De christendemocratie wint de Europese verkiezingen. Op haar rust nu de zware taak om Europa eindelijk bij de burger te brengen.
De British National Party. Het Hongaarse Jobbik. De xenofobe Nederlandse Partij voor de Vrijheid. Oude bekende Jean-Marie Le Pen. Een Zweedse internetpiraat. Er reizen straks nogal wat vreemde vogels af naar de vergaderingen van het Europees Parlement in Brussel en Straatsburg. Omdat ze doorgaans nauwelijks verder kijken dan de grenzen van hun eigen land, zijn ze gedoemd om in de grote assemblee een rol te spelen in de marge. Het Vlaams Belang vormt in Vlaanderen al twintig jaar een stoorzender van formaat. In het Europees Parlement verdween het al die tijd spoorloos in de massa.
Van groter belang is de winst die partijen hebben geboekt die aansluiten bij de Europese Volkspartij (EVP) van Wilfried Martens en die stevig in handen is van de Duitse christendemocratie. Ze stuurde het parlement de voorbije jaren in een soort coalitie met de sociaaldemocraten in rustig vaarwater. Er is tijdens de campagne gezegd dat er best wat rimpels op dat water mogen komen, om de aandacht te trekken van de burger om wie het gaat. Een instelling die geleidelijk zoveel macht opbouwt dat ze elke dag ingrijpt in het leven van de mensen, mag niet onzichtbaar blijven voor al diegenen aan wie ze rechten geeft en verplichtingen oplegt.
Nederland is er een goed voorbeeld van hoe onbegrip tot euroscepsis kan leiden en zelfs tot een grote aanhang voor een anti-Europese partij. Het Nederlandse establishment schrok zich een hoedje en haastte zich om op verkiezingsdag uit te leggen dat het land in deze tijd niet zonder Europa kan. Helaas waren de stemmen op dat moment al geteld.
Zolang de Unie er niet in slaagt om voor iedereen duidelijk te maken dat ze zaken ten goede keert, is ze gedoemd om de speeltuin van een Europese elite te blijven. In een commentaar bij de opgang van Geert Wilders besefte het Europese boegbeeld Jean-Luc Dehaene dat Europa nu beter eerst wat hangende kwesties afhandelt, voor het de discussie over verdere uitbreiding voortzet. Je kunt Roemenië en Bulgarije op dit moment toch bezwaarlijk volwaardige lidstaten noemen? De manier waarop de prestigieuze zetels van het Europees Parlement in Bulgarije werden verpatst, ondergraaft de ernst van de hele instelling.
Dat betekent eerst het verdrag van Lissabon door alle lidstaten geratificeerd krijgen, en dan kijken hoe dat werkt. Goed nadenken of de gebeurtenissen op de financiële markten van de voorbije maanden toch geen aanleiding kunnen zijn om de eurolanden nauwer te laten samenwerken aan een soort van gemeenschappelijke financiële en economische politiek. Het maakt niet echt een geweldige indruk als de Vlaamse regering de Europese Commissie met een brief wakker moet maken, als er in Duitsland een precair dossier op tafel ligt zoals de overname van Opel waarbij ook Vlaamse banen op het spel staan. We kennen Europa als een motor voor het vrijmaken van markten. Maar heeft het ook al een fabriek daadwerkelijk opengehouden? De campagne voor Europa is, met andere woorden, niet voorbij. Ze is integendeel pas begonnen.
door Hubert van Humbeeck
