet toevallig werden kandidaten voor het koloniale avontuur in het Guatemalteekse Santo-Toma in de zwaar getroffen streken van Aalst en Zottegem gerekruteerd. Zoals het ook geen toeval was dat in Oudenaarde een monument werd opgetrokken voor de slachtoffers van de Slag bij Tacamboro in Mexico. Want in die regio werden de soldaten en burgers gerekruteerd die de Mexicaanse keizer Maximiliaan en keizerin Charlotte, de zuster van Leopold II, moesten ondersteunen.

In Wallonië wisselden de duizenden Vlaamse migranten hun meegebrachte armoede meestal in voor een dodelijke silicose. Ze werden er ook beschouwd als stakingsbrekers die bereid waren onder alle werkomstandigheden de steenkoolmijn of de staalfabriek binnen te stappen.

Het Wallonië waar zij terechtkwamen, was verre van het beloofde land. Het was het Wallonië van minister en zakenman Eudore Pirmez, die over de halvering van de mijnwerkerslonen schreef: ‘Het is de situatie van de bezittende klasse die minder goed is. Zij is het die lijdt. Van de kant van de arbeiders worden geen klachten genoteerd.’

In de jaren 1930, toen Henri Storck en Joris Ivens La misère au Borinage draaiden, was de Waalse neergang al begonnen en diende de steenkoolproductie in Limburg te worden afgebouwd om de Waalse inkomsten op peil te houden.

Arm Wallonië begint met een open brief aan Auguste De Winne, de redacteur van de krant Le Peuple die in 1901 een reis door Vlaanderen maakte en zijn artikelen bundelde in een tot op vandaag aangrijpend boek, Door arm Vlaanderen. Een boek dat een terechtwijzing blijft voor het parvenugedrag van sommige Vlamingen.

Doch het verhaal van de Vlamingen in Arm Wallonië is geen verhaal over de grote solidariteit. Want die solidariteit is er nooit geweest. Als er al ooit sprake was van een transfer van zuid naar noord, dan wel die van Wallonië naar de in Brussel gevestigde holdings. De Waalse bevolking kreeg daar weinig voor terug. Arm Wallonië is dan ook het resultaat van het schuldige verzuim van de Belgische staal- en mijnbaronnen en hun holdings, die intussen een veilig onderkomen vonden in Parijs.

Na de Tweede Wereldoorlog werden Waalse en Brusselse socialisten de politieke handlangers die de holdings en entrepreneurs heilloze subsidies toeschoven. Op die manier zorgden ze ervoor dat Wallonië alle economische omwentelingen miste.

In de zichzelf aangemeten rol van behoedster van het arbeidersbelang heeft de PS volkomen gefaald. Het is bijgevolg nog niet dit jaar dat ze in de achtergebleven buurten van Charleroi en La Louvière – zoals op de wenskaart van de PS staat – ‘ les moments de bonheur‘ aan elkaar zullen rijgen.

De familie van de socialistische pensioenminister Michel Daerden mag in dit feestjaar ondertussen alweer vorstelijke dividenden innen uit het revisorimperium dat door de minister werd uitgebouwd op kosten van overheidsbedrijven en intercommunales.

BLOG! Reageer op blogs.knack.be/vancauwelaert

Van de redactie, door Rik Van Cauwelaert

Rik Van Cauwelaert

De 125e verjaardag van de Belgische Werkliedenpartij komt voor de PS zeer ongelegen.