Opvoeding: Duitse ouders kiezen bewust voor vrijheid

© iStock

Terwijl er bij ons steeds meer helikopterouders 24 uur op 24 boven hun kinderen cirkelen, kiezen Duitse ouders bewust voor vrijheid. Kleuters snijden er zelf hun fruit en wandelen op hun eentje naar de speeltuin.

Het is de angst van menige ouder: vergeten dat de derde donderdag van de maand zwemdag is op school. Gelukkig hebben de meeste turnleerkrachten wel wat reservebadpakken in de la liggen, maar erg modieus zijn die doorgaans niet. Dan loopt je oogappel daar in een afgebleekte lor, tussen de flashy badkostuums van K3 en Paw Patrol. Van een trauma gesproken. Tenzij u in Duitsland woont. Dat moest de Amerikaanse schrijfster Sara Zaske tot haar verbazing ondervinden. Zij verhuisde met haar man Zac en peuterdochter Sophia naar Berlijn (ter plaatse kreeg ze nog een zoontje, Ozzie) en bleef er zes jaar wonen. Toen Sophia vier was, had ook zij zwemles op school. Zaske pakte dus netjes een rugzak met zwempak en handdoek. Achteraf ontdekte ze dat het zwempak droog was gebleven: alle kindjes speelden naakt in het water. Op een openbare plaats. U kunt zich voorstellen dat dit voor een Amerikaanse moeder een grote schok was. In de VS is de kans groter dat je een wapen onder ogen krijgt dan een naakt lichaam.

Opvoeding: Duitse ouders kiezen bewust voor vrijheid
© Bart Schoofs

Het bleek niet de enige schok te zijn. Zo herinnert Zaske zich nog een van de eerste uitstapjes in Berlijn. Een gezellige picknick, samen met een ander gezin. Hun kinderen van drie en vijf willen graag naar de speeltuin vlakbij, die achter een muur verscholen ligt. De andere mama en papa knikken en de kinderen rennen weg. Wederom: de schok bij de Amerikaanse Zaske is groot. In de Verenigde Staten zijn al mensen opgepakt omdat ze hun kinderen even alleen in de speeltuin lieten. Ook de speeltuinen zelf zijn trouwens heel anders in Duitsland: terwijl je in de VS – en toegegeven: ook bij ons – vooral glijbanen, schommels en zandbakken ziet, staat in Berlijn een drakenspeeltuig van zes meter hoog. Sophia kroop erop toen ze drie was.

Maar eenmaal de eerste schokken achter de rug waren, werd Zaske een grote fan van de Duitse opvoeding, die Selbstständigkeit hoog in het vaandel draagt. Ze schreef er een boek over: Achtung Baby. En nee, dat heeft niets te maken met het gelijknamige U2-album uit 1991. De ondertitel luidt, vrij vertaald: ‘Een Amerikaanse moeder over de Duitse kunst van het opvoeden van zelfstandige kinderen’. Het idee is eenvoudig: geef kinderen de kans om zelf de wereld te ontdekken, en ze zullen opgroeien tot autonome individuen die hun weg vinden in de wereld. Toen de kleine Ozzie in de crèche zijn hoofd stootte en het op een wenen zette, greep de kinderverzorgster niet in. Na enkele minuten speelde Ozzie verder. Iets voorzichtiger, ditmaal. En op haar achtste vroeg Sophia of ze nu ein-de-lijk in haar eentje naar school mocht wandelen: ze was de enige van de klas die nog begeleid werd.

Cultuurshock

Het lijkt wel een trend: boeken over nationale opvoedingsmethodes. Het begon allemaal zeven jaar geleden, met de befaamde Chinese ’tijgermoeder’ Amy Chua. Haar boodschap was eenvoudig: als je wilt dat je kind zijn talenten maximaal ontplooit, wees dan niet tevreden met een 9 op 10 en zeg níét dat al die lelijke knutselwerkjes voor Moederdag héél mooi zijn. Laat het in plaats daarvan ettelijke uren per dag pianospelen, schaken, algebra oefenen (schrappen wat niet past). Een jaar later veroverde Pamela Druckerman de boekentop met haar pleidooi voor een Franse opvoeding. De titel zegt genoeg: Franse kinderen gooien niet met eten. De Amerikaanse Druckerman verhuisde met haar man naar Parijs, waar ze drie kinderen kreeg en merkte dat haar Amerikaanse opvoedingsstandaard (met eten gooien is blijkbaar geen punt in de VS) nogal botste met de Franse. De boodschap was wederom eenvoudig: Franse kinderen worden opgevoed zoals kleine mensen (en dus niet verwend als prinsen en prinsessen) en groeien op tot beschaafde, beleefde burgers. En nu is er dus de Duitse methode. Die wil geen kleine genieën of beleefde burgers kweken, maar selbstständige mensen.

Opvoeding: Duitse ouders kiezen bewust voor vrijheid
© Bart Schoofs

Intussen is Zaske opnieuw verhuisd naar Amerika, en beleefde ze een tweede cultuurshock: in Berlijn mocht ze haar kinderen niet met de auto naar school brengen (orders van de directie), in San Francisco is ze zowat de enige ouder die dat niet doet. En veel Amerikaanse jongeren kunnen op hun achttiende nog geen ei bakken, terwijl haar dochter Sophia, intussen elf, zelf haar kleren wast en af en toe kookt. Ze leerde namelijk al fruit snijden in de kleuterklas (jaja, met een mes), en een vuurtje stoken op haar vijfde. En ze kan in haar eentje winkelen, de metro nemen en de stad doorkruisen. Mooi neveneffect: Duitse ouders hebben veel meer vrije tijd. En geen badpakkenstress. Een enkel ticketje naar Berlijn, iemand?

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content